Ο Μάης
κείμενο: Βασίλης Ζώνιος
Το έθιμο της Πρωτομαγιάς να στολίζουμε τις πόρτες των σπιτιών με στεφάνια λουλουδιών έρχεται από τα πολύ παλιά χρόνια και τότε συμβόλιζε την υποδοχή της δύναμης της φύσης στο σπιτικό. Στα μέρη της Μικράς Ασίας, σε κάθε στεφάνι έβαζαν, εκτός από λουλούδια, ένα σκόρδο για τη βασκανία, ένα αγκάθι για τον εχθρό κι ένα στάχυ για την καλή σοδειά. Το μαγιάτικο στεφάνι στόλιζε τις πόρτες των σπιτιών ώς του Άη Γιαννιού του Θεριστή και τότε το καίγανε στις φωτιές του αγίου.
Το μαγιοστέφανο φτιάχνεται από επτά ειδών λουλούδια και έχει δύναμη μαγική, αποτρεπτική. Σε κάθε στεφάνι βάζουν σκόρδο για τη βασκανία, αγκάθι για τον εχθρό, στάχυ για να φέρει ευφορία. Για να πιάσουν οι ευχές που έκαναν οι νοικοκυρές παλιότερα, το μαγιάτικο στεφάνι έπρεπε να γίνεται από συγκεκριμένα λουλούδια. Ανθισμένο σπίτι: Τριαντάφυλλα, γαρίφαλα, βιόλες, πασχαλιές (λιλά), γεράνια. Ευτυχία του σπιτιού: Kλωνάρια ανθισμένα από αγιόκλημα και από ελιά. Γεμάτο σπίτι: Στάχυα και λουλούδια του κάμπου, όπως μαργαρίτες, παπαρούνες. Για τη γλωσσοφαγιά: Μια κουκιά (φυτό) με τις ρίζες και τους καρπούς της. Για την αγάπη των κοριτσιών του σπιτιού: Ένα κλωνάρι λυγαριά.
Για το μάτι: Ένα κεφάλι σκόρδο, κρεμασμένο στη μέση στο στεφάνι για να φαίνεται. Στα Δωδεκάνησα, μαζεύουν ένα λουλούδι που το λένε «ανοιχτομάτη» και πιστεύουν πως όποιος το έχει είναι πάντα γερός και τυχερός. Σε νησιά του Αιγαίου, την Πρωτομαγιά, τα κορίτσια σηκώνονταν την αυγή και έπαιρναν μαζί τους τα λουλούδια, που είχαν μαζέψει από την παραμονή, και πήγαιναν στα πηγάδια να φέρουν το «αμίλητο νερό» (αμίλητο γιατί το κουβαλούσαν χωρίς να μιλούν). Όταν το έφερναν στο σπίτι, πλένονταν όλοι με αυτό. Σύμφωνα με τη δοξασία αυτή, το πρωινό νερό και η πρωινή του δροσιά έχουν εξαγνιστική και ανανεωτική δύναμη.
Οι αγρότες επιλέγουν να φτιάξουν το Μάη τους με πρασινάδες και καρπούς, σκόρδο για τη βασκανία και αγκάθι για τον εχθρό. Στο Ρέισδερε της Σμύρνης, οι αγρότες, την παραμονή της Πρωτομαγιάς, πήγαιναν στην εξοχή για να κόψουν οτιδήποτε είχε καρπό: σιτάρι, κριθάρι, κλαδιά συκιάς με τα σύκα, σκόρδα, κρεμμύδια, κλαδιά αμυγδαλιάς με τα αμύγδαλα, κλαδιά ροδιάς με τα ρόδια. Στην Αγιάσο, κάνουν στεφάνια από όλα τα λουλούδια και βάζουν μέσα «δαιμοναριά», άγριο χόρτο με πλατιά φύλλα και κίτρινα λουλούδια για να δαιμονίζονται οι γαμπροί. Στη Σέριφο, αποβραδίς, κρεμούν στην πόρτα ένα στεφάνι από λουλούδια τσουκνίδες, σκόρδο και κριθάρι.
