Shedia

EN GR

01/06/2015

Πράσινη ζωή της Μαρίας Μανωλέλη

Κατάληψη στη χλόη
 
Ο  Έλληνας απαρνείται τους, λιγοστούς έστω, χώρους πρασίνου των αστικών κέντρων, χάνοντας µια ξεχωριστή ευκαιρία για ηρεµία και ψυχαγωγία.
 
Η χαρακτηριστική πινακίδα «Μην πατάτε τη χλόη», που συχνότατα συναντούσαµε στα πάρκα τις προηγούµενες δεκαετίες, αν και ο Έλληνας δεν φηµίζεται για πειθαρχηµένη συµπεριφορά, µοιάζει να καθόρισε τελικά την αντιµετώπισή µας και τη νοοτροπία µας στο πώς αντιµετωπίζουµε τα πάρκα.
 
Τελικά, δεν πατάµε, ούτε ξαπλώνουµε, ούτε πλησιάζουµε τη χλόη. Για έναν περίεργο λόγο, ενώ απολαµβάνουµε τους περιπάτους και τις ξάπλες στις πανέµορφες παραλίες µας (πολλοί, µε το πρώτο κιόλας νεύµα της άνοιξης), δεν δείχνουµε την ίδια προτίµηση για τα πάρκα της πόλης. Αλλά η µη αξιοποίηση των πάρκων από τους Έλληνες δεν είναι απαραιτήτως... γονιδιακό ζήτηµα. 
 
Εκτός από τη χαρακτηριστική πινακίδα που, στην ουσία, αποτυπώνει τη λογική στην οποία προέτρεπε ο φορέας του πάρκου, µια σειρά αρνητικών παραγόντων µάς έκανε να είµαστε σε σχέση µε µεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις ιδιαίτερα επιφυλακτικοί στη σχέση µας µε τους χώρους πρασίνου.
 
Κάποιοι από τους λόγους είναι προφανείς. Η ελλιπής καθαριότητα, η απουσία µόνιµου προσωπικού στα πάρκα, αλλά και η αµέλεια των αρµοδίων φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης στο να κάνει τα πάρκα φιλόξενα, είναι κάποιοι από αυτούς, αλλά δεν είναι οι µόνοι. Η έλλειψη καθαρών δηµόσιων τουαλετών και κατάλληλου προσωπικού είναι ζητήµατα υψίστης σηµασίας.
 
Μια επίσκεψη ρουτίνας στο Πεδίον του Άρεως είναι αρκετή για να δει κάποιος παραµεληµένα και ανεκµετάλλευτα στρέµµατα πρασίνου µέσα στην καρδιά της πόλης, που απλά υπάρχουν χωρίς να προσφέρουν στους πολίτες το δικαίωµα να απολαµβάνουν το χώρο που έχει δηµιουργηθεί για αυτούς. 
 
Πώς να ξεκινήσει µια οικογένεια οπλισµένη µε τα σεντόνια και τα τάπερ µε τις σπιτικές λιχουδιές στο καλάθι ή το ζευγάρι και η παρέα µε έναν καφέ, ένα µπουκάλι κρασί ή ένα µπουκάλι νερό ανά χείρας να πάει στο πάρκο, όταν ξέρει ότι θα δυσκολευτεί µε τα στοιχειώδη; Και πώς, εντέλει, θα ξανακατακτήσουµε τα πάρκα µας;
 
Πέρα από τα βασικά στοιχεία –όπως είναι η καθαριότητα και οι τουαλέτες–, θα πρέπει να πολλαπλασιαστούν οι πρωτοβουλίες σε θεσµικό επίπεδο οι οποίες θα ενεργοποιήσουν τους πολίτες και θα τους βάλουν στη διαδικασία να θελήσουν να γνωριστούν µε τα πάρκα, να τα εξερευνήσουν και να συνειδητοποιήσουν ότι κακώς δεν εκµεταλλεύονται κάθε εκατοστό πρασίνου που προορίζεται ακριβώς για αυτό το σκοπό.
 
