Shedia

EN GR

27/02/2013

Με μια προσευχή «ξεχνιέσαι»!, της Αλέκας Ζουμή

Διάφοροι κανάγιες, αλλά και θρησκευτικές οργανώσεις υπόσχονται τη θεραπεία από τη «νόσο» της ομοφυλοφιλίας.
 
της Αλέκας Ζουμή
 
Τον περασμένο Απρίλιο, μια απόφαση του δήμαρχου της πόλης του Λονδίνου, Μπόρις Τζόνσον, ήρθε να διχάσει την κοινή γνώμη της Μεγάλης Βρετανίας. Αφορούσε την απαγόρευση διαφημιστικής καμπάνιας της χριστιανικής οργάνωσης Core Issues Trust, η οποία προέβαλε τη... θεραπεία της ομοφυλοφιλίας!
 
Μπάνερ τεραστίων διαστάσεων είχαν τοποθετηθεί στα γνωστά κόκκινα λεωφορεία της βρετανικής πρωτεύουσας μέσω των οποίων έστελναν το μήνυμα: «Όχι ομοφυλόφιλος. Πρώην ομοφυλόφιλος και περήφανος. Ξεπέρασέ το». Επρόκειτο, ουσιαστικά, για μια παράφραση του all time classic συνθήματος του Stonewall: «Κάποιοι άνθρωποι είναι ομοφυλόφιλοι. Ξεπέρασέ το». Και φυσικά προέτρεπε τους gay να αναζητήσουν τη «γιατρειά» που η ίδια η οργάνωση υποστηρίζει πως μπορεί να προσφέρει. Και δεν είναι η μόνη. 
 
Η διαφορετική αυτή καμπάνια δεν έγινε ποτέ. Τουλάχιστον με τον τρόπο που οι διοργανωτές είχαν σχεδιάσει. Ο δήμαρχος της πόλης την απαγόρευσε, ρίχνοντας το... μπαλάκι στην επιστήμη. Αυτή ήταν η επίσημη δικαιολογία του Τζόνσον, ο οποίος κατηγορήθηκε για «λογοκρισία» από την Core Issues Trust, ενώ αντίθετα επιβραβεύτηκε για την απόφασή του από τις οργανώσεις για τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων, όπως την «Stonewall».
 
 Προσευχήσου και ξεπέρασέ το!
 
Η κίνησή του, ωστόσο, στάθηκε αρκετή για να ανοίξει και πάλι η κουβέντα σχετικά με το «κύρος» των οργανώσεων –χριστιανικές στην πλειονότητά τους– που έχουν στήσει κερδοφόρες επιχειρήσεις γύρω από τη «θεραπεία της ομοφυλοφιλίας». Και υπάρχουν πολλές. Από την Αμερική ώς την Αυστραλία και την Ευρώπη, χρησιμοποιώντας το δόγμα της πίστης, τα τερτίπια της ψυχολογίας αλλά και την αδυναμία των ανθρώπων να συνυπάρξουν με την ίδια τους την φύση, τάζουν «θεραπεία από την νόσο της ομοφυλοφιλίας»!
 
«Η προσευχή σώζει» είναι το σύνθημα των οργανώσεων αυτού του είδους, όπως η αμερικάνικη «Christian Healing Ministries», η οποία μετράει περισσότερα από 30 χρόνια ύπαρξης. Ιδρυτής της ο καθολικός ιερέας Φράνσις Μακ Νουτ, από τους πρώτους που εισήγαγαν τον όρο «θεραπευτική προσευχή» στην καθημερινότητα –αρχικά ως ηγέτης του κινήματος Chatholic Charismatic Renewal και έπειτα μέσω της δικής του οργάνωσης.
 
 Έχει εκδώσει εννέα βιβλία σχετικά με τη «θεραπεία της προσευχής», μεταξύ των οποίων και το «Can Homosexuality Be Healed?» («Μπορεί να θεραπευτεί η ομοφυλοφιλία;») μέσω του οποίου προσπαθεί να αποδείξει ότι η ομοφυλοφιλία μπορεί να «γιατρευτεί» με την προσευχή.
 
