Shedia

EN GR

27/08/2014

Στο βάθος του δρόµου, η ελπίδα, του Χρήστου Αλεφάντη

Αρχές Σεπτεµβρίου, ξεκινούν οι περιηγήσεις της «σχεδίας» στην πόλη, µε στόχο την ενεργοποίηση του ανθρώπου-οδηγού µα και της κοινωνίας ολόκληρης.
 
Kατά τη βουδιστική αντίληψη, το «Αόρατο Μονοπάτι» («Invisible Path» στην αγγλική) είναι εκείνο που πρέπει να διασχίσει ο άνθρωπος για να φτάσει στην πραγµατική Αλήθεια. Υπό µία έννοια, αυτός είναι και ο στόχος των περιηγήσεων στο κέντρο της πόλης της Αθήνας που ξεκινούν στις αρχές Σεπτέµβρη µε πρωτοβουλία της «σχεδίας»: Μέσα από τα «µονοπάτια» του αθηναϊκού κέντρου να φτάσουµε σε αλήθειες, που –ούτως ή άλλως– δεν µπορούν να κρυφτούν πλέον, όσα σενάρια περί «σακσές στόρι» και αν εξυφαίνει το παράλληλο σύµπαν που συµπληρώνει την ελληνική πραγµατικότητα.
 
Οδηγοί σε αυτές τις περιηγήσεις θα είναι τρεις άνθρωποι του περιοδικού. Και για τους τρεις, ο δρόµος ήταν (ή και παραµένει) κάτι πολύ σηµαντικότερο από µια διαδροµή. Σηµατοδοτεί την απώλεια. Την απώλεια της ασφαλούς κατοικίας, της στέγης, του ζεστού καταφυγίου που είναι το σπίτι για τον καθένα µας. Ο Χρήστος, ο Λάµπρος και ο Γιάννης, οι τρεις πρώτοι οδηγοί µας στις «αθέατες διαδροµές» (αυτός είναι ο τίτλος των περιηγήσεων), είναι ή υπήρξαν άστεγοι. Ο δρόµος ήταν ή παραµένει το «σπίτι τους».
 
Ο δρόµος σηµατοδοτεί και την ελπίδα, όµως. Άλλωστε, στους δρόµους, και σήµερα και πάντα, θα συναντήσει κανείς την ανθρωπιά. «Ναι, έχουν ανθρωπιά οι δρόµοι της πόλης, όσο και αν φαίνεται δύσκολο να το πιστέψεις! Απλώς, πιστεύω ότι πολλοί άνθρωποι, στις µέρες µας ειδικά, είναι φοβισµένοι. Όταν, όµως, νιώσουν λίγο ασφαλείς, βγάζουν ανθρωπιά και αγάπη και τη δίνουν απλόχερα», συµπληρώνει τη σκέψη ο Χρήστος.
 
 
«Να ευαισθητοποιηθεί η κοινωνία»
 
Κατά τα πρότυπα αντίστοιχων περιηγήσεων που διοργανώνονται από άλλα περιοδικά δρόµου του εξωτερικού (Γερµανία, Αυστρία, ΗΠΑ, Ταϊβάν κ.λπ.), οι περιηγήσεις της «σχεδίας» περιλαµβάνουν τις σηµαντικότερες κοινωνικές δοµές της πόλης (συσσίτια, υπνωτήρια, κέντρα απεξάρτησης, κέντρα ηµέρας). Κατά µήκος της διαδροµής, θα γίνονται στάσεις, όπου οι οδηγοί θα δίνουν πληροφορίες για τις υπηρεσίες που παρέχει κάθε δοµή, αλλά και πώς οι ίδιοι έχουν βιώσει ή εξακολουθούν να βιώνουν τη ζωή στο δρόµο. Αυτό είναι και το σηµαντικότερο στοιχείο των «αθέατων διαδροµών»: η προσωπική αφήγηση, η µετάδοση, µε άλλα λόγια, της «εκ των έσω» εµπειρίας των οδηγών από τη ζωή στο δρόµο. 
 
