Τα μέλη της ελληνικής ποδοσφαιρικής ομάδας αστέγων επέστρεψαν από το Παγκόσμιο Κύπελλο Αστέγων του Άμστερνταμ με συναισθήματα και εμπειρίες ζωής, αλλά και, για πρώτη φορά στην ιστορία της, με δύο κούπες στις αποσκευές της. Η πιο πολύτιμη από της δύο είναι το Κύπελλο Fair Play –το Κύπελλο Ήθους, όπως θα λέγαμε στην ελληνική– το οποίο της απονεμήθηκε πανάξια για τη συμπεριφορά όλης της αποστολής, σε όλη τη διάρκεια του τουρνουά, εντός και εκτός γηπέδων. Είναι η δεύτερη φορά σε εννέα συμμετοχές που η ελληνική ομάδα βραβεύεται για το ήθος της, την παρουσία της σε μια διοργάνωση, αλλά, κυρίως, για τον τρόπο που αξιοποιεί το ποδόσφαιρο ως κοινωνικό εργαλείο για να υποστηρίξει ανθρώπους που έχουν βιώσει τον αποκλεισμό με τον πιο σκληρό τρόπο να κάνουν βήματα προόδου για τη ζωή τους. Και ποδοσφαιρικά πάντως, τα πήγε περίφημα. Η ελληνική ομάδα κατέκτησε το «INSP trophy», το Κύπελλο στην κατηγορία του Διεθνούς Δικτύου Περιοδικών Δρόμου, ένα από τα έξι συνολικά τρόπαια στις έξι κατηγορίες στις οποίες χωρίστηκαν οι ομάδες με βάση τη δυναμικότητά τους, μετά την πρώτη φάση της διοργάνωσης. Στον τελικό όμιλο για το «INSP trophy», η Ελλάδα νίκησε στον προημιτελικό τη Σουηδία με σκορ 7-1, στον ημιτελικό την Ιταλία με 11-6 και στον τελικό την Ελβετία με 6-2.
ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΚΥΠΕΛΛΟ ΑΣΤΕΓΩΝ ΓΛΑΣΚΩΒΗΣ (2016): ΕΙΜΑΣΤΕ ΞΑΝΑ ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΕΣ
Μια παρέα συνανθρώπων μας που εδώ, στον τόπο τους, δοκιμάζονται πολύ σκληρά, που η εξασφάλιση και των πιο αυτονόητων (μια ασφαλής κατοικία, καθημερινή τροφή) εξακολουθεί να παραμένει κυρίαρχο ζητούμενο και βασική προτεραιότητα, και που για κάποιους εξακολουθούν να είναι «αόρατοι», ντύθηκε με τα χρώματα της Ελλάδας και έγιναν όλοι τους άξιοι εκπρόσωποι του ίδιου τους του εαυτού και των αγώνων τους, αλλά και της πατρίδας που τους πληγώνει. Έγιναν παράδειγμα προς μίμηση, ένα σύμβολο για ολόκληρο τον πλανήτη, με την τεράστια ψυχή τους, την αξιοπρέπεια, την αγωνιστικότητα, το πάθος τους για τη ζωή, την αποφασιστικότητά τους να τα καταφέρουν. Ο λόγος για τα μέλη της ελληνικής ομάδας αστέγων, η οποία συμμετείχε στο 14ο Παγκόσμιο Κύπελλο Αστέγων, που πραγματοποιήθηκε την προηγούμενη εβδομάδα (το αγωνιστικό πρόγραμμα ολοκληρώθηκε το Σάββατο 16 Ιουλίου) με τη συμμετοχή 64 ομάδων από 54 χώρες. Η Ελλάδα ανακηρύχθηκε παγκόσμια πρωταθλήτρια ήθους για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά και για τρίτη στην ιστορία της διοργάνωσης.
Αλλά οι διακρίσεις στη Γλασκώβη δεν σταμάτησαν εκεί. Η τερματοφύλακας της γυναικείας ομάδας κ. Στέλλα Μαυρίδου συμπεριλήφθηκε στην κορυφαία επτάδα της διοργάνωσης για το Fair Play («FiFPro Fair Play Award»).
