Shedia

EN GR

04/01/2022 Το περιοδικό

Η ψηλάφηση της ανεξαρτησίας

κείμενο: Δανάη Αλεξάκη

 
 «Ο δάσκαλος είπε πρέπει να γράφεις αυτό που βλέπεις.
– Μα αυτό που βλέπω δεν με συγκινεί.
 
Ο δάσκαλος απάντησε: άλλαξε αυτό που βλέπεις», έγραφε η ποιήτρια Λουίζ Γκλικ, που κέρδισε το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 2020. Με πυξίδα τούτα τα λόγια, το περιοδικό δρόμου «σχεδία» επιδιώκει πάντα να κάνει το «αόρατο» ορατό και πλέον γίνεται το πρώτο και μοναδικό ελληνικό περιοδικό που εκδίδεται (από το Δεκέμβριο του 2021) και στον κώδικα Μπράιγ (Braille), δείχνοντας το δρόμο της συμπερίληψης, της πρόσβασης στην απόλαυση της ανάγνωσης αλλά και της ενημέρωσης στους συνανθρώπους μας με οπτική αναπηρία.
 
Το εγχείρημα πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Κέντρο Εκπαίδευσης και Αποκατάστασης Τυφλών (ΚΕΑΤ). Μάλιστα, στις αρχές Νοεμβρίου, υπογράφηκε Μνημόνιο Συνεργασίας με την Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία «Διογένης», που εκδίδει το περιοδικό δρόμου «σχεδία». Μια συνεργασία η οποία, πέρα από την έκδοση του περιοδικού σε γραφή Μπράιγ, επιδιώκει να επεκταθεί και σε άλλα πεδία, με στόχο την συμμετοχή των ατόμων με οπτική αναπηρία είναι δυνατόν, στο σύνολο των δράσεων της «σχεδίας».
 
 
Η «σχεδία» είναι, πλέον, το πρώτο και μοναδικό ελληνικό περιοδικό που εκδίδεται σε κώδικ Μπράιγ.
 
«Η συνεργασία μας με το περιοδικό δρόμου “σχεδία” ήταν ένα όραμα που κατάφερε να γίνει πράξη. Η κοινωνία μας γίνεται πλέον πιο ανοιχτή και πιο προσβάσιμη για όλους. Τέτοιες συνεργασίες, εξάλλου, όπως η σύμπραξή μας με τη Διογένης ΜΚΟ, συνεισφέρουν στην προαγωγή των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία, την άρση των διακρίσεων σε βάρος τους και την ουσιαστική συμμετοχή τους στα πολιτιστικά και κοινωνικά δρώμενα. 
 
Εκτός αυτού, όμως, επιτυγχάνεται και κάτι ακόμα πιο σημαντικό: δίνεται η δυνατότητα στα άτομα με οπτική αναπηρία να στηρίξουν εμπράκτως την προσπάθεια των αστέγων και των ευάλωτων συμπολιτών μας να επανενταχθούν στον κοινωνικό ιστό ως ενεργά, πλήρη και ισότιμα μέλη, απολαμβάνοντας όλα τα αγαθά και υπηρεσίες που, βάσει του ελληνικού συντάγματος, δικαιούται να απολαμβάνει κάθε πολίτης», μας λέει η κ. Σοφία- Λευκή Χαμονικολάου, διοικήτρια και Πρόεδρος του ΔΣ του Κέντρου Εκπαίδευσης και Αποκατάστασης Τυφλών.
 
«Η “σχεδία” είναι ένα περιοδικό ποικίλης ύλης, που μέσω της έκδοσής του στο σύστημα γραφής και ανάγνωσης Μπράιγ, χάρη στη συνεισφορά του ΚΕΑΤ, καταφέρνει ταυτόχρονα να ενημερώνει και να ψυχαγωγεί τα άτομα με οπτική αναπηρία. Πρόκειται, άλλωστε, για μια προσπάθεια που παρόμοιά της δεν έχει υπάρξει, τουλάχιστον σε εθνικό επίπεδο.
 
ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΗ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑ
 
Αυτό το εγχείρημα υπερνικάει τα εμπόδια, που, δυστυχώς, υπάρχουν μέχρι και σήμερα για την πρόσβαση ατόμων με αναπηρία όρασης σε δημοσιευμένα έργα. Κι αυτό παρά το γεγονός ότι η Συνθήκη του Μαρακές, που υπογράφηκε το 2014, στοχεύει στη βελτίωση της διαθεσιμότητας συγκεκριμένων έργων σε άτομα με οπτική αναπηρία ή προβλήματα που δεν τους επιτρέπουν την πρόσβαση σε έντυπα κείμενα», προσθέτει. Το κόστος της έκδοσης σε μορφή Μπράιγ παραμένει στα τέσσερα ευρώ και θα διατίθεται τόσο από τους ίδιους τους διανομείς του περιοδικού όσο και μέσω συνδρομών.
 
 
Γουότερτάουν, ΗΠΑ. Η οπτική αναπηρία των παιδιών δεν στέκεται εμπόδιο για την απόλαυση της ανάγνωση εκ μέρους τους. 
Πηγή: Perkinss School for the Blind
 
«Οι πωλητές της “σχεδίας” αποτελούν ένα εν δυνάμει βοηθητικό “εργαλείο” για τα άτομα με οπτική αναπηρία», σημειώνει η κ. Αγγελική Βερυκοκάκη, εκπαιδεύτρια κινητικότητας προσανατολισμού και δεξιοτήτων καθημερινής διαβίωσης για άτομα με οπτική αναπηρία. «Ο κ. Α. έχασε την όρασή του σε μεγάλη ηλικία. Κατά τη φάση της εκπαίδευσης στη μετακίνησή του από τη στάση του λεωφορείου ώς το μετρό, αναγνώρισε τη φωνή της πωλήτριας της “σχεδίας” και τη χρησιμοποίησε ως έξτρα βοηθητικό “στοιχείο” για να προσεγγίσει την είσοδο του μετρό. Η έκδοση του περιοδικού στη μορφή Μπράιγ, πέραν όλων των άλλων, είναι ένα σύμβολο προσβασιμότητας για όλα τα εμποδιζόμενα άτομα. Η συμπερίληψη και η πρόβλεψη για τη διευκόλυνση της καθημερινότητας των ατόμων με αναπηρία είναι ευθύνη όλων μας, γιατί κάθε κοινωνία είναι αυτή που τελικά δημιουργεί μεγαλύτερη ή μικρότερη αναπηρία στους πολίτες της», συμπληρώνει η κ. Βερυκοκάκη.
 
Ο Λουί Μπράιγ {Louis Braille (1809-1852)} ανέπτυξε τον κώδικα ανάγνωσης και γραφής έξι σημείων την περίοδο που φοιτούσε στο Εθνικό Ινστιτούτο Τυφλών στο Παρίσι, έχοντας χάσει την όρασή του και από τα δύο μάτια σε πολύ νεαρή ηλικία. Ο Κώδικας Μπράιγ δεν είναι γλώσσα, αλλά ένα είδος απτού αλφαβήτου, είναι ένα σύστημα γραφής και ανάγνωσης. Το Εθνικό Ινστιτούτο για τους Τυφλούς Νέους υιοθέτησε επίσημα τη μέθοδό του, το 1854, δύο χρόνια μετά το θάνατο του Μπράιγ, ενώ καθιερώθηκε στο μεγαλύτερο μέρος του κόσμου στα τέλη του 19ου αιώνα. Στην Ελλάδα, η εισαγωγή του Κώδικα Μπράιγ ως μέσο εκπαίδευσης των τυφλών πραγματοποιήθηκε το 1948, από τους μαθητές της Σχολής Τυφλών στην Καλλιθέα.
 
