Shedia

EN GR

26/03/2014

Sex 'n' drugs και… Ταλιµπάν, του Βασίλη Παπακριβόπουλου

Στα σύνορα του Πακιστάν με το Αφγανιστάν, ένας κινηματογράφος «χαρίζει στιγμές χαλάρωσης», προβάλλοντας ταινίες πορνό ντόπιας παραγωγής και σερβίροντας χασίς! 
 
Το Πεσαβάρ είναι μια μεγάλη πακιστανική πόλη ενός εκατομμυρίου κατοίκων, στο βόρειο τμήμα της χώρας, στα σύνορα με το Αφγανιστάν. Το κλίμα που επικρατεί θυμίζει λιγότερο Πακιστάν και πολύ περισσότερο την απέναντι πλευρά των συνόρων. Τα πλέον συντηρητικά στοιχεία του ισλαμιστικού κόμματος Jamaat-e-Islami και οι Αφγανοί Ταλιμπάν, που αισθάνονται σαν το ψάρι μέσα στο νερό ανάμεσα στους Παστούν ομοεθνείς τους, έχουν μετατρέψει την πόλη σε πραγματική βάση των μετόπισθεν κι έχουν επιβάλλει σχεδόν σε ολόκληρη την περιφέρεια τον δικό τους μισαλλόδοξο τρόπο ζωής.
 
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση των προβλημάτων που αντιμετωπίζει στην περιοχή η κυβερνητική εκστρατεία εμβολιασμού κατά της πολιομυελίτιδας. Τη στιγμή που ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας τη θεωρεί ως τη «μεγαλύτερη δεξαμενή πολιομυελίτιδας παγκοσμίως»,  μόνο κατά τη διάρκεια των τελευταίων δώδεκα μηνών, τριάντα πέντε νοσοκόμοι έπεσαν νεκροί στην περιοχή από τα πυρά των φανατικών ισλαμιστών. Χιλιάδες αστυνομικοί προσπαθούν να προστατεύσουν τη ζωή του νοσηλευτικού προσωπικού. Κι η αιτία για όλη αυτή την σφαγή; Αφενός κάποιες θολές φήμες ότι, στην πραγματικότητα, αυτά τα εμβόλια είναι μια δυτική συνωμοσία που αποσκοπεί στη στείρωση των μουσουλμάνων ή στην εισαγωγή μέσα στο σώμα τους συστατικών φτιαγμένων από γουρούνια, και, αφετέρου, η αλητεία που διέπραξε η CIA όταν αναζητούσε το κρησφύγετο του Οσάμα Μπιν Λάντεν, καμουφλάροντας τους πράκτορές της ως νοσοκόμους-εμβολιαστές…  
 
Κι όμως, σ’ αυτήν την υπερσυντηρητική πόλη όπου η αστυνομία των ηθών είναι πανταχού παρούσα και οι επιθέσεις των φανατικών ισλαμιστών και των Ταλιμπάν έχουν οδηγήσει σε κλείσιμο τους περισσότερους κινηματογράφους της πόλης κι έχουν καταστρέψει τα τελευταία χρόνια εκατοντάδες καταστήματα που πουλάνε CD και DVD (καθώς, κατά τη διεστραμμένη κοσμοαντίληψή τους, η διασκέδαση αποτελεί προσβολή προς τον Αλλάχ), ορθώνεται περήφανος εδώ και τριάντα χρόνια ο Shama, ο μοναδικός κινηματογράφος πορνό της πόλης κι ολόκληρης της περιφέρειας και, μάλιστα, σε ένα από τα πλέον στρατηγικά σημεία του κέντρου: ανάμεσα στο σταθμό των υπεραστικών λεωφορείων και στο παζάρι των κατσικιών!  
 
Για την ακρίβεια, πρόκειται για ένα συγκρότημα δύο κινηματογράφων: στη μεγάλη αίθουσα προβάλλονται κλασικές εμπορικές ταινίες, ενώ η μικρή, 220 θέσεων, αίθουσα στο πίσω μέρος είναι αφιερωμένη στις απαγορευμένες ηδονές. Εδώ, τα πάντα είναι διαφορετικά: οι περισσότεροι θεατές εισέρχονται ως «κουκουλοφόροι» στον «τόπο της αμαρτίας και της διαφθοράς», με τα πρόσωπά τους καλυμμένα με μαντίλες ή κουβέρτες για να μην αναγνωριστούν από κακοπροαίρετους γνωστούς, τα εισιτήρια είναι πανάκριβα σε σχέση με την αγοραστική δύναμη του πληθυσμού, το άτομο που κόβει τα εισιτήρια κραδαίνει, επίσης, κι ένα καλάσνικοφ, ενώ στους εισερχόμενους γίνεται σωματικός έλεγχος, επειδή κατά τη διάρκεια της περασμένης δεκαετίας ο κινηματογράφος είχε γίνει δύο φορές στόχος βομβιστικών κι εμπρηστικών επιθέσεων.  
 
