Shedia

EN GR

02/04/2015

Φθηνός σκούφος της Κορίνας Πριμηκυρίου

«Η κουζίνα είναι µνήµη» 
 
Σε µια πλατεία που κάποτε ήταν στέκι του Μάνου Χατζιδάκι, ανθίζουν γεύσεις κρητικές.
 
Στην καρδιά της Αθήνας, στη γειτονιά που έτρωγε και είχε το στούντιό του ο Μάνος Χατζιδάκις, στην πλατεία Προσκόπων στο Παγκράτι, φάγαµε υπέροχα, γνωρίσαµε µια γνήσια Κρητικιά οικοδέσποινα, νιώσαµε οικεία και µοιραστήκαµε λόγια και γεύσεις της Μεσογείου.
 
Ο «Κατσούρµπος» γεννήθηκε πριν από δέκα χρόνια, από έναν Κρητικό, φοιτητή της Αρχαιολογίας που πέρασε στην Αθήνα. Ο Μάνος διαπίστωσε ότι εδώ δεν βρίσκει τις γεύσεις της µαµάς και της γενέτειράς του και ότι οι Αθηναίοι δεν ξέρουν να τρώνε. Μοιράστηκε το παράπονο µε τη µητέρα του την Εύα και εκείνη του πρότεινε ν’ ανοίξει εστιατόριο.  Κάπως έτσι, έφερε και τη µαµά και τις γεύσεις της Κρήτης στο αθηναϊκό κοινό. 
 
Εµείς, αφού γευτήκαµε ένα καλωσόρισµα που περιελάµβανε µια µικρή σαλάτα µε όσπρια, χταπόδι, πιπεριές, συνοδευόµενο µε ταραµοσαλάτα και ένα σφινάκι ρακή, παραγγείλαµε ρεβιθοκεφτέδες µε σος γιαούρτιου για πρώτο και για κυρίως χοιρινό µε σταµναγκάθι. Στο τέλος, µας πρόσφεραν σοκολατόπιτα. Ο λογαριασµός βγήκε 14 ευρώ. Μια χαρά.
 
Η κ. Εύα έχει µεγαλώσει στο Ηράκλειο της Κρήτης, µε πεθερά Κωνσταντινουπολίτισσα και µαµά Κρητικιά, κλασική νοικοκυρά, που αγαπούσε πολύ τη µαγειρική. Το σπίτι τους ήταν συνδετικός κρίκος µεταξύ του χωριού και του νοσοκοµείου. Όλοι οι συγγενείς που έπρεπε να το επισκεφθούν περνούσαν από το σπίτι. Έτσι, το σπίτι και το τσουκάλι ήταν καθηµερινά γεµάτο. Έφτιαχνε δύο και τρία φαγητά για τους µουσαφιραίους. Η Εύα έχει ζήσει µε τις µυρωδιές και τις γεύσεις της Κρήτης, έτσι µεγάλωσε και τα τέσσερα παιδιά της. Οι λέξεις είναι χείµαρρος όταν µιλάει για τις γεύσεις του νησιού. Μας φέρνει να δοκιµάσουµε το απάκι, το κριθαρένιο παξιµάδι που έρχεται από µια γιαγιά της Κρήτης, τη γευστικότατη σαρικόπιτα, το λουκάνικο. Μας βάζει στην κουζίνα να δούµε την προετοιµασία των εδεσµάτων και µας µιλάει για τη µαγείρισσα που είναι από το Θραψανό. «Δεν µπορεί κάποιος που δεν είναι Κρητικός να µαγειρέψει κρητική κουζίνα, πρέπει να έχει στη µνήµη τις γεύσεις των γονιών του», σχολιάζει. 
 
Έχει παρατηρήσει ότι οι Αθηναίοι δεν έχουν στη διατροφή τους τα κουκιά. Στενοχωριέται που οι νέοι άνθρωποι σήµερα δεν γνωρίζουν τις σωστές γεύσεις και θυµώνει µε τους γονείς που ταΐζουν τα παιδιά τους κεφτεδάκια απ’ τα ΙΚΕΑ. «Η κουζίνα είναι µνήµη», λέει. 
 
Τη ρωτάµε πώς της φαίνεται η Αθήνα και αν της λείπει η Κρήτη. «Ζω µόνιµα στην Αθήνα τα τελευταία πέντε χρόνια, αλλά πηγαινοέρχοµουν από τότε που ξεκίνησε τις σπουδές του ο γιος µου. Δεν µου λείπει η Κρήτη, την έχω ζήσει, άλλωστε πηγαίνω συχνά. Αυτό που µου λείπει είναι οι άνθρωποί µου και οι φίλοι µου. Σ’ αυτήν την ηλικία, δεν είναι εύκολο να κάνεις φίλους. Ευτυχώς, συζητώ µε τους πελάτες, αλλά φίλους δεν έχω. Πίστευα ότι ως άνθρωπος της επαρχίας θα απολαύσω ένα θέατρο, ένα σινεµά, αλλά έχω επικεντρωθεί τόσο πολύ στο µαγαζί, που δεν έχω καταφέρει να πάω σε µια θεατρική παράσταση. Τώρα τελευταία πηγαίνω σινεµά». 
 
Ο χώρος έχει έντονο άρωµα από Μάνο Χατζιδάκι. Στους τοίχους υπάρχουν µια φωτογραφία και αρκετές αφίσες από συναυλίες του στο Ηράκλειο της Κρήτης, µε το σύνολο «Μουσικός Αύγουστος Ηρακλείου», που διηύθυνε ο ίδιος. Τις αφίσες τις βρήκε στα σκουπίδια, µας είπε. «Ήταν θαύµα, το στούντιο του Μάνου βρίσκεται στο ρετιρέ της πολυκατοικίας. Μια µέρα, ενώ το µαγαζί ήταν στα σκαριά, είµαι έξω και µιλώ στο τηλέφωνο µε τον άνδρα µου, κοιτώ κάτω και βλέπω µια καρτ ποστάλ. Τη σηκώνω και έγραφε “από Ιόλα στον Μάνο Χατζιδάκι”! Αυτό µού κίνησε την περιέργεια να ψάξω περισσότερο, έτσι ανακάλυψα αυτές τις αφίσες. Για το γιο του, που διατηρεί ακόµα το στούντιο, ήταν αδιάφορες, αλλά για µας ήταν θησαυρός. Είναι η ταυτότητα του µαγαζιού!» 
 
Η Εύα µάς είπε ότι άκουγε ζωντανά Χατζιδάκι τον Αύγουστο που κατέβαινε στο Ηράκλειο. Ένα βράδυ, µας αφηγήθηκε, ο Μάνος διέκοψε µια συναυλία γιατί ο ήχος από τα τζιτζίκια ήταν ανυπόφορος. Την επόµενη µέρα, ο δήµος ψέκασε, τα τζιτζίκια εξαφανίστηκαν και η συναυλία πραγµατοποιήθηκε κανονικά. 
 
*«Κατσούρµπος», κρητική κουζίνα. Αµύντα 2, πλατεία Προσκόπων, Παγκράτι. Ανοιχτά καθηµερινά: 13.00-01.00. Τηλέφωνο: 210 7222167.

ΑΡΘΡΑ ΤΕΥΧΟΥΣ