ΑΝΕΜΠΟΔΙΣΤΗ ΖΩΗ
 
Η εκμάθηση του κώδικα Μπράιγ δεν είναι δύσκολη. Όπως εξηγεί στη «σχεδία» ο κ. Αλέξανδρος Μητροβγαίνης, υπεύθυνος στο 1ο Κέντρο Δημιουργικής Απασχόλησης για Παιδιά με Αναπηρία Όρασης «Μπέττυ Λεωτσάκου», «χρειάζονται περίπου τρεις τέσσερις μήνες εκπαίδευσης και βέβαια αρκετή εξάσκηση. Όπως σε όλα, όσο μεγαλύτερη τριβή έχεις τόσο μεγαλύτερη εξοικείωση αποκτάς». Σύμφωνα με τον ίδιο, «το πιο δύσκολο κομμάτι αφορά την αποδοχή της αναπηρίας. Ο περιορισμός όμως στην όραση δεν είναι περιορισμός στη ζωή. Η έκδοση της “σχεδίας” στον κώδικα Μπράιγ είναι ανεξαρτησία. Δίνει τη δυνατότητα να μπορεί κάποιος να διαβάσει το περιοδικό που αγαπά μόνος του, όταν και όποτε επιλέξει. Η αδυναμία προσβασιμότητας είναι μεγάλο εμπόδιο στην καθημερινότητα των ατόμων με οπτική αναπηρία.
 
Για παράδειγμα, σήμερα ο κώδικας τυπώνεται στις συσκευασίες στα φάρμακα, αλλά περιορίζεται στην ονομασία τους και δεν αποτυπώνει την ημερομηνία λήξης, μια ιδιαίτερα σημαντική πληροφορία. Από τα είδη πρώτης ανάγκης στα σουπερμάρκετ ελάχιστα προβλέπουν τον κώδικα στη συσκευασία τους, ώστε να είναι προσβάσιμα στα άτομα με οπτική αναπηρία».
 
Τη σημασία της προσβασιμότητας υπογραμμίζει μιλώντας στη «σχεδία» και ο δικηγόρος κ. Βαγγέλης Αυγουλάς, πρόεδρος της ΑΜΚΕ «Με Άλλα Μάτια». «Όταν λέμε προσβασιμότητα, στο μυαλό μας έρχεται ένα άτομο με κινητική αναπηρία και μία ράμπα σε κάθε πεζοδρόμιο. Η προσβασιμότητα, όμως, είναι πολλά παραπάνω. Με την ανάγλυφη γραφή των τυφλών, όσοι δεν βλέπουμε μπορούμε να έχουμε πρόσβαση στην πληροφορία με τη μεταγραφή των εντύπων σε Μπράιγ.
 
 
Παλαιστίνη, Χεβρώνα, 1940. Εκμάθηση τη γραφής Μπράιγ στη Σχολή Τυφλών της πόλης. Πηγή: Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου.
 
ΙΣΟΤΙΜΟ ΑΓΓΙΓΜΑ
 
Έχοντας γεννηθεί τυφλός, από μικρός διψούσα να νιώσω ισότιμος αναγνώστης, θέλοντας να αγοράζω το αγαπημένο μου περιοδικό και να το διαβάζω παρέα με τους φίλους μου, συζητώντας όλοι μαζί τα θέματα. Εγώ να αγγίζω τις λέξεις κι εκείνοι να τις βλέπουν. Κυκλοφορώντας πλέον και σε κώδικα Μπράιγ, η “σχεδία” κάνει το όνειρό μας πραγματικότητα. Η κίνηση αυτή δείχνει το δρόμο της ισότιμης αντιμετώπισής μας. Την ίδια στιγμή που, για παράδειγμα, ούτε οι ημερομηνίες λήξης των προϊόντων δεν αναγράφονται σε Μπράιγ. Ταυτόχρονα, ως κοινωνικό περιοδικό, στέλνει το μήνυμα της συμπερίληψης και γίνεται το μόνο έντυπο της χώρας που κυκλοφορεί σε προσβάσιμη μορφή από όλους τους αναγνώστες».
 
 
Το μενού του καφέ/εστιατορίου της «σχεδίας» (διεύθυνση: Κολοκοτρώνη 56 & Νικίου 2, Αθήνα)

comments powered byDisqus

Αρχειο

Κατηγοριες

ΓΙΝΕ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΗΣ

©ΔΙΟΓΕΝΗΣ ΜΚΟ - ΝΙΚΙΟΥ 2 - 10560 ΑΘΗΝΑ

Τηλ: +30 213 023 1220 Email: info@shedia.gr

DotByDot