Shedia

Σουλατσάρουμε στην πόλη κάνοντας ορθοπεταλιές, βιώνουμε την απόλαυση στην ανάγνωση, κολλάμε τις ψηφίδες της επανάστασης του 1821, το βλέμμα μας συναντά τον ουμανισμό, υψώνουμε την ασπίδα της ελευθερίας, στριμωχνόμαστε σε ένα «δωμάτιο τσέπης», ονειρευόμαστε ένα μεγαλοπρεπές μπάρμπεκιου στη λιακάδα του «σχεδία home», απευθύνουμε πρόσκληση στην κοινωνία εν μέσω της πανδημίας. 

Όλα αυτά και άλλα πολλά στη (συνδρομητική μόνο, για πρώτη και, ελπίζουμε, για τελευταία φορά) «σχεδία» του Απριλίου 2020 (τεύχος #80). 

«Πώς “αυτοαπομονώνεται” και προφυλάσσεται από τον κορωνοϊό ένας άστεγος;» είναι το ερώτημα που έθεσε το βρετανικό περιοδικό δρόμου «The Big Issue», στις αρχές Μαρτίου. Πώς προφυλάσσεται, αλήθεια, ο άνθρωπος που βιώνει την ακραία φτώχεια ο οποίος, μάλιστα, καθόλου συμπτωματικά, ανήκει και στις ομάδες υψηλού κινδύνου; Η «σχεδία» έχει αναστείλει, όπως και το σύνολο σχεδόν των περιοδικών δρόμου, παγκοσμίως, προσωρινά, τη λειτουργία της και απευθύνει πρόσκληση στην κοινωνία να συμμετάσχει στο νέο της κοινωνικό πρόγραμμα επτά δράσεων, θωρακίζοντας τους πωλητές, αλλά και την ίδια. Μία από τις δράσεις αφορά στην εγγραφή νέων συνδρομητών, προσφέροντας τη δυνατότητα τετράμηνης (έναντι 16€ - περιλαμβάνονται τα ταχυδρομικά τέλη) ή δίμηνης συνδρομής (έναντι 8€), ενώ παρέχεται η ευκαιρία και για την ταχυδρομική αποστολή του τεύχους Μαρτίου (έναντι 4€) για τους αναγνώστες που το έχασαν ακριβώς επειδή έχουν πάψει να κυκλοφορούν στην πόλη. Σε αυτήν την περίπτωση, όπως συμβαίνει και με την πώληση στο δρόμο, από κάθε συνδρομή, για κάθε 16€, για παράδειγμα, το 50% (8€) θα αποτελεί έσοδο για τους πωλητές του περιοδικού, εξασφαλίζοντάς τους ένα ελάχιστο έστω έσοδο, τις ώρες που προσπαθούν να προφυλαχθούν Επιπλέον, θα παρέχεται η δυνατότητα ηλεκτρονικής συνδρομής, να στέλνεται, δηλαδή, το τεύχος σε μορφή PDF σε μια ηλεκτρονική διεύθυνση που θα  δηλώνει ο συνδρομητής. Περισσότερες πληροφορίες στην ιστοσελίδα της σχεδίας www.shedia.gr, ενώ στο τεύχος Απριλίου φιλοξενείται εκτενές ρεπορτάζ με τίτλο  «Η “σχεδία” και ο κορωνοϊός». 

«Η απόλαυση στο ξεφύλλισμα». Η ανάγνωση, ήδη εξ απαλών ονύχων, είναι ευεργετική. Πέρα από τη διεύρυνση των γνωστικών μας οριζόντων, συμβάλλει στην αύξηση του προσδόκιμου ζωής μας και στην καλύτερη κατανόηση του άλλου. «Η μεγαλόφωνη ανάγνωση σε παιδιά είναι καταλυτική για την απόκτηση πολύτιμων γλωσσικών δεξιοτήτων και στην καλλιέργεια ισχυρών δεσμών μεταξύ γονέα και παιδιού. Η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής, μάλιστα, συνιστά στους γονείς να διαβάζουν στα παιδιά τους από τη στιγμή της γέννησής τους μέχρι, τουλάχιστον, και το νηπιαγωγείο. «Το βιβλίο είναι η καλύτερη  εφεύρεση προκειμένου να κατακτήσουμε τις διεργασίες βαθιάς ανάγνωσης, όπως η εξαγωγή συμπερασμάτων και η ενσυναίσθηση», επισήμανε στη «σχεδία» η κ. Μαριάν Γουλφ, καθηγήτρια στο Τμήμα Εκπαίδευσης και Σπουδών Πληροφόρησης στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας. 