Σε κάποιους δήµους της Αττικής, όπως στο Δήµο Ηλιούπολης, µπορεί κάποιος να βρει όργανα γυµναστικής σε συγκεκριµένα σηµεία του πάρκου, κάτι που µε την κατάλληλη
συντήρηση ίσως να φέρει τους δηµότες στα πάρκα. Προς το παρόν, η χρήση τους δεν είναι και τόσο τακτική, αλλά σιγά σιγά όλο και περισσότεροι πολίτες αξιοποιούν την ευκαιρία να γυµναστούν, αφού τα όργανα είναι εκεί.
 
Το 2012, ο Δήµος Αθηναίων οργάνωσε προγράµµατα τζόγκινγκ και περιπάτων, µια πρωτοβουλία που µάλλον έληξε άδοξα. Η πρωτοβουλία ήταν σηµαντική, χωρίς, όµως, να έχει το επιθυµητό αποτέλεσµα.
 
Από την άλλη, στο Βέλγιο, για παράδειγµα, µια καλή µας φίλη, η Νάταλι, µας εξηγούσε πως στο ωριαίο µεσηµεριανό της διάλειµµα στην εφηµερίδα που εργάζεται πάει στο πάρκο και κάνει γιόγκα. Αυτό, σύµφωνα µε τα λεγόµενά της, τη βοηθάει να ανταποκριθεί µε ισορροπία και ηρεµία στις απαιτήσεις της καθηµερινότητας. 
 
Η ερώτηση προκαλούσε αµηχανία. Δεν υπάρχει απάντηση στο γιατί, εκτός από τζόγκινγκ και κολύµπι, τα περισσότερα είδη γυµναστικής έχουν βρει τη θέση τους σε συνωστισµένα γυµναστήρια.
 
 Ένα φροντισµένο γκαζόν είναι το πλέον κατάλληλο µέρος για γυµναστική. Επιπλέον, δεν είναι ούτε ακριβό ούτε ανέφικτο. Η αλήθεια είναι ότι εύκολα θα φύγει κάποιος από το σπίτι του για να αθληθεί στο κοντινότερο γυµναστήριο, ενώ δεν θα σκεφτεί να κάνει το ίδιο στο πάρκο της γειτονιάς του. Εκεί, στο σηµείο εκκίνησης µια τέτοιας συνήθειας, χρειάζεται η οργάνωση και η πρωτοβουλία. 
 
 
O Λόφος του Στρέφη
 
Το Σέντραλ Παρκ
Μοιάζει ουτοπικό να γίνει το Πεδίον του Άρεως ή το στρατόπεδο Καρατάσιου... Σέντραλ Παρκ (Central Park), αλλά θα µπορούσε κάπως να γίνει η αρχή. Από τους δήµους, από οµάδες πολιτών και φίλους, από όλους µας.
 
Το Σέντραλ Πάρκ είναι µια αστική όαση στην καρδιά της Νέας Υόρκης. Γνωστό και σε όσους έχουν επισκεφτεί το «Μεγάλο Μήλο» αλλά και σε όλους µας, αφού µέσα από ταινίες και σειρές έχουµε όλοι εικόνα για αυτό.
 
Το Central Park θεωρείται πάρκο-υπόδειγµα αστικού κήπου. 35 µε 40 εκατοµµύρια τουρίστες το επισκέπτονται κάθε χρόνο, πέρα από τους τουρίστες, όµως οι Νεοϋορκέζοι κάνουν χρήση και των 3,41 Km² του.
 
Η διαχείριση του πάρκου γίνεται από τη µη κερδοσκοπική οργάνωση Central Park Conservancy µε συµβόλαιο από το Δήµο της Νέας Υόρκης. Το πάρκο είναι ανοιχτό κάθε µέρα όλο το χρόνο από τις έξι το πρωί ώς τη µία το βράδυ.
 
Χωρίζεται σε ζώνες κατάλληλες για άθληση, για παιχνίδι, για φαγητό, ακόµα και για αυτοσυγκέντρωση. Διαθέτει λίµνες, δασική έκταση, χώρους αναψυχής, και φυσικά τις απαιτούµενες ευκολίες για τους επισκέπτες. Είναι πλήρως προσβάσιµο σε άτοµα µε ειδικές ανάγκες και στη µεγαλύτερη έκτασή του επιτρέπονται τα σκυλιά. Αυτό που απαγορεύεται είναι το κάπνισµα!
 
