Shedia

EN GR

01/06/2015

Αόρατες Διαδρομές του Γιώργου Αραπόγλου

Ντόπιοι οι περίπατοι, οικουµενικά τα µηνύµατα
 
Κοινή πρωτοβουλία της «σχεδίας» µε τα περιοδικά δρόµου της Γερµανίας και της Ελβετίας για την ανάδειξη του ρόλου των κοινωνικών περιηγήσεων. 
 
Tην 5η Φεβρουαρίου επισκεφτήκαµε τα γραφεία της “σχεδίας”. Εκεί µας καλωσόρισαν ζεστά και µε ένα µεγάλο χαµόγελο στα χείλη. Παρατηρήσαµε πως αυτοί οι άνθρωποι, παρά τις δυσκολίες που αντιµετωπίζουν, παραµένουν υπερήφανοι και αισιόδοξοι και ζουν το κάθε λεπτό της ζωής τους µε χαρά και αξιοπρέπεια. Μας µίλησαν για τη λειτουργία της “σχεδίας” και για τις υπόλοιπες δραστηριότητες που διοργανώνουν ακόµα και στον καιρό της κρίσης.
 
Οι κύριοι ξεναγοί µας ήταν ο Γιάννης και ο Λάµπρος. Η ξενάγηση ήταν ειλικρινά αξιοθαύµαστη και εντυπωσιαστήκαµε από τις γνώσεις των οδηγών µας. Σε όλη τη διάρκεια της “ατέλειωτης” διαδροµής ανακαλύψαµε δεκάδες νέα µέρη, άγνωστα για µας, που, όµως, παρέχουν ακόµα ελπίδες στους ανθρώπους εκείνους οι οποίοι επηρεάστηκαν βαθύτατα από την κρίση των τελευταίων ετών.
 
Θα θέλαµε να ξέρετε πως εκτιµάµε και θαυµάζουµε πολύ τη δουλειά του καθενός από εσάς. Πρέπει να οµολογήσουµε πως καταφέρατε να µας ευαισθητοποιήσετε για τα περισσότερα από τα θέµατα που µας αναλύσατε και πως όλη αυτή η εµπειρία θα µας µείνει αξέχαστη. Τέλος, πρέπει οπωσδήποτε να φτιάξουµε µια οµάδα ποδοσφαίρου για να αναµετρηθούµε».
 
Τα σηµείωµα έχει την υπογραφή των Νικόλα Μουτεσίδη και Άρη Νοµικού, µαθητών του 1ου Γυµνασίου Βούλας, που στις αρχές Φεβρουαρίου, µαζί µε συµµαθητές τους, ακολούθησαν τα αχνάρια των «Αόρατων Διαδροµών».     
Οι άνθρωποι στους οποίους αναφέρονται είναι ο Γιάννης και ο Λάµπρος, οι δύο πωλητές της «σχεδίας» που εκείνη τη µέρα συνόδευσαν τους µαθητές σε αυτή την ξεχωριστή περιήγηση στο κέντρο της Αθήνας, το κοµµάτι εκείνο κάτω από την Οµόνοια που δεν κρύβει µόνο θλίψη, αλλά και ελπίδα, δεν «βγάζει» µόνο φόβο, αλλά και πείσµα για τη ζωή και για µια καλύτερη κοινωνία. 
 
Άλλωστε, γι’ αυτά συζητούν µε τους οδηγούς των «Αόρατων Διαδροµών» όλοι οι συµµετέχοντες. Πέρα από το «γιατί» και το «πώς» οδηγηθήκαµε εδώ που οδηγηθήκαµε, η κουβέντα σταθερά θα µεταφερθεί στο µέλλον, στο «πώς» οι άνθρωποι δεν λύγισαν, αλλά και «πώς» όλοι µαζί θα τα καταφέρουµε.
 
 
Ένας χρόνος δράσης
Αυτές τις µέρες συµπληρώνεται ένας χρόνος από τότε που κάναµε την πρώτη µας πιλοτική διαδροµή προκειµένου να εξοικειωθούν ο Γιάννης, ο Λάµπρος και ο Χρήστος, οι τρεις πρώτοι οδηγοί της «σχεδίας», µε τον νέο τους ρόλο, την έκθεση, να φτιάξουν την αφήγησή τους.
 
