Shedia

EN GR

01/07/2015

Γκολ στη Φτώχεια

Πάµε για πετάνκ!
 
Ο αγνός αθλητισµός είναι ένα απλό, άµεσο και αποτελεσµατικό µέσο για την ενεργοποίηση εκείνων που ζουν στη βαριά σκιά του κοινωνικού αποκλεισµού.
 
Κείμενο: Γκολεαδόρ
Εξήντα τεσσάρων χρόνων ήταν ο κ. Δηµήτρης το 2007. Ήταν ο µεγαλύτερος σε ηλικία µεταξύ των 500 περίπου αθλητών από 48 χώρες που συµµετείχε στο 5ο Παγκόσµιο Κύπελλο Αστέγων, που είχε φιλοξενηθεί εκείνο το καλοκαίρι στην πρωτεύουσα της Δανίας Κοπεγχάγη. Ο κ. Δηµήτρης ήταν µέλος της πρώτης ελληνικής οµάδας που συµµετείχε στον σπουδαίο αυτό κοινωνικό και ποδοσφαιρικό θεσµό. Γύρω του υπήρχαν και άλλοι περίπου συνοµήλικοι, µε πρώτους την τροµερή παρέα της Ισπανίας. Μια οµάδα ανθρώπων γύρω στα 60 όλοι, από έναν ξενώνα αστέγων της Μαδρίτης, συνέθεταν την Εθνική Αστέγων της Ισπανίας, στο 5ο Παγκόσµιο Κύπελλο της Κοπεγχάγης. Τα χρόνια του κυρ-Δηµήτρη, όµως, δεν τα είχαν.
 
Η επιλογή του, η αλήθεια είναι, όπως συµβαίνει µε όλες τις αποστολές, δεν έγινε µε αµιγώς ποδοσφαιρικά κριτήρια. Στους 150 περίπου ανθρώπους που πέρασαν από την «προετοιµασία» στο γηπέδο του Ρουφ εκείνους τους λίγους µήνες του 2007, υπήρχαν κάποιοι που ήξεραν «καλύτερη µπάλα». Ο κυρ-Δηµήτρης ζούσε εκείνη την εποχή στον ξενώνα αστέγων του Δήµου Αθηναίων, που βρισκόταν επί της οδού Νικηφόρου στο κέντρο της πρωτεύουσας. Στις προπονήσεις ήταν πάντα πρώτος, έτρεχε να καλύψει τα κενά στο κέντρο του γηπέδου λες και έτρεχε να καλύψει κενά µιας ολόκληρης ζωής. Συµµετείχε σε όλες τις εκδηλώσεις της οµάδας, εντός και εκτός γηπέδου, αποτελώντας πηγή ζωντάνιας και έµπνευσης για τους νεότερους συµπαίκτες του. 
 
Κάποτε είχε ένα µαγαζί στο Περιστέρι, θυµάµαι την αφήγησή του στο ντοκιµαντέρ που είχε κάνει η τηλεοπτική «Μηχανή του Χρόνου» για εκείνη την πρώτη ελληνική ποδοσφαιρική οµάδα αστέγων. Εκείνο που δεν θυµάµαι να κατέγραψε ο τηλεοπτικός φακός είναι τη γκρίνια του κυρ-Δηµήτρη επειδή ο προπονητής Περικλής Παπαπαναγής (βετεράνος ποδοσφαιριστής του Παναθηναϊκού και του Πανιωνίου, ο οποίος σήµερα εργάζεται στον ΑΠΟΕΛ) δεν του έδινε αρκετό χρόνο συµµετοχής. Ήθελε να προσφέρει στην οµάδα και αγωνιτικά.
Η οµάδα του 2007 κατέλαβε την 35η θέση σε σύνολο 48 οµάδων, κατακτώντας το πιο σπουδαίο έπαθλο της διοργάνωσης: Το Κύπελλο Ήθους (Fair Play Award). Εκείνη η παρέα ήταν που έκανε την αρχή.
Έκτοτε, από τις προπονήσεις της ελληνικής οµάδας αστέγων έχουν περάσει εκατοντάδες άνθρωποι, όλων των ηλικιών, και των δύο φύλων. Συµπολίτες µας που κατά τον ίδιο ακριβώς τρόπο που είναι αποκλεισµένοι από τη στέγη, τη δουλειά, την εκπαίδευση, ακόµη και από το καφενείο, έτσι ακριβώς είναι αποκλεισµένοι και από τον αθλητισµό.
Δεν παίζουν µπάλα για να ξεχάσουν, όπως άστοχα είχε επισηµάνει µία δηµοσιογράφος, αλλά για ακριβώς τον αντίθετο λόγο. Για να µην ξεχάσουν και, κυρίως, για να µην ξεχαστούν. Παίζουν µπάλα για να κερδίσουν, όχι κάποιον ποδοσφαιρικό αγώνα, αλλά, στην πραγµατικότητα, για να (ξανα)κερδίσουν τις ίδιες τους της ζωές. 
 