Η αλήθεια είναι ότι τα πάρκα της Αθήνας, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, δεν φτιάχτηκαν για να παρέχουν ένα χώρο αναψυχής στους δηµότες, αλλά µάλλον πρόκειται για στρέµµατα που γλίτωσαν την οικοδοµική λαίλαπα που µε τρελή ταχύτητα σάρωσε τα πάντα τη δεκαετία του ’60. 
 
Η χλωρίδα των πάρκων το αποδεικνύει περίτρανα, τα αιωνόβια πεύκα που καλώς βρίσκονται εκεί που βρίσκονται, για παράδειγµα, δεν είναι τα καταλληλότερα δέντρα για να καθίσεις στη σκιά τους. 
 
Η δασική έκταση που γλίτωσε την οικοδοµική µανία και έµεινε εκεί να προσφέρει το οξυγόνο της είναι κάτι πολύ διαφορετικό από τον φροντισµένο κήπο που σε προσκαλεί να καθίσεις, να φας το κολατσιό σου, να πιεις έναν καφέ ή ακόµη και ένα ποτήρι κρασί, να διαβάσεις ένα βιβλίο και να ξεκουραστείς.
 
 
Ο Εθνικός Κήπος
Στα καθ’ ηµάς, ο Εθνικός Κήπος, στην καρδιά της πρωτεύουσας, αποτελεί ίσως το ιδανικότερο αστικό πάρκο για βόλτες και ξεκούραση, αφού βρίσκεται σε πολύ καλύτερη κατάσταση από άλλα πάρκα. Οι φροντισµένοι χώροι, φιλόξενοι και καθαροί, µε πολίτες που τους απολαµβάνουν, εναλλάσσονται µε µια εικόνα που παίρνει τον ενθουσιασµό, όπως το Βοτανικό Μουσείο κλειδωµένο, µε εµφανή τα σηµάδια των τρωκτικών που µπαινοβγαίνουν. Η λίµνη που κάποτε φιλοξενούσε πάπιες και τους κύκνους που κάθε Αθηναίος ως παιδί έχει ταΐσει, κυνηγήσει και προσπαθήσει να πιάσει είναι άδεια.
Οι πράσινες καρεκλίτσες και τα τραπεζάκια γύρω από τη λίµνη που δηµιουργούσαν µια πανέµορφη εικόνα εξοχής δεν είναι πια εκεί και ο αριθµός των παιδιών που παίζουν εκεί έχει µειωθεί κατά πολύ σε σχέση µε τις προηγούµενες δεκαετίες. «Σε αυτό φταίει ότι οι µητέρες εργάζονται πια και όχι µόνο δεν προλαβαίνουν να πάνε τα παιδιά τους στον κήπο, αλλά ούτε να τα δουν», σχολίασαν κάποιες ηλικιωµένες κυρίες που ξεκουράζονταν κοντά στη λίµνη όταν τις ρωτήσαµε για την εποχή που περιµετρικά της λίµνης έπαιζαν δεκάδες παιδιά. 
 
 
Η επιλογή του παιδότοπου
Γεµάτοι είναι και οι κλειστοί πλαστικοί παιδότοποι µε πιτσιρίκια να τρέχουν πάνω σε φουσκωτά παιχνίδια, ενώ εισπνέουν τη σκόνη ενός κλειστού και συνωστισµένου χώρου.
 
Συνοµιλώντας µε µαµάδες που έπιναν τον καφέ τους σε έναν κλειστό παιδότοπο, διαπιστώνεται ότι προτιµούν να πηγαίνουν εκεί µε τα παιδιά τους, κυρίως, για την ευκολία.
Οι γονείς που προτιµούν τους παιδότοπους αναφέρθηκαν στη «δυσκολία χρήσης» των πάρκων. «Τα παιδιά αποµακρύνονται, πρέπει κάποιος να είναι συνεχώς µαζί τους και δεν υπάρχει ένα καθαρό σηµείο να καθίσεις», είπε η τριανταεξάχρονη µητέρα δύο κοριτσιών Ζωή Βαλσαµή. Μέσα από τις συζητήσεις, προκύπτει ότι το πρόβληµα σαφώς δεν έγκειται µόνο στο ότι τα πάρκα είναι αφιλόξενα, αλλά και στη νοοτροπία των πολιτών που προτιµούν την όποια ευκολία προσφέρει ο κλειστός χώρος. 
Σε αντίθεση µε αυτό, στο άλσος Παγκρατίου –ίσως ένα από τα πιο εγκαταλελειµµένα πάρκα του κέντρου–, βρήκαµε γονείς που έχουν προτίµηση στη λιακάδα και τον αέρα και φέρνουν τα παιδιά τους στην παιδική χαρά. Στα δροµάκια πίσω από την παιδική χαρά, οι ελάχιστοι κάτοικοι που έκαναν τον πρωινό τους περίπατο αναφέρθηκαν, κυρίως, στην έλλειψη φροντισµένου γκαζόν. «Μπορεί κάποιος να έρθει να περπατήσει, αλλά δεν υπάρχει κανένα απολύτως σηµείο στα 25 στρέµµατα που θα µπορούσες να καθίσεις µε ένα βιβλίο να ξεκουραστείς. Δεν είναι φτιαγµένο για αυτό το σκοπό». Με τα λόγια αυτά µας έδειξε ο κύριος Μάρκος Αλετράς, κάτοικος της περιοχής επί πενήντα χρόνια, τα δροµάκια που διασχίζουν το πάρκο.
 