H 59χρονη κ. Στέλλα είναι πωλήτρια του περιοδικού δρόμου «σχεδία» στη Θεσσαλονίκη. Ξεκίνησε, δε, να παίζει ποδόσφαιρο στις αρχές της άνοιξης, όταν άρχισαν και οι συστηματικές προπονήσεις της Εθνικής Αστέγων και στη συμπρωτεύουσα, στις αθλητικές εγκαταστάσεις της ΧΑΝΘ. Στη Γλασκώβη έκλεψε τις καρδιές όλων. Κάθε φορά που αγωνιζόταν η ελληνική ομάδα, όλο το γήπεδο φώναζε ρυθμικά το όνομά της, ενώ σε κάθε της εμφάνιση τους δρόμους της πόλης δεν υπήρχε περίπτωση να μην της ζητήσουν μια φωτογραφία και ένα αυτόγραφο!
ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ ΣΕ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ: ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ, ΜΙΑ ΑΓΚΑΛΙΑ
Μέσα σε οκτώ μήνες (Οκτώβριος 2016- Ιούνιος 2017) πραγματοποιήσαμε 16 επισκέψεις σε 11 δομές φιλοξενίας προσφύγων εντός και εκτός Αττικής, όπου στήσαμε το δικό μας γηπεδάκι, προδιαγραφών Παγκοσμίου Κυπέλλου Αστέγων και παίξαμε μπάλα με περισσότερα από 800 προσφυγόπουλα και τους γονείς τους, αλλά και με όποιον άλλον ήθελε να μπει στην παρέα, εθελοντές δομών αλληλεγγύης, φύλακες, αστυνομικούς, στρατιωτικούς διοικητές. Φεύγοντας, στις περισσότερες δομές αφήναμε παρακαταθήκη αθλητικό υλικό (212 ζευγάρια παπούτσια, 145 μπλουζάκια, αμέτρητες μπάλες ποδοσφαίρου, τρόμπες, διακριτικά γιλέκα προπόνησης, 2 σετ μπούλες πετάνκ, 543 μετάλλια κ.α.) Για να μη σταματήσει το παιχνίδι. Όπως δεν πρέπει να σταματήσει, να χαθεί η ελπίδα.
Στόχος της δράσης ήταν και παραμένει να προσπαθήσουμε να δώσουμε στα παιδιά το ελάχιστο. Λίγη χαρά. Το παιχνίδι. Και μέσα από αυτό, να ’ρθούμε πιο κοντά, να καταλάβουμε καλύτερα ο ένας τον άλλον.
Από τις επτά το πρωί που το φορτηγό ξεφόρτωνε το γηπεδάκι και αρχίζαμε το στήσιμο (πάντα τα ραντεβού μας ήταν στις 6:00 το πρωί), προσπαθούσαμε να εξοικειωθούμε με το περιβάλλον. Χάραζε, και οι πρώτοι άνθρωποι, αγουροξυπνημένοι, παίρναν το δρόμο για τις χημικές τουαλέτες, για να ρίξουν λίγο νερό στο πρόσωπό τους. Βουβό τοπίο. Κάποια νέα παιδιά μας συστήνονταν και έβαζαν ένα χεράκι. Δύο λέξεις ελληνικά, μία αγγλικά, τρεις αραβικά, η συνεννόηση ήταν εύκολη.
Δεν ήταν ευχάριστο, γιατί βρισκόμασταν όχι απέναντι, αλλά μέσα στον ανθρώπινο πόνο, τον ξεριζωμό, την απελπισία. Ήμασταν, όμως, αποφασισμένοι να δώσουμε εκείνο το ελάχιστο. Πώς θα γίνει η μικρή χαρά ελπίδα;
Το γηπεδάκι στηνόταν σε λιγότερο από τρεις ώρες. Η μπάλα έκανε το πρώτο γκελ στη σέντρα και το κυνηγητό ξεκινούσε. Μαζί, όμως, ξεκινούσε και μια γλυκιά ανακατωσούρα που διαρκούσε όλη την ημέρα. Να φτιάξουμε τις ομάδες, να βρούμε παπούτσια για εκείνους που δεν είχαν, να εξηγήσουμε τους κανονισμούς, να πείσουμε τα ατίθασα πιτσιρίκια να μη σκαρφαλώνουν στους φράχτες, να κυνηγάμε τις μπάλες που χάνονταν. Χάσαμε πολλές μπάλες από τις στραβοκλωτσιές. Τίποτα δεν χάσαμε. Μόνο κερδίσαμε.