Άλλωστε, οι κοινωνικές έρευνες που έχουν πραγµατοποιηθεί παγκοσµίως για τις ευεργετικές συνέπειες που έχει η ενεργός συµµετοχή σε µια ποδοσφαιρική οµάδα είναι αναρίθµητες.
«Το πιο σηµαντικό εύρηµα είναι ότι το ποδόσφαιρο δρόµου (street football) είναι ένας εύκολος, διασκεδαστικός και κοινωνικός τρόπος για να βελτιώσεις τη σωµατική ικανότητα και την υγεία των αστέγων», γράφαµε τον περασµένο Οκτώβριο, µε αφορµή έρευνα του Πανεπιστηµίου της Κοπεγχάγης που αναδείκνυε πόσο θετικά και ουσιαστικά παρεµβαίνει το ποδόσφαιρο στην καθηµερινότητα των αστέγων («Η µπάλα ως κίνητρο ζωής», «σχεδία», τεύχος 19, Οκτώβριος 2014). Η συγκεκριµένη διαπίστωση άνηκε στον καθηγητή Πίτερ Κρούστρουπ και είχε γίνει στο βρετανικό τηλεοπτικό δίκτυο BBC.
Η επισκέπτης από τη Σκωτία
 
Τις τελευταίες µέρες του Μαΐου βρέθηκε στην Ελλάδα για να δει από κοντά τον τρόπο λειτουργίας του ποδοσφαιρικού και κοινωνικού πρότζεκτ «Γκολ στη Φτώχεια» η υπεύθυνη Διεθνών Συνεργασιών του Παγκοσµίου Κυπέλλου Αστέγων κ. Ζάκια Μαλάουι.
Η κ. Μαλάουι συµµετείχε στις προπονήσεις της οµάδας, παρακολούθησε τον (πάντα) φιλικό αγώνα µε οµάδα των εργαζοµένων της ΑΧΑ (περισσότερα σε διπλανή στήλη) και είχε την ευκαιρία να συζητήσει µε πολλούς συµµετέχοντες στο ποδοσφαιρικό πρόγραµµα «Γκολ στη Φτώχεια». Το γαλλοαλγερινής καταγωγής στέλεχος του Παγκοσµίου Κυπέλλου Αστέγων ενηµερώθηκε και για τον προγραµατισµό του χειµώνα που έρχεται και ο οποίος περιλαµβάνει δράσεις σε όλη τη χώρα, ώστε να αναδείξουµε µέσα από τον αθλητισµό τον αγώνα εκείνων που δοκιµάζονται, αλλά δεν το βάζουν κάτω και εξακολουθούν µε αξιοπρέπεια να παλεύουν για ένα καλύτερο αύριο (αναλυτικά για  το πλάνο της καµπάνιας «Γκολ στη Φτώχεια» για το 2015-2016 θα διαβάσετε στο τεύχος Σεπτεµβρίου).
«Στο Ίδρυµα του Παγκοσµίου Κυπέλλου Αστέγων προσπαθούµε να καταλάβουµε πώς ακριβώς λειτουργούν τα µέλη µας στις χώρες τους, τι προκλήσεις έχουν να αντιµετωπίσουν, αλλά και πώς µπορούµε να τους υποστηρίξουµε. Η Ελλάδα είναι η µόνη χώρα που ξεκίνησε µε ένα ποδοσφαιρικό πρόγραµµα, το οποίο εξελίχθηκε και περιλαµβάνει πλέον τόσες πολλές δράσεις, όπως είναι η “σχεδία”, οι κοινωνικές περιηγήσεις και τόσα άλλα. Η επίσκεψή µου στην Αθήνα αποτέλεσε πραγµατικά µια πηγή έµπνευσης, καθώς είδα πώς µια µικρή οµάδα αποφασισµένων πολιτών µπορούν να αλλάξουν τον κόσµο», σχολίασε η κ. Μαλάουι, µε την ολοκλήρωση του ταξιδιού της. 
 