Οι άνθρωποι από το Σωµατείο Ελλήνων Ξεναγών µας βοήθησαν να χαράξουµε την πρώτη διαδροµή και µοιράστηκαν µαζί µας όση γνώση χρειαζόµασταν για να κάνουµε τα πρώτα βήµατα, ο συγγραφέας Βασίλης Αλεξάκης βοήθησε τους ανθρώπους να «λυθούν», να διαµορφώσουν το κοµµάτι της προσωπικής ιστορίας που θα ήθελαν οι ίδιοι να µοιραστούν µαζί µας, ενώ γρήγορα γρήγορα στη µικρή βιβλιοθήκη των γραφείων προστέθηκε ένα τµήµα µε βιβλία αποκλειστικά για την Αθήνα. Ήταν τα πρώτα στάδια της εκπαίδευσης των οδηγών.
 
Όλο το καλοκαίρι το περάσαµε κάνοντας πιλοτικές διαδροµές. Μεταξουργείο, Μάρνη, πλατεία Βάθης, Σωκράτους, Αγίου Κωνσταντίνου, Ζήνωνος, Πειραιώς, Σοφοκλέους, Αθηνάς, τέρµα. Ή αλλιώς: Γραφεία «σχεδίας», Ξενώνας «Ιονίς», ΟΚΑΝΑ και προγράµµατα απεξάρτησης, παλιό Εφετείο και Εθνικό Θέατρο, PRAKSIS, Συσσίτιο και Κοινωνικό Παντοπωλείο του Δήµου Αθηναίων, Γιατροί του Κόσµου, Ξενώνας Υπουργείου Υγείας και Ερυθρού Σταυρού, «Συν Αθηνά». 
 
Στις 20 Σεπτεµβρίου έγινε η αρχή. Πρώτος οδηγός ήταν ο Χρήστος και βοηθοί του ο Λάµπρος και ο Γιάννης. Πάντα ο ένας δίπλα στον άλλο, να αλληλοϋποστηρίζονται. 
 
Η αγωνία ήταν µεγάλη. Πώς θα ανταποκριθεί άραγε ο κόσµος; Θα θελήσει να ανακαλύψει µέσα από τις προσωπικές ιστορίες τους ένα κοµµάτι της πραγµατικότητάς µας, που, είναι αδύνατον πλέον να κρυφτεί; 
 
Στα αυτιά µας ηχούσαν τα λόγια των φίλων µας από τα περιοδικά δρόµου του εξωτερικού, που χρόνια τώρα έχουν ξεκινήσει αντίστοιχα προγράµµατα κοινωνικών περιηγήσεων. Και κυρίως, τα λόγια της Μπίργκιτ Μίλερ, της διευθύντριας του περιοδικού δρόµου του Αµβούργου «Hinz & Kunrt», σύµφωνα µε την οποία, τις «αόρατες διαδροµές» στην πόλη του γερµανικού Βορρά ακολουθούν κάθε χρόνο πάνω από 120 σχολεία!
 
Είχαµε ζηλέψει. «Κοίτα να δεις, πώς οι Γερµανοί αντιλαµβάνονται ότι αυτή η περιήγηση είναι µια ξεχωριστή ευκαιρία και ένα µοναδικό µάθηµα ζωής για τα παιδιά τους», συζητούσαµε µεταξύ µας και αναρωτιόµασταν αν θα υπάρχει η ίδια ανταπόκριση και από τους δασκάλους, εδώ, στην Ελλάδα. Η απάντηση είναι ένα µεγάλο «ναι».
 
 
«Καλύτερη κατανόηση»
Από το Σάββατο 20 Σεπτεµβρίου, όταν οι «Αόρατες Διαδροµές» µπήκαν και επισήµως στο κοινωνικό καλεντάρι της Αθήνας, έχουν πραγµατοποιηθεί 76 περιηγήσεις µε τη συµµετοχή πάνω από 1.200 ανθρώπων. 
 