«Δεν είναι εγκυκλοπαιδική η γνώση που θα αποκοµίσει κάποιος από τη συµµετοχή του στις περιηγήσεις, η πληροφορία, δηλαδή, για τα συσσίτια, τους ξενώνες κ.λπ. Αυτά µπορεί να τα µάθει και από το διαδίκτυο, ίσως. Είναι, πρωτίστως, η γνωριµία µε την αόρατη πλευρά της πόλης, όπως την έχουµε ζήσει και τη ζούµε εµείς, εκ των έσω. Γι’ αυτό και µε προβληµατίζει ο ίδιος µου ο εαυτός. Πώς θα µπορέσω να µεταφέρω την προσωπική µου εµπειρία µε τρόπο που να έχει ενδιαφέρον και, εν τέλει, να αφήσει κάτι χρήσιµο στους ανθρώπους για την πόλη που ζουν ή επισκέπτονται», λέει ο Γιάννης.
«Ελπίζω µέσα από τις προσωπικές µας αφηγήσεις να ευαισθητοποιηθεί η κοινωνία λίγο περισσότερο σε σηµαντικά ζητήµατα που µας απασχολούν, όπως είναι η αστεγία και τα ναρκωτικά», συµπλήρωσε. 
 
 «Τι σηµαίνουν οι δρόµοι του κέντρου για σένα;» τον ρωτήσαµε.
 
«Δρόµος για µένα σηµαίνει χρόνια δύσκολα και µάλλον µίζερα. Στην άκρη του δρόµου, όµως, πάντα υπάρχει ελπίδα. Πιστεύω ακόµη στους ανθρώπους. Γιατί και οι άνθρωποι κοµµάτι του δρόµου είναι», θα απαντήσει. Ο Γιάννης, κοντά στα 40 του χρόνια σήµερα, είχε την πρώτη του «γνωριµία» µε το δρόµο όταν ήταν µόλις 15 χρονών. Τότε, που λόγω ενδοοικογενειακών προστριβών εγκατέλειψε την ασφάλεια(;) του σπιτιού και κατέφυγε σε ένα εγκαταλελειµµένο αυτοκίνητο, σε ένα στενό του Κολωνού.
 
 
«Μου ξανάδωσαν τα κλειδιά»
 
Το λόγο παίρνει ο Λάµπρος: «Όταν µου προτάθηκε να γίνω ένας από τους οδηγούς των περιηγήσεων, το πρώτο πράγµα που σκέφτηκα και µου άρεσε ήταν η ευκαιρία που µου δίνεται εγώ ως άνθρωπος να δείξω την πόλη στους άλλους, µε τα καλά της και τα στραβά της, από τη δική µου οπτική, όπως την έχω ζήσει και τη ζω. Είναι µια εµπειρία που αλλάζει την καθηµερινότητά µου».
 
Ο 50χρονος Λάµπρος φιλοξενείται στον ξενώνα «Ιονίς», που βρίσκεται πολύ κοντά στα γραφεία της «σχεδίας». Οι κοινωνικές δοµές του Δήµου Αθηναίων αποτελούν γι' αυτόν µια «δεύτερη ευκαιρία».
 
Βρέθηκα στο δρόµο µέσα σε ένα βράδυ, όταν ο σπιτονοικοκύρης άλλαξε την κλειδαριά στο διαµέρισµα που νοίκιαζα. Ευτυχώς, σχετικά γρήγορα, κατάφερα να µπω σε έναν ξενώνα του Δήµου Αθηναίων». Ο «Ιονίς» είναι και η πρώτη µας στάση σε αυτή την πρώτη διαδροµή.
 