Το ραντεβού στο Άµστερνταµ
 
Με τη Ζάκια Μαλάουι ανανεώσαµε το ραντεβού µας για το δεύτερο δεκαήµερο του Σεπτεµβρίου, όταν θα φιλοξενηθεί στο Άµστερνταµ το 13ο Παγκόσµιο Κύπελλο Αστέγων (12-20 Σεπτεµβρίου), µε τη συµµετοχή δεκάδων χωρών από όλα τα σηµεία του πλανήτη. Από τον Καναδά (µε τον Μπιλ προπονητή, που κατάγεται από την Αρκαδία) µέχρι το Ισραήλ, την Ινδία, την Ακτή Ελεφαντοστού, αλλά και την Ελβετία των τραπεζιτών, τη Σουηδία και όλες τις χώρες του πλούσιου ευρωπαϊκού Βορρά.
Παρούσα θα είναι και η ελληνική οµάδα, µε αθλητές όχι µόνο από την Αθήνα αλλά και από τη Θεσσαλονίκη και το Βόλο, όπου έχουµε δηµιουργήσει ισχυρούς δεσµούς φιλίας και συνεργασίας µε την οµάδα των Ροµά της Δηµητριάδος.
 
«Το πόσο σπουδαίο κοινωνικό γενογός είναι µπορεί να το αντιληφθεί εύκολα κάποιος από τη λάµψη και τη νοσταλγία που έχουν στα µάτια τους τα παιδιά που συµµετείχαν στην αποστολή. Τις ευεργετικές αλλαγές στη ζωή του καθενός τις βλέπεις µε το που βγεις από το αεροπλάνο. Ο Σπύρος ήταν ένα παιδί γεµάτο προβληµατισµούς, αγχωµένο για το αν αξίζει αυτή την ευκαιρία. Επέστρεψε γεµάτος όνειρα για το µέλλον του, δούλεψε µε τον εαυτό του και αντιµετωπίζει τις δυσκολίες της καθηµερινότητας µε ένα πλατύ χαµόγελο και την αισιοδοξία πως τα δύσκολα θα περάσουν. 
Ο Ραφαήλ και ο Στέργιος δεν είχαν φύγει ποτέ στα 17 τους χρόνια από τη γειτονιά τους γύρω από τον Βόλο και βρέθηκαν στην άλλη άκρη της γης µε µια µπάλα στα πόδια να χορεύουν αφρικάνικους χορούς µε τα παιδιά από τη Ναµίµπια, να βγάζουν φωτογραφίες µε την οµάδα της Βραζιλίας και της Αργεντινής και να ανταλλάσσουν πάσες µε τους φίλους τους από τις Φιλιππίνες. Κανείς τους δεν γνώριζε τη γλώσσα του άλλου. Όλος ο κόσµος βρισκόταν εκεί, σε µια πλατεία, µιλώντας, όµως, στην ίδια γλώσσα, αυτή της αγάπης και της αλληλεγγύης. Αυτά τα χαµόγελα τα κουβαλάς πάντα µέσα σου. Και αξίζει να προσπαθείς καθηµερινά όλο και περισσότερο», περιγράφει την εµπειρία της συµµετοχής ο δηµοσιογράφος Γιώργος Αράπογλου, ο οποίος ήταν ο αρχηγός της αποστολής που συµµετείχε στο περσινό Παγκόσµιο Κύπελλο Αστέγων της Χιλής και θα συνοδεύσει και φέτος την οµάδα. Ο κ. Αράπογλου είναι και µέλος της οµάδας υποστήριξης των πωλητών της «σχεδίας».
 