Σε κάποιες από τις δομές, η πιο δύσκολη αποστολή της ημέρας ήταν να φτιάξουμε ομάδες. Τα πιτσιρίκια δεν ομονοούσαν με τίποτα στον καταρτισμό της ομάδας. Ήθελαν να παίξουν στην ίδια ομάδα μόνο με τους φίλους τους, την παρέα τους. Δεν ήθελαν το χωρισμό.
«Θέλουμε να κάνουμε τους ανθρώπους να νιώσουν ότι δεν είναι μόνοι. Το γηπεδάκι αυτό είναι σαν μια αγκαλιά. Είναι σαν να παίρνουμε αγκαλιά όλους αυτούς τους ανθρώπους, όλα αυτά τα παιδιά, να τους χαϊδέψουμε λίγο το πρόσωπο, την ψυχή. Να τους δώσουμε χαρά. Το ελάχιστο». Αυτά είναι τα λόγια ενός ανθρώπου της Εθνικής Αστέγων. Αυτός όμως είναι και ο στόχος.
Βαθιά μέσα μας πιστεύουμε ότι κάτι καταφέραμε.
ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΚΥΠΕΛΛΟ ΟΣΛΟ (2017): ΝΕΑ ΔΙΑΚΡΙΣΗ
Και αν στην προηγούμενη διοργάνωση της Γλασκώβης, ειδικά στη γυναικεία ομάδα, τα μέλη της αποστολής κάλυπταν σχεδόν όλα τα ηλικιακά γκρουπ (η κ. Μάγδα, πωλήτρια της «σχεδίας» στη Θεσσαλονίκη και... σέντερ μπακ της Εθνικής Αστέγων είναι 63 χρόνων), φέτος η ομάδα αποτελούνταν κυρίως από νέα παιδιά. Η Χριστίνα, στα 22 της χρόνια, ήταν η μεγαλύτερη της παρέας. Τέσσερα από τα κορίτσια μας, ήδη, επέστρεψαν στα σχολικά θρανία και στα μαθήματά τους.
«Δεν ξέρω πώς θα ξαναπαίξω το “άλλο ποδόσφαιρο”, όταν επιστρέψουμε στην Ελλάδα», είπε η Χριστίνα σε μία από τις πολλές, καθημερινές συναντήσεις. Ειδικά το καθιερωμένο βραδινό μίτινγκ ήταν εκείνο όπου κάναμε τον απολογισμό της ημέρας. Διαχείριση συναισθημάτων, καταστάσεων και γκολ.
«Γιατί είμαστε στο Όσλο;» το ερώτημα ετίθεντο επιτακτικά, συχνά, πολύ πριν μπούμε στο αεροπλάνο. «Για να μάθουμε από άλλους ανθρώπους, να μαζέψουμε εμπειρίες, να γίνουμε πιο δυνατοί, καλύτεροι άνθρωποι», ήταν οι απαντήσεις. Το ποδοσφαιρικό αποτέλεσμα ήταν σημαντικό ως προς τον τρόπο με τον οποίο γινόταν η διαχείρισή του. Στις νίκες που κάναμε, όλα τα παιδιά έτρεχαν να συγχαρούν και να ευχαριστήσουν τους αντιπάλους τους πρώτα. Οι ήττες μας, δε, ήταν και αυτές νίκες, όσο μπανάλ και αν ακούγεται. Ποτέ μα ποτέ δεν σταμάτησαν να προσπαθούν, ακόμη και όταν έπαιζαν με ομάδες που ξεχείλιζαν από ποδοσφαιρικό ταλέντο. Δεν τα παρατάμε ποτέ, είναι ένα από τα μότο της ομάδας, μια από τις ατάκες με τις οποίες παρακινούσαμε ο ένας τον άλλον.