«Οι “Αόρατες Διαδροµές” είναι µια εξαιρετική πρωτοβουλία! Μας γέµισε γνώσεις, βαθιά και έντονα συναισθήµατα για τον τόπο µας και τους συνανθρώπους µας που ζουν µια διαφορετική καθηµερινότητα. Αξιέπαινος ο σεβασµός σε αυτούς τους ανθρώπους απ’ τη “σχεδία”, τον οποίο εκείνοι ανταποδίδουν στη συνεργασία τους, δηµιουργώντας ένα υπέροχο και θερµό κλίµα. Ευχαριστούµε!» µας έγραψε η κ. Δάφνη Γαλανού-Κύρτση που συνόδευσε µια οµάδα φοιτητών του κολεγίου Deree, ενώ ο εκπαιδευτικός του κολεγίου κ. Γρηγόρης Καλτσάς έσπευσε να συµπληρώσει: «Η συµµετοχική και βιωµατική προσέγγιση των "Αόρατων Διαδροµών" όχι µόνο προσφέρει καινούριες γνώσεις για την πόλη, αλλά βοηθάει να µπουν τα πράγµατα σε ένα σωστό πλαίσιο για την καλύτερη κατανόησή τους. Μετά από δυόµισι ώρες που κράτησε η περιήγησή µας, βγήκαµε πιο πλούσιοι. Πλούσιοι σε συναισθήµατα, σε γνώσεις και µε σωστότερη ευαισθητοποίηση για τα προβλήµατα και τους ανθρώπους πίσω από αυτά».
 
Το πιο ενθαρρυντικό από όλα είναι ότι 27 σχολεία έχουν συµµετάσχει στις περιηγήσεις της «σχεδίας», ενώ κάποιοι εκπαιδευτικοί ήδη έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για  να φέρουν κάποιες τάξεις τους µε το ξεκίνηµα της νέας σχολικής χρονιάς. Οι επιστολές από τους µαθητές που καταφθάνουν στα γραφεία της «σχεδίας»  είναι χαρακτηριστικές. 
 
Η Κέιτ Άνταµς, φοιτήτρια από τις ΗΠΑ που βρέθηκε στην Ελλάδα µέσω του προγράµµατος «School Year in Athens», ήρθε µε τους συµφοιτητές της στις «Αόρατες Διαδροµές» και έπαιξε µπάλα µαζί µε τα παιδιά της Εθνικής Αστέγων. «Χάρηκα πάρα πολύ που µου δόθηκε η ευκαιρία να ακολουθήσω αυτή τη διαδροµή. Μου έδειξε µια εντελώς άγνωστη σε µένα πλευρά της Αθήνας και µου δηµιούργησε µια ολοκληρωµένη και αυθεντική οπτική της ζωής στην Αθήνα. Εµπνεύστηκα από τις ιστορίες των οδηγών µας και θαύµασα ειλικρινά την ικανότητά τους να ξεπεράσουν και να µοιραστούν τις δυσκολίες που αντιµετώπισαν στη ζωή τους», ανέφερε στο µήνυµα που µας έστειλε. 
 
 
Η πρόταση της Γλασκώβης
Στο ετήσιο συνέδριο του Διεθνούς Δικτύου Περιοδικών Δρόµου, που φιλοξενήθηκε το
περασµένο καλοκαίρι στη Γλασκώβη, ζητήθηκε από τον εκπρόσωπο της «σχεδίας» να παρουσιάσει στους συνέδρους τις «Αόρατες Διαδροµές». Εκεί, προτείναµε την ακόµη καλύτερη δικτύωση µε τα περιοδικά δρόµου του πλανήτη που διοργανώνουν τις δικές τους κοινωνικές περιηγήσεις. Η πρόταση έτυχε θερµής υποδοχής και το χειµώνα ξεκίνησαν οι ζυµώσεις µε τους πρώτους πιο ζωηρά ενδιαφερόµενους: Τα περιοδικά δρόµου «Hinz&Kunzt» του Αµβούργου και «Surprise» της Ελβετίας.  
 