«Όταν βρέθηκα στο δρόµο, βίωσα την απόλυτη µοναξιά. Δεν είχα ανθρωπους να µε ακούσουν, να µε πιστέψουν. Να µου δώσουν το σπρώξιµο να ξαναλειτουργήσει το µυαλό. Αλλά µπήκα στον ξενώνα, µετά από έξι µήνες εντάχθηκα και στη θεατρική οµάδα, ακολούθησε η "σχεδία"... Θα φανεί υπερβολικό, αλλά είναι σαν να µου ξαναδόθηκαν τα κλειδιά του σπιτιού µου. Εξακολουθώ να είµαι άστεγος, αλλά δεν αισθάνοµαι πολίτης δεύτερης κατηγορίας, όπως τους πρώτους µήνες που µπήκα στον ξενώνα. Είµαι καθαρός, προσέχω τον εαυτό µου, κάνω τα όνειρά µου, να βρω µια δουλειά, να µου ανοίξουν πόρτες».
 
«Τι περιµένεις από τις ξεναγήσεις;» είναι µια ερώτηση που όσο περνούσαν οι µέρες θέταµε όλο και πιο συχνά στους οδηγούς µας.
 
«Καταρχάς, είναι η χαρά που νιώθω ότι είµαι ενεργός και χρήσιµος. Πιστεύω ότι πολλοί άνθρωποι που θα έρθουν στις περιηγήσεις δεν έχουν περπατήσει την πόλη, από φόβο και µόνο. Το γεγονός ότι θα νιώσουν µια ασφάλεια λόγω της δικής µας παρουσίας, από µόνο του, είναι µια µεγάλη προσωπική ικανοποίηση», υπογραµµίζει ο Λάµπρος.Η έκθεση δεν τον φοβίζει καθόλου. «Έχω περάσει αυτά που πέρασα. Ειδικά τον καιρό που ήµουν στο δρόµο. Τώρα, δεν φοβάµαι τίποτα πλέον».
 
 
Συγκλονιστικά απλά
 
«Οι δρόµοι της Αθήνας κάποτε µου ήταν αδιάφοροι. Τώρα, προσπαθώ να τους δω από µια άλλη µατιά. Τη µατιά του “καθαρού” που δίνει µικρές καθηµερινές µάχες και βγαίνει νικητής. Περπατάω και νοµίζω ότι κερδίζω ένα µικρό στοίχηµα… Ή µάλλον, γιατί µικρό; Μεγάλο είναι το στοίχηµα», λέει ο Χρήστος, που ούτε κι αυτός αγχώνεται µε την έκθεση. «Με αγχώνει να µεταφέρω σωστά αυτά που θέλω να πω. Αλλά πιστεύω ότι όταν µιλάς τη γλώσσα της αλήθειας και βγάζεις αυτά που νιώθεις στην ψυχή σου, µε τον έναν ή τον άλλον τρόπο, θα φτάσουν στον άλλον», δηλώνει. Ο λόγος του απλός, αφοπλιστικός. 
 
«Από τη στιγµή που αποφάσισα ότι θέλω να ζήσω, να είµαι ζωντανός, να µυρίζω, να γεύοµαι, να ακουµπάω, να αγγίζω, να νιώθω όλα αυτά τα απλά συγκλονιστικά πράγµατα, έχω κερδίσει πάρα πολλά. Σε σηµείο που, µερικές στιγµές, έφτασα να απορώ αν τα δικαιούµαι όλα αυτά τα όµορφα πράγµατα που ζω πλέον.
 
Σκέφτοµαι αν αξίζω και τι έχω κάνει εγώ ως άνθρωπος για να έχω τόση αγάπη, τόση καλοσύνη, τόση ζεστασιά. Αισθάνοµαι ότι αυτά τα πράγµατα δεν µου ανήκουν, αλλά πρέπει να τα επιστρέψω στον κόσµο. Να κάνουν τον κύκλο τους, να τα περάσω σε άλλους ανθρώπους και αυτοί, µε τη σειρά τους, σε άλλους και σε άλλους και ούτω καθεξής.
 
Έστω και ένας άνθρωπος να πάρει κάτι θετικό από αυτές τις περιηγήσεις και από αυτά που έχω να πω, κάτι που θα του φανεί χρήσιµο στη ζωή του, θα είµαι απόλυτα ευχαριστηµένος», εξοµολογείται τις σκέψεις και τις προσδοκίες του για τις «αθέατες διαδροµές».
 
