Shedia

EN GR

14/05/2020 Το περιοδικό

Η απομυθοποίηση του πελαργού

Παρά το γεγονός ότι η σεξουαλική αγωγή συνιστά παράγοντα ενίσχυσης της υγείας των νέων, παραμένει «απαγορευμένος καρπός» στο ελληνικό σχολείο, αλλά και γενικότερα στη δημόσια σφαίρα.

Στα σχολεία της Ολλανδίας, η σεξουαλική εκπαίδευση είναι υποχρεωτική, από το 1993, για όλους τους μαθητές από το νηπιαγωγείο ώς την τελευταία τάξη του λυκείου. Στο πλαίσιο ενός εκτενούς ρεπορτάζ που είχαμε φιλοξενήσει στο τεύχος #53 (Νοέμβριος 2017) της «σχεδίας» μας, είχαμε συνομιλήσει και με την παιδοψυχολόγο Σάντεριν φαν ντερ Ντόεφ (Sanderijn van der Doef), που έχει εκδώσει έξι βιβλία για τη σεξουαλικότητα, για παιδιά ηλικίας 3-11 χρόνων (τα οποία χρησιμοποιούνται από τα σχολεία), ενώ θεωρείται σκαπανέας των ολλανδικών προγραμμάτων σεξουαλικής αγωγής.

Τα αποτελέσματα του πολύπλευρου ολλανδικού μοντέλου σεξουαλικής αγωγής, που θεωρείται πρότυπο διεθνώς, θα αποδειχθούν εξαιρετικά θεαματικά. Σύμφωνα με μελέτη του Υπουργείου Υγείας της χώρας, ο μέσος όρος έναρξης της σεξουαλικής δραστηριότητας των νέων, μέσα σε δέκα χρόνια, ανέβηκε από την ηλικία των 16 σε αυτή των 18,5 ετών, μόλις το 3% των αγοριών και το 14% των κοριτσιών πιέζονται ή καταναγκάζονται από τη ή το σύντροφό τους να κάνουν σεξ χωρίς της θέλησή τους, το 84% των σεξουαλικά ενεργών νέων χρησιμοποιεί αντισύλληψη σε κάθε σεξουαλική επαφή, ενώ διόλου τυχαία η Ολλανδία είναι από τις χώρες με τα χαμηλότερα ποσοστά σε εφηβικές εγκυμοσύνες (μόλις 4,8 στις 1.000) και εκτρώσεις παγκοσμίως.

Διαβάστε ολόκληρο το ρεπορτάζ με τίτλο «Η απομυθοποίηση του πελαργού εδώ»: https://issuu.com/artwork-shedia/docs/shedia_53

 

 

Μπορείτε να το διαβάσετε ολόκληρο και αμέσως πιο κάτω.

 

Κείμενο: Σπύρος Ζωνάκης

Νηπιαγωγείο Ντε Μπρουχτ (De Brught), Άμστερνταμ. Η Μάριαν, η δασκάλα, συγκεντρώνει τα παιδιά σε έναν κύκλο και ανοίγει ένα βιβλίο που δείχνει δύο αρκουδάκια να αγκαλιάζονται. «Γιατί το κάνουν αυτό;» ρωτάει τους μαθητές της. «Γιατί αγαπάει ο ένας τον άλλον», απαντάει ένα κορίτσι. «Εσείς πώς αισθάνεστε όταν σας αγκαλιάζει κάποιος που σας αγαπάει;» συνεχίζει η Μάριαν. «Νιώθω μια ζεστασιά μέσα μου, σαν να φτερουγίζουν μικρές πεταλούδες στο στομάχι μου», πετάγεται ένα αγόρι.  Στη συνέχεια, οι μαθητές καλούνται να ζωγραφίσουν τα γυμνά σώματα ενός αγοριού και ενός κοριτσιού, συμπεριλαμβανομένων των γεννητικών τους οργάνων. 

Στο ίδιο σχολικό συγκρότημα, στο δημοτικό πια, ο εννιάχρονος Μαρκ παρακολουθεί στην τάξη με τους συμμαθητές του κινούμενα σχέδια που τους δείχνουν πώς να αυνανίζονται και ότι αυτό πρέπει να συμβαίνει μόνο στον προσωπικό τους χώρο. Η 11χρονη αδερφή του μόλις είδε στην τάξη της ένα εκπαιδευτικό ντοκιμαντέρ σχετικά με το ότι και άτομα του ιδίου φύλου μπορεί να ερωτεύονται ο ένας τον άλλον, ενώ επιστρέφοντας στο σπίτι πρέπει να γράψει μία εργασία για το γυναικείο αναπαραγωγικό σύστημα. Ουτοπία; Κάθε άλλο! Εικόνες σαν και αυτές είναι καθημερινές στα σχολεία της Ολλανδίας, όπου η σεξουαλική εκπαίδευση είναι υποχρεωτική, από το 2011, για όλους τους μαθητές από το νηπιαγωγείο ώς την τελευταία τάξη του λυκείου.