 
Η κατάσταση που πληγώνει
Ο αντιδήµαρχος πρασίνου του Δήµου της Αθηναίων κ. Γιώργος Αποστολόπουλος αναγνωρίζει τα προβλήµατα και µαζί την ανάγκη να γίνουν όλες οι απαραίτητες παρεµβάσεις για να γίνουν τα πάρκα πόλος έλξης για το δηµότη.
 
«Ένα από τα σοβαρότερα προβλήµατα στα πάρκα του Δήµου Αθηναίων είναι η έλλειψη φύλαξης. Αυτή έχει οδηγήσει σε φαινόµενα βανδαλισµών και ασυδοσίας. Υπάρχουν θαµώνες στα πάρκα της Αθήνας οι οποίοι καταστρέφουν δέντρα, κόβουν τα λάστιχα του ποτίσµατος, πλένουν οχήµατα, σπάνε φώτα και παγκάκια, πετάνε σκουπίδια όπου βρουν, κάνουν διακίνηση και χρήση ουσιών. Δυστυχώς, ο δήµος, ιδίως µετά την κατάργηση της Δηµοτικής Αστυνοµίας, δεν έχει δυνατότητα να παρέµβει. Η κατάσταση αυτή µας πληγώνει πολύ, γιατί στα πάρκα δεν βλέπουµε πλέον χαρούµενους ανθρώπους και παιδιά.
Ο Δήµος Αθηναίων, εκτός από τις προσπάθειες καθηµερινής συντήρησης των πάρκων που έχουν γίνει πολύ δύσκολες λόγω της οικονοµικής κρίσης και της έλλειψης προσωπικού, οργανώνει συχνές φυτεύσεις, κλαδέµατα, καθαρισµούς, αποχλοάσεις, αλλά και πολιτιστικές εκδηλώσεις για να ξαναγνωριστούµε µε τα πάρκα µας. Προσπαθούµε να διατηρήσουµε τη βιοποικιλότητα και, στο πλαίσιο οργανωµένου σχεδιασµού, εκπονούνται διαχειριστικές µελέτες για τους χώρους πρασίνου. Είναι, όµως, δεδοµένο ότι χρειάζεται η παρέµβαση και άλλων υπηρεσιών, αφού πολλά πάρκα της πόλης (Πεδίον του Άρεως, Ριζάρη, Φινόπουλου κ.λπ.), δεν ανήκουν στο δήµο, ενώ και η αντεγκληµατική πολιτική είναι αρµοδιότητα της κεντρικής κυβέρνησης». 
Η οικονοµική κρίση µε την οποία είµαστε αντιµέτωποι σε όλη τη χώρα θα µπορούσε να γίνει η ευκαιρία να επανακτήσουµε τα πάρκα µας, µιας και η συγκεκριµένη βόλτα είναι από τις οικονοµικότερες που µπορεί να επιλέξει κανείς και να απολαύσει τα δωρεάν αγαθά που µας παρέχει η φύση. Το θρόισµα των φύλλων, ένας ήχος που τείνει να ξεχαστεί, η µυρωδιά του χώµατος, η λιακάδα ή η δροσιά της σκιάς ακόµα και τις ζεστές µέρες.
 