 
Ο χάρτης της διαδροµής
 
Οι πρώτες περιηγήσεις θα ξεκινούν από τα γραφεία της «σχεδίας», στον Άγιο Παύλο. Θα ακολουθούν µια διαδροµή που θα περνά από την πλατεία Βάθης, τη Σωκράτους, την Πειραιώς, τη Μενάνδρου, τη Ζήνωνος, τη Δεληγιώργη, τη Σοφοκλέους και την οδό Αθηνάς, θα µπαίνουν στη γειτονιά του Ψυρρή και θα καταλήγουν στο Μοναστηράκι. Σε ένα από τα καφέ που είναι ενταγµένα στο δίκτυο του «καφέ που περιµένει». Εκεί, θα υπάρχει η δυνατότητα για έναν καφέ, περισσότερη κουβέντα, αλλά και για έναν καφέ που θα... περιµένει. 
 
Περισσότερες πληροφορίες υπάρχουν σε ειδική ενότητα που δηµιουργείται στην επίσηµη ιστοσελίδα της «σχεδίας» (www.shedia.gr), αλλά και στα µέσα κοινωνικής δικτύωσης του περιοδικού (facebook: shedia.streetpaper και twitter:_shedia)                                                
 
Ένας τρόπος µαγικός
 
Από την πρώτη µέρα που τους χτυπήσαµε την πόρτα, οι άνθρωποι του Σωµατείου Διπλωµατούχων Ξεναγών στέκονται στο πλευρό µας. Κάναµε απανωτές συναντήσεις, προκειµένου οι οδηγοί της «σχεδίας» να αποκτήσουν µια στοιχειώδη εγκυκλοπαιδική γνωριµία µε την πόλη, πιστεύοντας ότι η εξοικείωση µε κοµµάτια από την ιστορία της πρωτεύουσας θα βοηθήσει και τους ίδιους να απελευθερώσουν τις δικές τους γνώσεις. Η πρώτη πιλοτική µας βόλτα, µέσα στο κατακαλόκαιρο, ξεκίνησε από το Μεταξουργείο και κατέληξε στο Μοναστηράκι µε οδηγούς τις ξεναγούς Χρύσα Καραγιώργη και Νένα Μπελέση. 
 
Αλλά ο πρώτος άνθρωπος του Σωµατείου µε τον οποίο ήρθαµε σε επαφή ήταν ο αντιπρόεδρος κ. Κρίτων Πιπέρας: «Όταν η “σχεδία’’ µάς προσέγγισε, οι σκέψεις µου ήταν µπερδεµένες. Πώς µπορούµε να µπούµε εµείς στη θέση ανθρώπων πού έχοντας χάσει τα πάντα µπόρεσαν να στηριχτούν στα πόδια τους και να αρχίσουν από το µηδέν; Και να µπούµε στις ζωές τους όχι επιδερµικά, αλλά µε προσπάθεια κατανόησης, χωρίς εύκολα συµπεράσµατα; Δεν ήταν εύκολο, ως πολίτες, όµως, οφείλαµε να το κάνουµε. Όλα αυτά τα ζούµε καθηµερινά, έστω κι αν τα προσπερνάµε. Είναι µαζί µας και τα κουβαλάµε. Και είναι µέρος της ιστορίας µας, της χώρας µας. Προσπαθήσαµε, λοιπόν, και εµείς, ως άνθρωποι πάνω και πέρα απ’ όλα, να αγγίξουµε, έστω, τις ψυχές των συνανθρώπων µας. Αυτό που προσπαθούµε είναι να φέρουµε στο φως αυτά που όλοι βλέπουµε αλλά αποφασίζουµε να αγνοούµε, πιστεύοντας ότι µε έναν µαγικό τρόπο θα εξαφανιστούν. Μπορεί να µην πιστεύετε στη µαγεία, υπάρχει, όµως, ένας τρόπος µαγικός: Η συνειδητοποίηση. Οι περιηγήσεις κοινωνικού περιεχοµένου θα βοηθήσουν να γνωρίσουµε όλοι µας τον κόπο, τη ζωή των ανθρώπων που έχτισαν τη “σχεδία”, που τη µεγαλώνουν µέρα µε τη µέρα, τεύχος το τεύχος. Δεν είναι βόλτα στο περιθώριο, όπως αρέσει να ονοµάζουµε καθετί που είναι ξένο σε µας, αλλά µιά πορεία δράσης όλων όσων καθηµερινά παλεύουν για εκείνα που πολλοί από µας παίρνουµε ως δεδοµένα». Με την Ελένη Δηµητρακοπούλου, τον Κρίτωνα, τη Χρύσα και τη Νένα είπαµε πολλά και πρόθεσή µας είναι να κάνουµε ακόµη περισσότερα. 
 