«Ήδη από την πρώτη τάξη του δημοτικού διδάσκουμε το μάθημα “Σχέσεις και Σεξουαλικότητα”. Ο μεγαλύτερος φόβος των γονιών είναι ότι η σεξουαλική εκπαίδευση θα υποκινήσει τα παιδιά σε πρόωρη σεξουαλική δραστηριότητα, κάτι το οποίο δεν ισχύει σε καμία περίπτωση. Είναι ακριβώς το αντίθετο που συμβαίνει. Η σεξουαλική ανάπτυξη των ανθρώπων ξεκινάει ήδη από τη στιγμή της γέννησής τους. Από τον πρώτο χρόνο της ζωής τους εκδηλώνουν σεξουαλικά αισθήματα, όπως να αγγίζουν τα γεννητικά τους όργανα ή να παρακολουθούν τους άλλους να γδύνονται. Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε αυτές τις συμπεριφορές. Οι αρνητικές αντιδράσεις των ενηλίκων απέναντι σε αυτές μπορεί να οδηγήσουν τα παιδιά να αναπτύξουν ντροπή και ενοχικότητα για τη σεξουαλικότητα. Συνεπώς, ποτέ δεν είναι νωρίς για να ξεκινήσουμε τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση. Δεν πρέπει να περιμένουμε μέχρι τη ηλικία που τα παιδιά θα γίνουν σεξουαλικά ενεργά», επισημαίνει στη «σχεδία» η παιδοψυχολόγος Σάντεριν φαν ντερ Ντόεφ (Sanderijn van der Doef), που τα τελευταία χρόνια έχει εκδώσει έξι βιβλία για τη σεξουαλικότητα, για παιδιά ηλικίας 3-11 χρόνων (τα οποία χρησιμοποιούνται από τα σχολεία), ενώ θεωρείται σκαπανέας των ολλανδικών προγραμμάτων σεξουαλικής αγωγής.

«Τα προγράμματα σεξουαλικής αγωγής πρέπει, βέβαια, να είναι προσαρμοσμένα στην ηλικία και το αναπτυξιακό στάδιο κάθε παιδιού. Δεν θα μιλήσουμε σε ένα τετράχρονο παιδί, για παράδειγμα, για τα διαφορετικά  είδη προφυλακτικών, κάτι που θα κάνουμε σε ένα δεκατετράχρονο. Όμως, από την ηλικία των τεσσάρων χρόνων οφείλουμε να δώσουμε σε ένα παιδί ξεκάθαρες και ειλικρινείς απαντήσεις. Μπορούμε να του εξηγήσουμε με απλό τρόπο ότι η μαμά έχει ένα μικρό ωάριο στην κοιλιά της και ο μπαμπάς μικρά σπερματοζωάρια στο πέος του και όταν τα σπερματοζωάρια του μπαμπά συναντήσουν το ωάριο της μαμάς, μεγαλώνει ένα μωρό στη κοιλιά της. Η σεξουαλικότητα δεν περιορίζεται, ωστόσο, στην αναπαραγωγή και τη φυσιολογία. Τα παιδιά, πέρα από τη γνώση του σώματος, πρέπει από πολύ μικρά να μαθαίνουν πώς να αναπτύσσουν υγιείς ερωτικές και φιλικές σχέσεις που να στηρίζονται στην ισότητα και το σεβασμό, πώς να λένε “όχι” ή να αναζητούν βοήθεια σε περίπτωση σεξουαλικής κακοποίησης», συμπληρώνει η κ. Ντερ Ντόεφ.