«Ξέρετε, στην ομάδα δεν ψάχνουμε για άστεγους ποδοσφαιριστές, αλλά για άστεγους ανθρώπους. Στόχος μας είναι, μέσα από το παιχνίδι, την μπαλιά, το γκολ, τη συνεργασία, την ήττα, τη νίκη, να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι, και όχι απαραιτήτως καλύτεροι ποδοσφαιριστές», δήλωσε ο Χρήστος σε μια από τις συνεντεύξεις που παραχώρησε. Το παιχνίδι είναι για όλους, όπως και τα μαθήματα ζωής.
Ίσως ακουστεί αλαζονικό και υπερφίαλο, αλλά μόνο έτσι δεν είναι. Είναι πραγματικότητα ότι η ελληνική ομάδα είναι μια από τις πολύ αγαπημένες ομάδες του θεσμού, όχι μόνο φέτος, αλλά κάθε χρόνο. Το δέσιμο των παιδιών, το ήθος, ο τρόπος, η προσπάθεια, το χαμόγελο, η ταπεινότητα, η αποφασιστικότητα, οι αρχές πάνω στις οποίες έχει δομηθεί η ομάδα είναι τόσα πολλά τα στοιχεία που έκαναν, για μια ακόμη χρονιά, την ελληνική αποστολή να ξεχωρίζει.
Στο θεραπευτήριο όπου νοσηλεύτηκε ο Παναγιώτης μας, γιατροί και φυσιοθεραπευτές είχαν πάθει πλάκα που όλη η ομάδα ήταν συνεχώς δίπλα του στο κρεβάτι. «Είσαστε η μόνη ομάδα που το κάνει», μας είπε με θαυμασμό η υπεύθυνη του τιμ των φυσιοθεραπευτών. Το ίδιο συνέβη και στο νοσοκομείο, και στο γήπεδο, και στο δείπνο, και στους περιπάτους στο δάσος και στο μουσείο,
Η ελληνική ομάδα αστέγων ήταν ομάδα με όλη τη σημασία της λέξης και μέσα από την ομάδα βρήκαν την ευκαιρία να ξεδιπλωθούν και τα ταλέντα των ατόμων. Όλοι έδιναν και την ψυχή τους.
Τα τρία κύπελλα για το «Ευ Αγωνίζεσθαι» (Fair Play) αποτελούν αδιάψευστο μάρτυρα για το ήθος και τον τρόπο αυτών των ελληνικών αποστολών. Η επίσημη αναγνώριση από τη διοργάνωση ήρθε και φέτος (και για τρίτη συνεχή χρονιά, μετά το Άμστερνταμ το 2015 και τη Γλασκώβη, το 2016).
ΠΟΛΗ ΤΟΥ ΜΕΞΙΚΟ, 2018: Η ΕΛΠΙΔΑ ΣΤΟ ΧΟΡΤΑΡΙ
Η Αγγελική, η Ιωάννα, η Νόρα, η Ελένη, η Μαρία, η Μάγδα, η Μόνικα, ο Αποστόλης, ο Νίκος, ο Νικόλας, ο Λάζαρος, ο Σάκης, ο Ρεζά, ο Τζιμπούρ και ο Μορτάζα ήταν οι εκπρόσωποι της δικής μας χώρας, οι παίκτες της Εθνικής Αστέγων, μιας πρωτοβουλίας που αξιοποιεί το ποδόσφαιρο ως μέσο ενεργοποίησης και κοινωνικής (επαν)ένταξης ανθρώπων που βιώνουν τον κοινωνικό αποκλεισμό, αλλά και ως μέσο ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης και κινητοποίησης εμάς των… ενταγμένων. Οι ηλικίες τους δεν είναι αυτές που φαντάζεστε και η φυσική τους κατάσταση δεν παραπέμπει σε επαγγελματίες αθλητές (γι’ αυτό ο κύριος στο αεροδρόμιο μάς κοίταξε με δυσπιστία όταν του είπαμε ποιοι είμαστε και πού πάμε).