Ο Φράνσις Μακ Νουτ σήμερα είναι 87 ετών αλλά παραμένει ιδιαίτερα δραστήριος. Επικοινωνήσαμε μαζί του σε μια προσπάθεια να κατανοήσουμε τον τρόπο σκέψης και εργασίας του. Και κυρίως να ακούσουμε από το... στόμα του την απάντηση στο ερώτημα: «Μπορεί η προσευχή να μετατρέψει έναν ομοφυλόφιλο σε ετεροφυλόφιλο;»
 
Διά πάσαν νόσον και πάσαν μαλακίαν
 
«Ναι, μπορεί», δήλωσε κατηγορηματικά και συμπλήρωσε πως «έχουμε παραδείγματα ανθρώπων που έπαψαν να είναι ομοφυλόφιλοι όταν ακολούθησαν τις μεθόδους της θεραπευτικής προσευχής». Ποια είναι η διαδικασία; Όχι ιδιαίτερα... περίπλοκη: «Με προσευχή. Αν κάποιος προσεύχεται μόνο με συχνότητα μία φορά την εβδομάδα, τότε η αλλαγή μπορεί να επέλθει μέσα σε τρεις μήνες. Εάν όμως η προσευχή συνοδευτεί με συμβουλευτική ψυχοθεραπεία, τότε ίσως κάποιος δει αποτελέσματα πολύ πιο σύντομα, μέσα σε λίγες εβδομάδες…».
 
Παράλληλα, τονίζει τον σημαντικό ρόλο που παίζει στο έργο του και η ψυχολογία: «Πιστεύουμε στην θεραπεία μέσω της προσευχής αλλά και στη συμβολή της συμβουλευτικής ψυχολογίας. Όμως, κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός. Γι’ αυτό και η προσέγγισή του μέσω της προσευχής πρέπει να γίνεται με αγάπη, ευγένεια και σεβασμό».
 
Στο δε βιβλίο του αναφέρει: «Πολύ συχνά, ειδικά στην εκκλησία, το θέμα της ομοφυλοφιλίας προκαλεί βαθιά παρανόηση και επώδυνες ρήξεις. Είναι δυνατόν κάποιος να πιστεύει ότι οι ομοφυλόφιλοι δεν επέλεξαν αυτό τον τρόπο ζωής και να θεωρούν ότι κάνουν αμαρτία; Κι όμως, ναι, και η προσευχή οδηγεί σε μια νέα δυνατότητα: ο Ιησούς μπορεί να αλλάξει την ομοφυλοφιλική συμπεριφορά και να την μετατρέψει σε ετεροφυλική».
 
Ευλόγως θα αναρωτηθεί κανείς εάν έχουν υπάρξει αντιδράσεις από οργανώσεις για τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων. Απαντάει ο ίδιος ο Φράνσις Μακ Νουτ: «Έχουμε δεχτεί επιθέσεις από ακτιβιστές, κάποιοι μάλιστα μας λοιδορούσαν, ρωτώντάς μας: “μπορείτε να μετατρέψετε και έναν... μαύρο σε λευκό;”»
 
Φαλλοκρατικό δόγμα
 
«Δυστυχώς είμαστε στο ίδιο έργο θεατές. Επιτρέπουμε σε ένα απαρχαιωμένο, ρατσιστικό και φαλλοκρατικό θρησκευτικό δόγμα να καταστρέφει ζωές ακόμα και σήμερα. Φαίνεται ότι τα χρυσά “χαϊμαλιά” που διακοσμούν το στέρνο των ιερωμένων δεν είναι το μόνο κατάλοιπο του Μεσαίωνα», δήλωσε στη «Σχεδία» ο Τέλης Ράπτης, γκέι ακτιβιστής, μέλος της οργανωτικής επιτροπής του Athens Pride και μέλος LGBT οργανώσεων. Και συνεχίζει:
 
«Η σεξουαλική ταυτότητα και η ταυτότητα φύλου δεν είναι διαταραχή, άρα δεν υπάρχει και λόγος να προσπαθήσεις να τις αλλάξεις. Αν η εκκλησία θέλει να μας απαλλάξει από “πάσα νόσο και πάσα μαλακία” πρέπει να ξεκινήσει από τον καθρέφτη της.
 