Ας µην πάρουµε λοιπόν τα βουνά, ας πάρουµε τα πάρκα. Ας διεκδικήσουµε και ας φροντίσουµε να σεβαστούµε τη φύση που ακολουθεί τις εποχές, ανθίζοντας µέσα στην τσιµεντούπολη που ζούµε.                           
 
 
Οι ακαθαρσίες των «φιλόζωων»
Σήµερα, τα ελληνικά πάρκα φιλοξενούν κατά κύριο λόγο τους κατόχους σκυλιών οι οποίοι θα κάνουν ένα σύντοµο πέρασµα για τις ανάγκες του κατοικίδιου, κάποιοι µε πολύ σεβασµό στους υπόλοιπους πολίτες, κάποιοι µε απόλυτη αδιαφορία για το αν αφήνουν βρόµικο το πάρκο. Πολλές φορές, οι κάτοχοι κατοικίδιων δείχνουν να αγαπούν µόνο το συγκεκριµένο ζωάκι που συνοδεύουν, αδιαφορώντας για τα υπόλοιπα πλάσµατα –τετράποδα και δίποδα– που θα επισκεφτούν το πάρκο.
Για την έλλειψη της στοιχειώδους ευαισθησίας που επιδεικνύουν πολλοί «φιλόζωοι», ζητήσαµε τη γνώµη της δηµοσιογράφου και διαχειρίστριας της ιστοσελίδας www.zoosos.gr που ασχολείται µε τα δικαιώµατα των ζώων κ. Ελένης Ηλιοπούλου.
 
«Όταν ακούω –και το ακούω συχνά– κατοίκους της Αθήνας και άλλων περιοχών να διαµαρτύρονται για τις ακαθαρσίες των σκύλων σε πάρκα, πλατείες και παιδικές χαρές, αντιλαµβάνοµαι ότι η φιλοζωική κουλτούρα στον τόπο µας είναι εξαιρετικά περιορισµένη, για να µην πω ανύπαρκτη. Εκείνοι που διαµαρτύρονται ότι δεν µπορούν να παίξουν τα παιδιά τους «γιατί τα κοπρόσκυλα έχουν χέσει παντού» δεν αναλογίζονται ότι οι άνθρωποι ευθύνονται για τα αδέσποτα. Το είδος µας είναι εκείνο που δεν στειρώνει τα κατοικίδιά του, που βολεύεται πετώντας στο δρόµο ή στα σκουπίδια τα ανεπιθύµητα κουτάβια και τα γατάκια. Τα σκυλιά και τα γατιά δεν διαβάζουν πινακίδες και αφοδεύουν και ουρούν οπουδήποτε, γιατί αυτό είναι στη φύση τους. 
 
Η υπεύθυνη κηδεµονία ζώου παραµένει άγνωστη λέξη για τους περισσότερους µεταξύ των υποτιθέµενων φιλόζωων, που δεν µεταχειρίζονται τα σκυλιά τους ως τετράποδους συντρόφους, αλλά ως εργαλεία µε πόδια και ουρά. Και έτσι, είτε τα έχουν µονίµως δεµένα για να λειτουργούν ως ζωντανοί συναγερµοί ή, όταν τα βγάζουν βόλτα, δεν µπαίνουν στον κόπο να µαζέψουν τα κόπρανά τους, όπως ο νόµος 4039/2012 ορίζει ξεκάθαρα, αφού µάλιστα προβλέπει και διοικητικό πρόστιµο 300 ευρώ για όσους δεν το κάνουν».
 
 
Πικ νικ στο Καρατάσιου 
Μια διαφορετική Πρωτοµαγιά είχαν την ευκαιρία να περάσουν όσοι επισκέφθηκαν το πρώην στρατόπεδο Καρατάσιου, ένα χώρο 689 στρεµµάτων στα δυτικά της Θεσσαλονίκης (Δήµος Παύλου Μελά), τον οποίο οι κάτοικοι εδώ και χρόνια διεκδικούν να µετατρέψουν σε ελεύθερο «πνεύµονα» πρασίνου, πολιτισµού και αναψυχής για ολόκληρη την πόλη. 
 