Άλλωστε, βασικός σκοπός της διοργάνωσης αυτής δεν είναι τα εντυπωσιακά γκολ και τα αστραφτερά κύπελλα (αν και είναι καλοδεχούμενα, αφού πρόκειται για αθλητικό γεγονός), αλλά το να νιώσουν οι παίκτες χαρούμενοι, χρήσιμοι και μέρος της κοινωνίας και να αποτελέσει κομμάτι της διαδικασίας ένταξης ή επανένταξης. Σκοπός της είναι, επίσης, να καταρρίψει προκαταλήψεις που έχουμε εμείς για τους ανθρώπους αυτούς και αυτοί για εμάς. Γι’ αυτό οι συμμετέχοντες δεν είναι επαγγελματίες ποδοσφαιριστές (ούτε καν ερασιτέχνες), αλλά άνδρες και γυναίκες κάθε ηλικίας που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας, άστεγοι, άτομα εξαρτημένα από ουσίες, πρόσφυγες, που αγωνίζονται για μια καλύτερη ζωή. Τα «δοκιμαστικά» γίνονται σε πλατείες, καταυλισμούς και φυλακές και τα κριτήρια επιλογής δεν είναι αθλητικά, αλλά κοινωνικά.Η αγωνιστική μας περιπέτεια, λοιπόν, ξεκινάει χαράματα Τρίτης και 13, σε μία από τις μεγαλύτερες πλατείες του κόσμου, την Πλατεία Συντάγματος της Πόλης του Μεξικού, ή αλλιώς πλατεία Ζόκαλο. Σαράντα δύο χώρες από όλες τις ηπείρους και πάνω από 450 παίκτες ετοιμάζονται για τη μεγάλη παρέλαση. Οι θεατές περνάμε στις κερκίδες, οι εθνικές σημαίες παίρνουν τη θέση τους στο κεντρικό γήπεδο και η μεγάλη αυτή γιορτή κοινωνικού ποδοσφαίρου και αλληλεγγύης ξεκινά. Για τις επόμενες έξι ημέρες, 21 άνθρωποι από μια μικρή χώρα των 11 εκατομμυρίων κατοίκων κοιμούνται και ξυπνούν με μοναδική σκέψη τη στρογγυλή θεά και τα πόσα μπορούν να «ρουφήξουν» από τις στιγμές τους στην πρωτεύουσα των περίπου 8,5 εκατομμυρίων. παλιών και νέων παικτών της ομάδας, που δείχνουν τι σημαίνει η Εθνική Αστέγων γι’ αυτούς. «Μέσα από την Εθνική Αστέγων έμαθα να συνεργάζομαι, να ακούω τη γνώμη του άλλου, να αποδέχομαι τα λάθη. Είχα μάθει να τα κάνω όλα μόνη μου και η ομάδα με εξέλιξε ως άνθρωπο», είχε πει παλιότερα η Έλενα, φοιτήτρια τώρα στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης.
Το τουρνουά κράτησε μέχρι την Κυριακή 18 Νοεμβρίου και, για την ιστορία, νικήτρια χώρα και στις δύο κατηγορίες (Ανδρών και Γυναικών) αναδείχθηκε το Μεξικό. Όσο για τις δικές μας ομάδες, οι άνδρες ήρθαν 36οι, ενώ η γυναικεία ομάδα κατέλαβε τη δωδέκατη θέση. Μπορεί, λοιπόν, η ελληνική ομάδα να μην έρχεται πρώτη στη βαθμολογία, ωστόσο είναι η μόνη χώρα στην ιστορία του θεσμού που έχει κατακτήσει τέσσερις φορές το βραβείο για το «Ευ Αγωνίζεσθαι» (Άμστερνταμ 2015, Γλασκώβη 2016, Όσλο 2017, Μεξικό 2018). Όπως λέει η Ρέιτσελ Μέι, υπεύθυνη για τις Διεθνείς Συνεργασίες στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Αστέγων, «η ελληνική ομάδα ξεχειλίζει από θετική ενέργεια, που περνάει στις υπόλοιπες ομάδες, στο προσωπικό, στους θεατές. Αυτός είναι και ο λόγος που έχει πάρει τόσες φορές το βραβείο Fair Play». «Υποστηρίζω το Μεξικό, αλλά η γυναικεία ομάδα της Ελλάδας μού έχει κλέψει την καρδιά. Μπορεί να μην κατακτά τρόπαια, αλλά αυτό δεν την εμποδίζει από το να απολαμβάνει τον αγώνα. Ακόμα κι αν χάσουν με 10 γκολ, τα κορίτσια αυτά δεν σταματούν να χαμογελούν», λέει ο ντόπιος εθελοντής Αλφρέντο Σεγούρα Μολίνα.