»Τα εκκλησιαστικά κέντρα αποφεύγουν διακαώς να ονομαστούν κέντρα ψυχικής υποστήριξης, καθιστώντας αδύνατη την επιστημονική διερεύνηση της λειτουργίας τους.
 
»Να σημειωθεί ότι κατά καιρούς έχουν γίνει πολλές προσπάθειες “θεραπείας”. Στο παρελθόν, άτομα με εσωτερικευμένη καταπίεση ή ακόμα και παιδιά εξαναγκαζόμενα από τους γονείς τους να “θεραπευτούν”, έπεφταν θύματα “αποστροφικής θεραπείας”, που περιλάμβανε αγωγή με σπασμούς, πρόκληση ναυτίας ή πόνου, ύπνωση και πρωτόγονα ηλεκτροσόκ. Ακόμα και στις μέρες μας υπάρχουν (ευτυχώς λίγοι) ανήθικοι ψυχίατροι που αναλαμβάνουν να “θεραπεύσουν” παιδιά για να ικανοποιήσουν θυμωμένους ή/και φοβισμένους γονείς. Και μην ξεχνάμε και τους “επανορθωτικούς βιασμούς” λεσβιών, στους οποίους ένας “σωστός” άντρας αναλαμβάνει να βιάσει μια λεσβία για να της μάθει την πραγματική χαρά του έρωτα...
 
»Στους θιασώτες μιας “φυσιολογικής” κοινωνίας, όπου ο άντρας πίνει μπύρες βλέποντας ποδόσφαιρο και η γυναίκα φοράει γόβες και μέικ-απ πλένοντας πιάτα, απαντάμε με την περηφάνια μας να διαφέρουμε. Σπάμε τα στερεότυπα, γυρνάμε την πλάτη μας στην υποκρισία και συνεχίζουμε να χαμογελάμε σε αυτόν ή αυτή που αγαπάμε!»
 
 
 
Απαράμιλλη σκληρότητα
 
του Γιώργου Νικολαΐδη*
 
Η αντιμετώπιση της ομοφυλοφιλίας στο σύγχρονο δυτικό κόσμο έχει να επιδείξει πλείστα όσα παραδείγματα απαράμιλλης σκληρότητας. Για παράδειγμα, ο Βρετανός Alan Touring, μαθηματικός και φιλόσοφος, θεμελιωτής της σύγχρονης επιστήμης των υπολογιστών και της τεχνητής νοημοσύνης, όντας ήρωας του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου, αφού κατόρθωσε να αποκρυπτογραφήσει τον κώδικα επικοινωνίας των Ναζί (σώζοντας χιλιάδες ζωές αποτρέποντας βύθιση νηοπομπών από γερμανικά υποβρύχια) αναγκαζόμενος, μεταπολεμικά, από τη βρετανική κυβέρνηση να υποβάλλεται σε απάνθρωπες ορμονικές «θεραπείες» για την ομοφυλοφιλία του, τελικά αυτοκτόνησε μη αντέχοντας αυτού του είδους την ταπείνωση.
 
Κατ’ αναλογία, η ομοφυλοφιλία επί δεκαετίες θεωρήθηκε και από την παγκόσμια ψυχιατρική κοινότητα ως διαταραχή, γεγονός που αποτυπωνόταν και στη συμπερίληψή της στις Διεθνείς Ταξινομήσεις των Ψυχικών Νοσημάτων και Διαταραχών του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας.
 
Τα τελευταία είκοσι χρόνια οι αντιλήψεις αυτές έχουν πια ξεπεραστεί και στις νεότερες και σήμερα εν ισχύ ταξινομήσεις, αφενός δεν συμπεριλαμβάνεται ο ομοφυλοφιλικός προσανατολισμός ανδρών και γυναικών και αφετέρου σε κάθε άλλη διαταραχή της σεξουαλικότητας έχουν προστεθεί προσδιοριστές αντικειμένου που συμπεριλαμβάνουν ισότιμα όλους τους ετεροφυλοφιλικούς και ομοφυλοφιλικούς προσανατολισμούς.
 