«Οι ψηφίδες της επανάστασης». Μία διακεκριμένη ιστορικός μάς καλεί σε μία αναδίφηση στις ιδρυτικές στιγμές του ελληνικού κράτους, εξηγεί γιατί δεν μπορεί να υπάρξει ένα ενιαίο αφήγημα για το παρελθόν, αλλά και πώς η ψηφιακή τεχνολογία καθιστά προσιτό στον καθένα μας ανεκτίμητο υλικό για εκείνους τους χρόνους. «Το να δούμε τον Κολοκοτρώνη ως ζωέμπορο δεν τον αφηρωοποιεί, απλώς μας βοηθάει να καταλάβουμε τους ανθρώπους στην ιστορικότητά τους», σημειώνει, μεταξύ άλλων, στη συνέντευξή της στη «σχεδία» η αναπληρώτρια καθηγήτρια Νεότερης και Σύγχρονης Ευρωπαϊκής Ιστορίας στην ΑΣΚΤ κ. Άντα Διάλλα. 

 «Το μονοπάτι με τις ορθοπεταλιές». Το δικαίωμα όλων, πεζών και ποδηλατών, στην πόλη δεν συνιστά άπιαστο όνειρο. Είναι απτή πραγματικότητα σε ολοένα και περισσότερα αστικά κέντρα. Στη Λιουμπλιάνα, όλο το ιστορικό κέντρο είναι κλειστό στα ιδιωτικά μηχανοκίνητα οχήματα, ενώ απαγορεύεται η υπέργεια στάθμευσή τους στην πόλη. Στη, δε, Κοπεγχάγη, οι περισσότεροι δρόμοι είναι ήπιας κυκλοφορίας, όπου το ποδήλατο έχει προτεραιότητα. Η Καρδίτσα, από την πλευρά της, που διαθέτει το μεγαλύτερο δίκτυο ποδηλατοδρόμων στη χώρα μας αναλογικά με τον πληθυσμό της πόλης, μήκους 18 χιλιομέτρων, μειώνει κατά 20% τα δημοτικά τέλη σε εκείνες τις επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν ποδήλατα για τις μεταφορές των εμπορευμάτων τους. «Θα μπορούσαμε να φτιάξουμε τα περίφημα “parklets”, που υπάρχουν σε πολλές πόλεις στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Σε κάθε δρόμο, δηλαδή, να καταργήσουμε δύο θέσεις στάθμευσης, να επεκτείνουμε το πεζοδρόμιο με μια ξύλινη πλατφόρμα, να βάλουμε δυο γλαστρούλες και δυο παγκάκια και να καλέσουμε τον κόσμο να σταθεί, να διαβάσει ένα βιβλιαράκι, να συναντηθεί με τον γείτονα, πυρήνες σχηματισμού μιας γειτονιάς που δεν υπάρχει πια», τονίζει ο κ. Θάνος Βλαστός, πολεοδόμος-συγκοινωνιολόγος, καθηγητής στο ΕΜΠ και ιδρυτής της Μονάδας Βιώσιμης Κινητικότητας.

«Το βλέμμα του ουμανισμού». Ένας βραβευμένος φωτογράφος, που αποτύπωσε με το φακό του το λιμό της Υεμένης, μιλάει για τις αποστολές του σε εμπόλεμες ζώνες, το βάρος της ευθύνης που το βαραίνει, αλλά και τη μετατροπή της εικόνας σε εργαλείο πολιτικού ακτιβισμού. «Είναι σημαντικό να βρούμε το μέσο που θα σέβεται τον άνθρωπο και δεν θα εστιάζει στον πόνο του. Διαφορετικά, μιλάμε για φωτογραφίες με σκοπό τον εντυπωσιασμό», υπογραμμίζει ο Λορέντζο Τουνιόλι. 

«Η ασπίδα της ελευθερίας». Ένας κορυφαίος Σιχ γελοιογράφος βάζει τη στολή του υπερήρωα και, με όπλο του το χιούμορ, ρίχνεται στη μάχη ενάντια στον φανατισμό και τη μισαλλοδοξία. «Θέτω το ζήτημα ότι όλοι μας πέφτουμε στην βάζουμε ταμπέλες, παρόλο που γνωρίζουμε ότι δεν θα έπρεπε να το κάνουμε», μας λέει ο Βίσαβιτ Σινγκ.

Ο επιστήμονας και συγγραφέας Τιμ Φλάνερι, που θεωρείται ένας από τους ανθρώπους που έχουν συμβάλει στη διαμόρφωση μιας παγκόσμιας συναίνεσης γύρω από το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής, επιστρέφει στα παιδικά του χρόνια και στην αρχή της σταδιοδρομίας του και εξηγεί γιατί πρέπει να αναλάβουμε άμεσα δράση όσον αφορά την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. «Η κλιματική αλλαγή γίνεται πιο προσωπική υπόθεση, όταν συνειδητοποιείς ότι το παιδί σου είναι πιθανό να ζει το 2100, οπότε η θερμοκρασία θα έχει αυξηθεί κατά 3oC», σημειώνει ο κορυφαίος επιστήμονας.