ΣΤΑ ΓΗΠΕΔΑ ΤΟΥ ΚΑΡΝΤΙΦ, 2019
Αρχές Αυγούστου φιλοξενήθηκε στην πρωτεύουσα της Ουαλίας το 17ο Παγκόσμιο Κύπελλο Αστέγων, όπου συμμετείχε για 13η συνεχή χρονιά και η δική μας Εθνική Αστέγων. Ο Γρηγόρης, ο Λευτέρης, ο Βλαδίμηρος, η Αγγελική, η Γαβριέλα-Αρετή, ο Χρήστος και ο έτερος Λευτέρης της αποστολής βρέθηκαν ανάμεσα στα πεντακόσια παιδιά από όλα τα σημεία του ορίζοντα που ένωσαν τα ποδοσφαιρικά και άλλα ταλέντα τους και μαζί τη φωνή τους κάτω από το κεντρικό σύνθημα της διοργάνωσης «Γκολ στη Φτώχεια» (Kick Out Poverty). Το κεντρικό μότο της καμπάνιας δεν αφήνει πολλά περιθώρια ως προς τον τελικό στόχο: «Παίζουμε μπάλα για να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι και όχι απαραίτητα καλύτεροι ποδοσφαιριστές». Για αυτό και αγωνίζονται όλα τα παιδιά της ομάδας μας. Δεν σταματούν την προσπάθεια για μια καλύτερη ζωή, για να γίνουν καλύτεροι άνθρωποι, κόντρα –πολλές φορές– σε θεούς και δαίμονες. «Ακόμα δεν μπορώ να “χωνέψω” ότι βρίσκομαι εδώ. Πρώτη φορά έχω να διηγηθώ μια ιστορία χωρίς ναρκωτικά και φυλακές, μια ιστορία όπου είμαι χαρούμενη», είχε μοιραστεί την ξεχωριστή ποδοσφαιρική της εμπειρία μία παίκτρια, ένας άνθρωπος που συμμετείχε πριν από δύο χρόνια στο Παγκόσμιο Κύπελλο Αστέγων του Όσλο. Τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες, το Μεξικό, για όση σημασία μπορεί να έχει, ήταν αυτό που κατέκτησε την πρώτη θέση. Στους μεν άνδρες, το Μεξικό επικράτησε, στον τελικό, της Χιλής με 5-1, ενώ στις γυναίκες το Μεξικό επικράτησε του Περού με 6-0.
Η ελληνική ομάδα κατέλαβε την 43η θέση, αφού στον τελευταίο αγώνα κατάταξης κέρδισε τα παιδιά από το Ισραήλ με 4-0.Η ομάδα της Κολομβίας ήταν αυτή στην οποία απονεμήθηκε η –σημαντικότερη, σύμφωνα με τη φιλοσοφία της ελληνικής πρωτοβουλίας– διάκριση, το βραβείο «Ευ αγωνίζεσθαι» (Fair Play Award). Διακρίσεις σε ατομικό επίπεδο είχε και η ελληνική ομάδα, αφού το νεαρότερο μέλος της αποστολής, η Αγγελική μας από τη Θεσσαλονίκη, αναδείχθηκε «πολυτιμότερη παίκτρια» (MVP) σε δύο αγώνες (με την Ουαλία και με τη Ρωσία).
shedia.streetpaper