Στο πικ νικ αλληλεγγύης που διοργάνωσε η ανεξάρτητη οµάδα νέων «Π.Ε.Σ. το Δυτικά», η ανθρωπιά συνδέθηκε µε τη διεκδίκηση. Τρεις πωλητές της «σχεδίας» βρέθηκαν για τέσσερις περίπου ώρες στην είσοδο του πρώην στρατοπέδου και ενηµέρωσαν τους κατοίκους των δυτικών συνοικιών για το περιοδικό.
Η Κίνηση Πολιτών Καρατάσιου –και νυν Πολιτιστικός Σύλλογος Καρατάσιου– δηµιουργήθηκε το 2008 µε στόχο την απόδοση του στρατοπέδου στην τοπική κοινωνία. Έχοντας κατά νου το γεγονός ότι το ποσοστό πρασίνου στη Θεσσαλονίκη φτάνει µόλις τα 2, 47 τ.µ./κάτοικο, την ώρα που το ευρωπαϊκό κατώτατο όριο αγγίζει τα 10τ.µ./κάτοικο, τα µέλη του Συλλόγου συνεχίζουν τις προσπάθειες διεκδίκησης. 
 
Στον ίδιο άξονα, η Οµάδα Αστικών & Περιαστικών Καλλιεργειών (ΠΕΡ.ΚΑ.) δηµιουργήθηκε στις αρχές του 2011 µε στόχο τη συλλογική καλλιέργεια λαχανικών, εποχιακών φρούτων, λουλουδιών και βοτάνων σε αγρό κοντά στην πόλη. 
Η καθηµερινή παρουσία των καλλιεργητών στο στρατόπεδο  αποτρέπει τα κρούσµατα λεηλασίας και καθιστά το µέρος πιο ασφαλές για τους επισκέπτες.
Επιπλέον, η ανεξάρτητη οµάδα νέων «Π.Ε.Σ. το Δυτικά» συναντιέται κάθε Κυριακή πρωί στο χώρο του Καρατάσιου, απευθύνοντας κάλεσµα ενεργοποίησης στους νέους της περιοχής µε στόχο τη διοργάνωση πολιτιστικών και κοινωνικών εκδηλώσεων στα δυτικά της πόλης.
Κική Μουστακίδου
Fb Page: ΠΕΣ το Δυτικά.
 
Πάµε πικ νικ µε τη «σχεδία»
Στη δηµοσιογραφική κουβέντα στα γραφεία της «σχεδίας» για το θέµα των πάρκων της πόλης µας, σχεδόν µοιραία έπεσε στο τραπέζι και η πρόταση να οργανώσουµε και το πρώτο δικό µας πικ νικ για τους φίλους και τις φίλες του περιοδικού. Η πρόταση εγκρίθηκε παµψηφεί και αµέσως περάσαµε στο πρακτικό µέρος της υπόθεσης.
 
Το πικ νικ στην Αθήνα θα γίνει στο πάρκο της Ακαδηµίας Πλάτωνος (Μοναστηρίου 140 και Τηλεφάνους Ακαδηµία Πλάτωνος), την Κυριακή 14 Ιουνίου από τις 18:00 ώς και τις 20:30.
Την ίδια ηµέρα και ώρα θα απλώσουµε τα καλά µας κάτω από τις σκιές των δένδρων των Κήπων του Πασά στη Θεσσαλονίκη.
 
Ακριβείς οδηγίες για το κάτω από πια σκιά θα συγκεντρωθούµε θα δοθούν µε τη δήλωση συµµετοχής.
 
Δεν έχουµε καταλήξει ακόµη αν θα οργανώσουµε διαγωνισµό για τους καλύτερους µυστικούς µεζέδες, αλλά σίγουρα όλο και κάποιο χάπενινγκ θα ετοιµάσουµε. Όλες οι καλές σκέψεις και προτάσεις είναι δεκτές. Αυτή είναι η πρώτη από µια σειρά πρωτοβουλιών του περιοδικού που απευθύνεται στους αναγνώστες και πωλητές της «σχεδίας» για µια καλύτερη ζωή στην πόλη που ζούµε.
 
Σας περιµένουµε, λοιπόν. Με τα ταπεράκια σας!
 
Για δηλώσεις συµµετοχής: 213 0231220 (Αθήνα), 23130 13605 (Θεσσαλονίκη) 
και info@shedia.gr.
Παρακαλούµε όπως επιβεβαιώσετε τη συµµετοχή σας το αργότερο ώς την Τρίτη 9 Ιουνίου.
 

ΑΡΘΡΑ ΤΕΥΧΟΥΣ