 
Χασίς, για συνοδευτικό
 
Φυσικά, όπως και σε όλους τους κινηματογράφους της χώρας, το κάπνισμα είναι ελεύθερο· ωστόσο, στον συγκεκριμένο χώρο, τα τσιγάρα που περιέχουν καπνό φαίνεται να αποτελούν μάλλον τη μειοψηφία, καθώς η ατμόσφαιρα είναι βαριά από τα ντουμάνια του χασίς. Όπως εξηγεί ένας ντόπιος δημοσιογράφος στο ρεπόρτερ της «Libération», αυτός ο συνδυασμός χαρίζει σπάνιες στιγμές χαλάρωσης κι ευχαρίστησης στους εκατοντάδες εργάτες κι αγρότες από τις γειτονικές επαρχίες που κατακλύζουν καθημερινά τις τρεις προβολές αυτού του κινηματογράφου, σε μια περιοχή όπου ακόμα κι οι στοιχειώδεις κοινωνικές επαφές με μια γυναίκα είναι εξαιρετικά δύσκολες, ενώ είναι σχεδόν αδύνατον για κάποιον που δεν είναι παντρεμένος να αντικρίσει μερικά τετραγωνικά εκατοστά ακάλυπτου  από φαρδιά ρούχα γυναικείου κορμιού. Ακόμα και παντρεμένα ζευγάρια έχουν συχνά ελάχιστες στιγμές οικειότητες όταν ένα πολυπληθές κι αυστηρών αρχών σόι συγκατοικεί σε ένα σπίτι.  
 
Όπως παρατήρησε ο γάλλος ρεπόρτερ, εκτός από τις αναμενόμενες νεανικές παρέες, αυξημένη ήταν και η παρουσία των μεσήλικων αλλά και των σκεβρωμένων «λευκών γενειάδων» που εγκατέλειψαν την αίθουσα κουτσαίνοντας. Επιπλέον, η επιτυχία αυτού του κινηματογράφου στηρίζεται στο γεγονός ότι προβάλλει πακιστανικές ημιερασιτεχνικές παραγωγές, μεταγλωττισμένες κακήν κακώς στην τοπική διάλεκτο, οι οποίες δίνουν μια ψευδαίσθηση ηδονοβλεπτικής πραγματικότητας, ενώ ταυτόχρονα ο τοπικός πληθυσμός νιώθει ότι μπορεί να ταυτιστεί πολύ περισσότερο με τους πρωταγωνιστές τους απ’ ότι με εκείνους των πολύ πιο άρτιων αλλά απόμακρων δυτικών πορνοταινιών. Μάλιστα, μερικές από τις ταινίες πορνό που προβάλλει το Shama γυρίζονται αποκλειστικά γι’ αυτόν τον κινηματογράφο στην Λαχόρη, στην πιο «απελευθερωμένη» και «φιλελεύθερη» πόλη του Πακιστάν, που βρίσκεται κοντά στα σύνορα με την Ινδία.   
 
Έμβλημα φιλελευθερισμού
 
Βέβαια, αυτός ο κινηματογράφος δεν θα μπορούσε να εξακολουθήσει να λειτουργεί –ούτε και να αναγεννάται ανακαινισμένος σαν φοίνικας του ερωτισμού μέσα από τις στάχτες του μετά από κάθε εμπρηστική επίθεση– αν δεν ανήκε στους Μπιλούρ, σε μια τις πλουσιότερες κι ισχυρότερες οικογένειες προυχόντων της περιοχής και κομματαρχών του ANP, ενός φιλελεύθερου κόμματος για τα δεδομένα της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Πακιστάν και ορισμένου εχθρού του Jamaat-e-Islami. Έτσι, η οικογένεια χρησιμοποιεί τον κινηματογράφο ως έμβλημα πολιτικού φιλελευθερισμού. Επιπλέον, οι κακές γλώσσες διαδίδουν ότι η οικογένεια εξαγοράζει πλουσιοπάροχα την ανοχή όλων των τοπικών παραγόντων της αστυνομίας των ηθών και της λογοκρισίας, η οποία κυνηγάει και κόβει ακόμα και το παραμικρό φιλί ή σκηνή ξεγυμνώματος σε οποιαδήποτε άλλη ταινία προβάλλεται ή διακινείται στην αγορά…  
Παρόμοιες εστίες ερωτισμού κι ελευθερίας μέσα σε αυτόν τον ασφυκτικό θρησκευτικό έλεγχο της κοινωνίας μάς θυμίζουν ότι το Ισλάμ δεν συνεπάγεται αυτόματα τον εξαγριωμένο πουριτανισμό της παρακμής και μας φέρνουν στο νου πολύ καλύτερες στιγμές της εξαιρετικά τολμηρής αραβικής και περσικής μουσουλμανικής ερωτικής τέχνης, κατά τη διάρκεια της λαμπρής κορύφωσης αυτού του πολιτισμού, όταν στη μεσαιωνική Ευρώπη μπορούσε να καταλήξει κανείς πολύ εύκολα στην πυρά αν έγραφε πολύ λιγότερο τολμηρά ερωτικά πονήματα…   

ΑΡΘΡΑ ΤΕΥΧΟΥΣ