Πάµε για πετάνκ!
 
Η αλήθεια, όµως, είναι, ότι όσο ανοιχτές και αν είναι οι προπονήσεις της ποδοσφαιρικής οµάδας σε όλα τα ηλικιακά γκρουπ και στα δύο φύλα, αρκετοί συµπολίτες µας µε πιο εύθραστη υγεία δεν µπορούν να συµµετάσχουν, παρά µόνον ως θεατές. Κατά τον ίδιο τρόπο, δεν µπορούν να συµµετάσχουν και στην οµάδα ειδικών αποστολών της «σχεδίας» και της Εθνικής Αστέγων, που χρόνια τώρα τρέχει από 3 µέχρι και 100 χιλιόµετρα, δίνοντας άλλο νόηµα στην καθηµερινή σωµατική και πνευµατική άσκηση. Δεν έχουν όλοι τις αντοχές και την υγεία του κυρ-Δηµήτρη της εισαγωγής.
Από την άλλη, στη φιλοσοφία της «σχεδίας» είναι η ενεργοποίηση του ανθρώπου που βιώνει τον κοινωνικό αποκλεισµό µε κάθε τρόπο. Ένας τρόπος είναι το ποδόσφαιρο, άλλος τρόπος είναι η διαδικασία διάθεσης του περιοδικού στους δρόµους της πόλης, τα µαθήµατα φωτογραφίας, οι οµάδες θεάτρου, η κεραµεική και τόσα άλλα. 
Μέσα από όλες αυτές τις δράσεις, το βασικό ζητούµενο είναι η ενεργοποίηση και η κοινωνικοποίηση του ανθρώπου. Συµµετέχοντας σε κάποιες απλές συλλογικές δράσεις, να ανεβάσουµε κατιτίς τον συλλογικό και προσωπικό µας δείκτη ευτυχίας. 
Στα «τόσα άλλα» από τον Ιούλιο έρχεται να προσταθεί ένα ακόµη. Η «σχεδία» δηµιουργεί τη δική της οµάδα πετάνκ! Το πετάνκ είναι ένα γαλλικής προέλευσης άθληµα που παίζεται στα πάρκα της οικουµένης από ανθρώπους όλων των ηλικιών. Η Γαλλική Οµοσπονδία Πετάνκ έχει πάνω από 300.000 µέλη, ενώ στο διεθνές τουρνουά πετάνκ που διεξάγεται κάθε χρόνο στη Μασσαλία συµµετέχουν πάνω από 10.000 αθλητές. Στην Ελλάδα, το άθληµα βρίσκεται ακόµα στο στάδιο της ανάπτυξης.
Όλα αυτά, βεβαίως, µικρή σηµασία έχουν. Εκείνο που έχει σηµασία είναι ότι το πετάνκ είναι ένα πάρα πολύ απλό και ευχάριστο άθληµα για όλες τις ηλικίες και τα δύο φύλλα. Έξι µεταλλικές µπάλες απαιτούνται και ένα πάρκο, µια αλάνα. Όποιος πετάξει πιο κοντά τις µπάλες του στο µπαλάκι-στόχος (κοσονέ, όπως είναι η επίσηµη ονοµασία του!) κερδίζει. Τόσο απλά. Σε διάφορες παραλλαγές, το έχουµε παίξει οι περισσότεροι στα παιδικά µας χρόνια, ενώ ίσως κάποιοι αναγνώστες να έχουν δει και οι ίδιοι παρέες ανθρώπων να παίζουν πετάνκ στο Πεδίον του Άρεως, στους Κήπους του Πασά, στην παραλιακή και αλλού. 
Την Κυριακή 19 Ιουλίου, λοιπόν, παίζουµε τον πρώτα µας αγώνα πετάνκ! Στόχος είναι η ένταξη της αθλητικής αυτής δραστηριότητας στο καλεντάρι εκδηλώσεων της «σχεδίας». Να συναντιόµαστε µια φορά την εβδοµάδα και να γνωριζόµαστε, να χαλαρώνουµε παίζοντας. Πετάνκ!
Όπως συµβαίνει και µε το ποδόσφαιρο των αστέγων, οι προπονήσεις και τα παιχνίδια είναι ανοιχτά σε όλο τον κόσµο. Όποιος επιθυµεί να συµµετάσχει το µόνο που έχει να κάνει είναι να µας ενηµερώσει. Τις µπάλες θα τις βάλουµε εµείς.
*Περισσότερες πληροφορίες σχετικά µε το πετάνκ: en.wikipedia.org/wiki/Pétanque, www.petanque.gr       
                                   