Η εξέλιξη αυτή δεν είναι χωρίς σημαντικές επιπτώσεις αν, για παράδειγμα, αναλογιστεί κανείς πόσο εύκολα χιλιάδες άνθρωποι ανά τον κόσμο οδηγούνταν μέχρι πρότινος σε άλλες ιατρικές, ψυχιατρικές και ψυχολογικές θεραπευτικές παρεμβάσεις, μερικές από τις οποίες θα μπορούσαν να θεωρηθούν ιδιαίτερα επώδυνες ή και απάνθρωπες.
 
Αναλόγως, έχει διαμορφωθεί και η σχετική συζήτηση στους κόλπους της παγκόσμιας ψυχαναλυτικής, όπου για παράδειγμα ενώ η Βρετανική Ψυχαναλυτική Εταιρεία από ετών αναγνωρίζει τον ομοφυλόφιλο σεξουαλικό προσανατολισμό ως εκδοχή της φυσιολογίας της σεξουαλικότητας κάποιες άλλες Εταιρείες εμμένουν στο να την θεωρούν αποτέλεσμα μιας ψυχικής μετατόπισης προς μια παθολογική δομή και, άρα, να την αντιμετωπίζουν ως δόκιμη κατάσταση που χρήζει ψυχοθεραπείας.
 
Αν, λοιπόν, αυτά συμβαίνουν εντός της παγκόσμιας επιστημονικής κοινότητας, δεν είναι παράξενο το να υιοθετούνται πολύ περισσότερο απόλυτες και αντιεπιστημονικές αντιλήψεις σε επίπεδο λαϊκών πεποιθήσεων, «κοινού νου» ή θρησκευτικών δογμάτων. Είναι, μάλιστα, μάλλον αναμενόμενο, οι πλέον απαρχαιωμένες τέτοιες προσεγγίσεις να προτείνουν την προσευχή ως «θεραπευτικό» μέσο για κάτι που θεωρούν «απόκλιση» ή «αμαρτία».
 
Ο Γάλλος θεωρητικός Μισέλ Φουκώ έχει επισημάνει, ήδη από τη δεκαετία του ’60, ότι από τη Σύνοδο του Trend και μετά η κατά μόνας προσευχή (που έως τότε ήταν κατ’ εξοχήν δημόσια) χρησιμοποιήθηκε ως μέσο επίτασης της ενοχής ως πυλώνα συγκρότησης του εαυτού του σύγχρονου ανθρώπου.
 
 Κάτι τέτοιο φυσικά έχει εφαρμογή στην περίπτωσή μας, καθώς σε καταστάσεις όπως η ομοφυλοφιλία, το βίωμα της εσωτερικής ενοχής που προτείνεται από μια τέτοια θρησκευτική αντιμετώπιση ενισχύεται από την κοινωνική απόρριψη του ευρύτερου περιβάλλοντος. Φυσικά, όλα αυτά, μόνο «θεραπευτικά» δεν μπορούν να θεωρηθούν.
 
*Γιώργος Νικολαΐδης, ψυχίατρος. Διευθυντής Δ/νσης Ψυχικής Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας Κέντρου για τη Μελέτη και την Πρόληψη της Κακοποίησης - Παραμέλησης του Παιδιού Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού, κάτοχος μεταπτυχιακών τίτλων σπουδών στην φιλοσοφία της ψυχικής διαταραχής και στις ψυχαναλυτικές Σπουδές.

ΑΡΘΡΑ ΤΕΥΧΟΥΣ


ΓΙΝΕ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΗΣ

©ΔΙΟΓΕΝΗΣ ΜΚΟ - ΝΙΚΙΟΥ 2 - 10560 ΑΘΗΝΑ

Τηλ: +30 213 023 1220 Email: info@shedia.gr

DotByDot