Είναι πολύτιµοι φίλοι και σύµµαχοι.
 
 
Βασικές πληροφορίες
 
Οι περιηγήσεις θα ξεκινούν κάθε Σάββατο στις 11:00 το πρωί από τα γραφεία του περιοδικού δρόµου «σχεδία».
 
Σε περίπτωση που υπάρχει ενδιαφέρον από κάποιο γκρουπ, είναι δυνατή η πραγµατοποίηση περιήγησης και άλλη µέρα της εβδοµάδας, κατόπιν συνεννόησης (να έχει, δηλαδή, προηγηθεί και σχετική κράτηση).
 
Οι περιηγήσεις γίνονται στην ελληνική γλώσσα. Μπορούν, ωστόσο, να πραγµατοποιηθούν περιηγήσεις τόσο στην αγγλική, στην ιταλική όσο και στην ισπανική γλώσσα. Σύντοµα, θα υπάρχει η δυνατότητα περιηγήσεων και σε άλλες γλώσσες (Γαλλικά, Γερµανικά κ.λπ.)
 
Η διάρκεια της κάθε περιήγησης είναι περίπου δύο ώρες.
 
Ο µίνιµουµ αριθµός συµµετοχών σε κάθε περιήγηση είναι τα 5 άτοµα και ο µέγιστος αριθµός 15. Εξ αυτών, οι 3 θέσεις  είναι κρατηµένες για ανέργους και συνταξιούχους (εφόσον, βεβαίως, προκύψει ενδιαφέρον). 
 
Το κόστος συµµετοχής είναι 6€ ανά άτοµο*. Για παιδιά και µαθητές το κόστος συµµετοχής είναι 3€. 
 
Η συµµετοχή ανέργων και συνταξιούχων είναι δωρεάν. 
 
Κρατήσεις θέσεων µπορούν να γίνουν είτε τηλεφωνικώς (213 0231220) είτε µέσω email  (info@shedia.gr).
 
*Από τα 6€ το 50% (ήτοι 3€) αποτελεί απευθείας έσοδο για τον οδηγό. Το υπόλοιπο 50% είναι για τις δαπάνες επικοινωνίας και εκπαίδευσης των οδηγών, αλλά και για την πληρωµή των αναλογούντων φόρων (π.χ. ΦΠΑ 23% επί του συνολικού κόστους συµµετοχής). Αν υπάρξει αδιάθετο υπόλοιπο, θα αξιοποιηθεί για τις ανάγκες της καµπάνιας «Γκολ στη Φτώχεια» και την ελληνική ποδοσφαιρική οµάδα αστέγων, στόχος της οποίας είναι η ενεργοποίηση και, εν τέλει, η κοινωνική ένταξη ή επανένταξη των αστέγων και άλλων συµπολιτών µας που βιώνουν τον κοινωνικό αποκλεισµό, χρησιµοποιώντας ως εργαλείο τον αθλητισµό, και δη το παιχνίδι του ποδοσφαίρου.
 

ΑΡΘΡΑ ΤΕΥΧΟΥΣ