Μαραθώνια προετοιµασία
 
Η υπεύθυνη Διεθνών Συνεργασιών του Παγκοσµίου Κυπέλλου Αστέγων Ζάκια Μαλάουι, όµως, έχει ήδη προγραµµατίσει το επόµενο ταξίδι της στην Ελλάδα, και µάλιστα σε χρόνο πολύ συντοµότερο από ό,τι προέβλεπε το αρχικό της πρόγραµµα. Για την ακρίβεια, την Κυριακή 8 Νοεµβρίου, θα είναι στη γραµµή της εκκίνησης ως µέλος της οµάδας ειδικών αποστολών της «σχεδίας» και της Εθνικής Αστέγων για να τρέξει µαζί µας στο αγώνισµα των 5 χιλιοµέτρων.
Ήδη, ο αριθµός των φίλων που έχουν δηλώσει συµµετοχή και θα τρέξουν µε το µπλουζάκι της «σχεδίας» στην Αθήνα στα αγωνίσµατα των 5 και 10 χιλιοµέτρων, αλλά και σε εκείνο του Μαραθωνίου, ξεπερνούν τους 150 (από τέσσερις, όταν πρωτοξεκίνησε να τρέχει αυτή η παρέα, το Μάιο του 2007, στην Αλόννησο!). Στα µέσα Ιουνίου, που γράφονται αυτές οι γραµµές, είχαν µείνει ελάχιστες θέσεις στα 5 και στα 10 χιλιόµετρα και λίγες παραπάνω για το αγώνισµα του Μαραθωνίου, οπότε όσοι ενδιαφέρονται να τρέξουν µαζί µε τη «σχεδία» και τα παιδιά της ποδοσφαιρικής οµάδας αστέγων, ας σπεύσουν να δηλώσουν συµµετοχή (213 0231220, info@shedia).
 
Το κόσµος συµµετοχής στα 5 χιλιόµετρα είναι 22€ το βασικό πακέτο και 37€ το ενισχυµένο (η διαφορά µεταξύ των δύο είναι πως στο ενισχυµένο περιλαµβάνεται το αναµνηστικό µπλουζάκι που δίνει ο ΣΕΓΑΣ. Και στα δύο πακέτα περιλαµβάνεται το αναµνηστικό µπλουζάκι της «σχεδίας»), στα 10 χιλιόµετρα είναι 28€ το βασικό και 43€ το ενισχυµένο και στον Mαραθώνιο 35€ και 50€ αντίστοιχα.
Για τον Ηµιµαραθώνιο της Θεσσαλονίκης, ο οποίος θα πραγµατοποιηθεί το Σάββατο 10 Οκτωβρίου, το κόστος συµµετοχής στο αγώνισµα των 5 χιλιοµέτρων είναι 20€ το βασικό πακέτο και 45€ το ενισχυµένο, ενώ για τον Ηµιµαραθώνιο το κόστος είναι 25€ και 50€ αντίστοιχα (περιλαµβανοµένου πάντα του αναµνηστικού t-shirt της «σχεδίας»).
Για τη Θεσσαλονίκη, οι δηλώσεις συµµετοχής θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί ώς την Παρασκευή 11 Σεπτεµβρίου.
 