Αρχειο
- Απρίλιος 2024
- Φεβρουάριος 2024
- Ιανουάριος 2024
- Δεκέμβριος 2023
- Νοέμβριος 2023
- Οκτώβριος 2023
- Σεπτέμβριος 2023
- Αύγουστος 2023
- Ιούλιος 2023
- Ιούνιος 2023
- Μάιος 2023
- Απρίλιος 2023
- Μάρτιος 2023
- Φεβρουάριος 2023
- Ιανουάριος 2023
- Δεκέμβριος 2022
- Νοέμβριος 2022
- Οκτώβριος 2022
- Σεπτέμβριος 2022
- Αύγουστος 2022
- Ιούλιος 2022
- Ιούλιος 2022
- Μάιος 2022
- Απρίλιος 2022
- Μάρτιος 2022
- Φεβρουάριος 2022
- Ιανουάριος 2022
- Δεκέμβριος 2021
- Νοέμβριος 2021
- Οκτώβριος 2021
- Σεπτέμβριος 2021
- Αύγουστος 2021
- Ιούλιος 2021
- Ιούνιος 2021
- Απρίλιος 2021
- Μάρτιος 2021
- Φεβρουάριος 2021
- Ιανουάριος 2021
- Δεκέμβριος 2020
- Νοέμβριος 2020
- Οκτώβριος 2020
- Σεπτέμβριος 2020
- Αύγουστος 2020
- Ιούλιος 2020
- Ιούνιος 2020
- Μάιος 2020
- Απρίλιος 2020
- Μάρτιος 2020
- Φεβρουάριος 2020
- Ιανουάριος 2020
- Δεκέμβριος 2019
- Νοέμβριος 2019
- Οκτώβριος 2019
- Σεπτέμβριος 2019
- Αύγουστος 2019
- Ιούλιος 2019
- Ιούνιος 2019
- Μάιος 2019
- Απρίλιος 2019
- Μάρτιος 2019
- Φεβρουάριος 2019
- Ιανουάριος 2019
- Δεκέμβριος 2018
- Νοέμβριος 2018
- Οκτώβριος 2018
- Σεπτέμβριος 2018
- Αύγουστος 2018
- Ιούλιος 2018
- Ιούνιος 2018
- Μάιος 2018
- Απρίλιος 2018
- Μάρτιος 2018
- Φεβρουάριος 2018
- Ιανουάριος 2018
- Δεκέμβριος 2017
- Νοέμβριος 2017
- Οκτώβριος 2017
- Σεπτέμβριος 2017
- Αύγουστος 2017
- Ιούλιος 2017
- Ιούνιος 2017
- Μάιος 2017
- Απρίλιος 2017
- Μάρτιος 2017
- Φεβρουάριος 2017
- Ιανουάριος 2017
- Δεκέμβριος 2016
- Νοέμβριος 2016
- Οκτώβριος 2016
- Σεπτέμβριος 2016
- Αύγουστος 2016
- Ιούλιος 2016
- Ιούνιος 2016
- Μάιος 2016
- Απρίλιος 2016
- Μάρτιος 2016
- Φεβρουάριος 2016
- Ιανουάριος 2016
- Δεκέμβριος 2015
- Νοέμβριος 2015
- Σεπτέμβριος 2015
- Αύγουστος 2015
- Ιούνιος 2015
- Μάιος 2015
- Φεβρουάριος 2015
- Ιανουάριος 2015
- Δεκέμβριος 2014
- Νοέμβριος 2014
- Οκτώβριος 2014
- Σεπτέμβριος 2014
- Αύγουστος 2014
- Ιούνιος 2014
- Μάιος 2014
- Απρίλιος 2014
- Μάρτιος 2014
- Φεβρουάριος 2014
- Ιανουάριος 2014
- Δεκέμβριος 2013
- Οκτώβριος 2013
- Ιούλιος 2013
- Φεβρουάριος 2013
- Φεβρουάριος 2012