«Το δωμάτιο στην τσέπη». Οι μικροσκοπικές κατοικίες μπορεί να προωθούνται ως λύση στο κύμα εξώσεων και τα τσουχτερά ενοίκια της Ισπανίας, ο νέος τρόπος ζωής, όμως, ου υπόσχονται είναι μάλλον ένας εφιάλτης. Τα «μικροδωμάτια» θα έχουν εμβαδόν 2,6 τετραγωνικά μέτρα και ύψος μόλις 1,20 μέτρα. Ο μοναδικός τρόπος κίνησης μέσα σε αυτά θα είναι το μπουσούλημα. 

«Η ανήσυχη ταραντέλα μιας έφηβης τσιγγάνας». Στις σελίδες ενός μυθιστορήματος, η «σχεδία» συναπαντιέται με μια τολμηρή κοπέλα που σπάει τα δεσμά του εγκλωβισμού της στην παράδοση. 

«ΒΒQ και ανάγνωση στη λιακάδα». Τραπεζάκια έξω, υπηρεσία διανομής κατ’ οίκον, ηλεκτρονικό κατάστημα, δράσεις για το παιδί και ένα μεγαλοπρεπές μπάρμπεκιου. Το «σχεδία home» δεν σταματά να ονειρεύεται. Η γιορτή που στήσαμε στο νέο σπίτι της «σχεδίας» θα μεταφερθεί και στην «αυλή» μας, στον πεζόδρομο ακριβώς μπροστά στο «σχεδία home». Σε λίγο καιρό, όταν, με το καλό, αφήσουμε πίσω μας τον κορωνοϊό, τούτη η γωνιά της πόλης θα γίνει η αφετηρία και το εφαλτήριο ενός μεγάλου υπαίθριου πανηγυριού συντροφικότητας, ενός τόπου συνάντησης όλων, γλεντιού, αισιοδοξίας, χαράς. 

Ακόμη, μέσα από την ιστορία μιας μικρής αγγελίας, επιστρέφουμε σε ένα δίλημμα από την εποχή της δικτατορίας.  Ο Χρήστος Αλεφάντης, στα «Λόγια της πλώρης», εξιστορεί τη διαδρομή υπερηρώων δίχως μπέρτα, ενώ οι «ταξιδευτές των αλόγων» Γιάννης Χωριανόπουλος και Δημήτρης Αμούργης μιλούν για μια φιλία που ξεκίνησε σε ένα Ντεσεβό. Ο φακός του Βασίλη Μαρινάκη καταγράφει απογευματινά στιγμιότυπα της πόλης. Κλείνουμε τραπέζι σε  ένα «παραθαλάσσιο οικόπεδο» στο Ψυχικό, όπου δυο αδέρφια κρατούν ολοζώντανη την οικογενειακή παράδοση της γευσιγνωσίας και της σκληρής δουλειάς και  δοκιμάζουμε φούλια από έναν Αιγυπτιώτη που μας αποβιβάζει στο «Νησί του Γαλάντη» και μας ταξιδεύει στη διώρυγα του Σουέζ αλλοτινών εποχών και μιας κραταιάς ελληνικής παροικίας. Παράλληλα, κάνουμε νέες εγγραφές στο «Ημερολόγιο» της «σχεδίας». 

Αυτά και άλλα πολλά. Στο τεύχος #80 της «σχεδίας» (Απρίλιος 2020).

Υπενθυμίζεται ότι η «σχεδία», όπως συμβαίνει με όλα τα περιοδικά δρόμου του πλανήτη, δεν πωλείται στα συνήθη σημεία διάθεσης Τύπου (περίπτερα κ.λπ.). Πωλείται αποκλειστικά και μόνο στους δρόμους της πόλης από διαπιστευμένους πωλητές. Οι πωλητές αυτοί προέρχονται από ευάλωτες πληθυσμιακές ομάδες: Άστεγοι, άνεργοι και γενικώς άνθρωποι που αποδεδειγμένα ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας. Είναι άνθρωποι που βιώνουν με τον πιο σκληρό τρόπο τις συνέπειες της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης που μαστίζει την ελληνική γη. Από την τιμή πώλησης του περιοδικού (4,00€), το 62,5% (δηλαδή τα 2,50€) αφορούν απευθείας τον ίδιο τον πωλητή, εκ των οποίων τα 1,52€ ως απευθείας καθαρό έσοδο.

«Πάνω από 100 εφημερίδες δρόμου, 34 χώρες, 5 ήπειροι, 24 γλώσσες, 9.300 άστεγοι πωλητές κάθε μέρα, 21.000 άστεγοι πωλητές κάθε χρόνο, 2.000 εθελοντές, 5.000.000 αναγνώστες, 20.000.000 πωλήσεις για το 2017, που σημαίνει 2.300.000€ έσοδα μηνιαίως και 27.000.000€ ετησίως έσοδα για τους πωλητές παγκοσμίως και, συνάμα, 1 φωνή ενωμένη ενάντια στη φτώχεια» είναι το σύνθημα του Διεθνούς Δικτύου Εφημερίδων του Δρόμου (International Network of Street Papers – INSP, www.insp.ngo).