Σκέψεις και συναισθήµατα
 
Οι προπονήσεις της ελληνικής οµάδας αστέγων είναι πάντα ιδιαίτερες. Υπάρχει σταθερά πολύ κέφι, προσµονή, καλοσύνη, αλληλεγγύη. Μπορεί να ακούγονται ξένα µε το ποδόσφαιρο που οι περισσότεροι γνωρίζουµε, αλλά δεν είναι. Αυτό είναι το αληθινό ποδόσφαιρο. Δεν είναι τυχαίο ότι στα οκτώ χρόνια που προπονείται η οµάδα δεν έχει σηµειωθεί ούτε µία φορά κάποια σύγκρουση. Και σίγουρα δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι από τους συχνούς επισκέπτες µας στο γήπεδο του Ρουφ είναι τα γκρουπ φοιτητριών από τις ΗΠΑ που έχουν εντάξει στο εκπαιδευτικό τους ταξίδι στην Ελλάδα ένα οικογενειακό δίτερµα µε την Εθνική Αστέγων.
Παράλληλα, η οµάδα δίνει συνεχώς αγώνες µε άλλες οµάδες και συλλογικότητες, µε σκοπό να επικοινωνήσουν οι συµµετέχοντες προσωπικά, αλλά και πιο συλλογικά, αισθήµατα και µηνύµατα.
Αρχές Ιουνίου ήταν που οι εργαζόµενοι της ΑΧΑ φόρτωσαν µε δέκα γκολ (9-10 το τελικό σκορ) την εστία της Εθνικής Αστέγων, παίρνοντας πανηγυρικά τη ρεβάνς για την ήττα(!) στην περσινή αναµέτρηση. Οι Μπιτιλούλης και Χατζηνίδης ήταν οι αρχισκόρερ της ΑΧΑ, ενώ από την Εθνική Αστέγων πιο συχνά «είδε δίχτυα» ο Θανάσης ο Τσαβαλής, που οι αναγνώστες της περιοχής συναντούν καθηµερινά στο πόστο του Μετρό της Πανόρµου.
 
Τις ίδιες µέρες, στο Αθλητικό Κέντρο «Μίµης Τσικίνας», οι άνθρωποι της «σχεδίας» από τη Θεσσαλονίκη φόρεσαν τα αθλητικά τους και συµµετείχαν στο τουρνουά της ΧΑΝΘ, αλλά και στην προσπάθεια των ΧΑΝ ανά τον κόσµο να µπουν στο βιβλίο µε τα «ρεκόρ Γκίνες» (GUINΝESS) για τα περισσότερα σουτ από τη γραµµή των 11 µέτρων.
Η Στέλλα, ο Κοσµάς, ο Νίκος, ο Βαγγέλης, ο Παναγιώτης, ο Βαλάντης και ο Νικόλας αναµετρήθηκαν µε την οµάδα του Ε.Π. της ΧΑΝΘ και έπειτα µε τους «τροµερούς» µπαµπάδες της Ακαδηµίας Ποδοσφαίρου. Η Κατερίνα, πωλήτρια της «σχεδίας» και αυτή, επέλεξε να παρακολουθήσει τους αγώνες από την εξέδρα. Ήταν εκείνη που, όταν την επόµενη µέρα ρωτήθηκε πώς πέρασε, ετοίµασε ένα γραπτό σηµείωµα: «Θετικές, ευχάριστες εντυπώσεις από το αθλητικό event στη ΧΑΝΘ. 1. Μουσική. Επιδρά στο θυµικό, αλλάζει το ενεργειακό επίπεδο, βελτιώνει τις αθλητικές επιδόσεις. 2. Αθλητικές εγκαταστάσεις. 3. Ανάπτυξη-τόνωση του αισθήµατος της συλλογικότητας-οµαδικότητας. Ιδιαιτέρως σηµαντική η ανάγκη ενός ανθρώπου να ανήκει σε µια οµάδα (αθλητική, θεατρική, χορωδία κ.ά). 4. Μικρή απόδραση από την καθηµερινότητα, ικανή, όµως, να τροφοδοτήσει σκέψεις και συναισθήµατα».