Οι περιηγήσεις στο Αµβούργο ξεκίνησαν το 2003. Σήµερα, το «Hinz&Kunzt» διαθέτει δύο οδηγούς, ενώ η διαδροµή περιλαµβάνει επτά στάσεις, ανάµεσα στις οποίες ένας ξενώνας βραχείας παραµονής, ένα υπνωτήριο, µια shooting gallery, ιατρεία πρωτοβάθµιας φροντίδας µε εθελοντές ιατρούς κ.λπ. 
Μιλώντας στη «σχεδία», η Μπίργκιτ Μίλερ εξήγησε ότι στο Αµβούργο πραγµατοποιούνται περίπου 200 περιηγήσεις ετησίως, τις οποίες παρακολουθούν πάνω από 3.500 επισκέπτες. Το κόστος συµµετοχής είναι 10 ευρώ το άτοµο, ενώ ο οδηγός αµείβεται µε 30 ευρώ για κάθε περιήγηση. 
Αντιστοίχως, ιδιαιτέρως εντυπωσιακοί είναι οι αριθµοί των κοινωνικών περιηγήσεων του περιοδικού δρόµου «Surprise», που εδρεύει στη Βασιλεία της Ελβετίας, καθώς, όπως µας είπε η διευθύντρια Πάολα Γκάλο, από τον Απρίλιο του 2013, όταν και ξεκίνησαν, έχουν πραγµατοποιηθεί περίπου 700 περιηγήσεις, µε τη συµµετοχή περισσότερων από 12.000 ατόµων. 
 
«Αναµένουµε µεγαλύτερη και καλύτερη συνεργασία µεταξύ όλων και ελπίζουµε ότι µπορούµε ο ένας να υποστηρίξει τον άλλον. Με τη συµµετοχή τους σε αυτή τη δράση, οι οδηγοί αποκτούν περισσότερη αυτοπεποίθηση. Οι διαδροµές συµβάλλουν στο να γεφυρωθούν ταξικές διαφορές», λέει η Μπίργκιτ. 
Στο πλαίσιο της τριεθνούς αυτής συνεργασίας, «Hinz&Kunzt», «Surprise» και «σχεδία» θα ανταλλάσσουν πληροφορίες και γνώσεις, ενώ από αυτόν κιόλας το µήνα ξεκινά µια κοινή διαφηµιστική καµπάνια µε στόχο την καλύτερη ενηµέρωση του αναγνωστικού κοινού για τις κοινωνικές περιηγήσεις που πραγµατοποιούνται σε Αθήνα, Αµβούργο, Βασιλεία και Ζυρίχη. Στόχος εί-ναι η διεύρυνση του δικτύου και οι τουρίστες που «ανταλλάσσουν» οι τρεις χώρες να εντάσσουν στο πρόγραµµά τους και αυτές τις κοινωνικές δράσεις. 
 
Σηµασία έχει και η άποψη των οδηγών. «Ο λόγος που συµµετέχω είναι για να αποβάλω το φόβο που έχουν πολλοί άνθρωποι για εµάς. Θέλω να σπάσω όλες τις προκαταλήψεις και να ξεκαθαρίσω ότι κανένας δεν εγκαταλείπει εκούσια το σπίτι του. Οι διαδροµές βοηθούν στο να αλλάξουν οι απόψεις για την αστεγία και οι συµµετέχοντες βλέπουν την πόλη µε εντελώς διαφορετικό µάτι», λέει ο Χάραλντ από το Αµβούργο, οδηγός των περιηγήσεων του «Hinz&Kunzt».
 
«Θυµάµαι, σε µια περιήγηση ένας από τους συµµετέχοντες είχε εντυπωσιαστεί όταν του εξήγησα πόσο σηµαντικός είναι για µένα ο σκύλος µου. Θεωρούσε ότι ένας σκύλος βοηθά µόνο για να ζητιανεύω. Του εξήγησα ότι για µένα είναι η µοναδική συντροφιά. Από τότε, προθυµοποιήθηκε και µου πληρώνει τους λογαριασµούς του κτηνιάτρου», λέει ο Χάραλντ απαντώντας στην ερώτηση αν νιώθει και λίγο «δάσκαλος». Ναι, νιώθει. Για µικρούς και µεγάλους, µας είπε.                              

ΑΡΘΡΑ ΤΕΥΧΟΥΣ