Πράγματι, τα αποτελέσματα του πολύπλευρου ολλανδικού μοντέλου σεξουαλικής αγωγής, που θεωρείται πρότυπο διεθνώς, θα αποδειχθούν εξαιρετικά θεαματικά. Σύμφωνα, με φετινή μελέτη του Υπουργείου Υγείας της χώρας, ο μέσος όρος έναρξης της σεξουαλικής δραστηριότητας των νέων, μέσα σε δέκα χρόνια, ανέβηκε από την ηλικία των 16 σε αυτή των 18,5 ετών, μόλις το 3% των αγοριών και το 14% των κοριτσιών πιέζονται ή καταναγκάζονται από τη ή το σύντροφό τους να κάνουν σεξ χωρίς της θέλησή τους, το 84% των σεξουαλικά ενεργών νέων χρησιμοποιεί αντισύλληψη σε κάθε σεξουαλική επαφή, ενώ διόλου τυχαία η Ολλανδία είναι η από τις χώρες με τα χαμηλότερα ποσοστά σε εφηβικές εγκυμοσύνες (μόλις 4,8 στις 1.000) και εκτρώσεις παγκοσμίως.

Σε καμία όμως περίπτωση η σεξουαλική εκπαίδευση δεν αποτελεί κάποιου είδους ιδιαιτερότητα της χώρας της τουλίπας. Ήδη από τη δεκαετία του ’70, τα περισσότερα βορειοδυτικά ευρωπαϊκά κράτη (π.χ. Γερμανία, Γαλλία, Σουηδία, Δανία, Φινλανδία, Βέλγιο) έχουν εντάξει τη σεξουαλική αγωγή στα αναλυτικά προγράμματα όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης.

Μάλιστα, στη Δανία, όπου η σεξουαλική αγωγή είναι υποχρεωτική από το 1970, αυτή είναι ενσωματωμένη σε όλα τα σχολικά μαθήματα, οι εκπαιδευτικοί μπορούν να ξεκινήσουν μία συζήτηση αναφορικά με τη σεξουαλικότητα όποτε εκείνοι το επιθυμούν, ενώ το ίδιο το Υπουργείο Παιδείας τούς προτρέπει να καλούν ομιλητές, όπως ιερόδουλες, φορείς του AIDS ή ομοφυλόφιλους, ώστε να μοιραστούν τις εμπειρίες τους.

Ο ΦΟΒΟΣ ΤΩΝ ΓΟΝΙΩΝ

Αντιθέτως, στην Ελλάδα, η σεξουαλική αγωγή είναι εξαιρετικά αποσπασματική, παρά το γεγονός ότι αυτή θεσμικά προβλέπεται στο πλαίσιο των προγραμμάτων αγωγής υγείας, τόσο στην πρωτοβάθμια όσο και στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.

«Η σεξουαλική αγωγή είναι, δυστυχώς, ακόμη ταμπού στη χώρα μας. Ο αριθμός των σχετικών προγραμμάτων που υλοποιούνται είναι πολύ περιορισμένος. Οι λόγοι αυτής της υστέρησης σχετίζονται αφενός με την έλλειψη σχετικής κατάρτισής τους  και αφετέρου με τον (όχι αβάσιμο) φόβο τους μήπως υπάρξουν αντιδράσεις από τους γονείς που ενδέχεται να διαφωνούν με ένα τέτοιο πρόγραμμα, λόγω διαφορετικών αντιλήψεων, κοσμοθεωριών ή θρησκευτικών πεποιθήσεων. Μάλιστα, το 2000 και το 2008 εκδόθηκαν από το Υπουργείο Υγείας εγκεκριμένα από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο εγχειρίδια, τα οποία, όμως, δεν έφτασαν ποτέ στις τάξεις. Η έλλειψη επιμόρφωσης επιτείνει την ανασφάλεια των εκπαιδευτικών: Από πού να αρχίσεις, μέχρι πού να φτάσεις, πώς να απαντήσεις στις “δύσκολες” ερωτήσεις;» μας λέει ο Χάρης Παπαδόπουλος, σχολικός σύμβουλος της 10ης περιφέρειας δημοτικής εκπαίδευσης Αθήνας, που μοιράζεται μαζί μας τη δική του εμπειρία από το σχεδιασμό του καινοτόμου προγράμματος «Η σεξουαλική αγωγή στο δημοτικό σχολείο – χτίζοντας υγιείς σχέσεις ανάμεσα στα φύλα», που υλοποιήθηκε επί τρία χρόνια σε όλα σχεδόν τα σχολεία της περιφέρειάς του (Πετράλωνα, Γκάζι, Θησείο, Κουκάκι, Νέος Κόσμος) και αναμένεται να επαναληφθεί και φέτος.

 

«Με αφορμή αίτημα που κατατέθηκε από δασκάλους της Στ’ τάξης, για τρία χρόνια, από το 2013 ώς το 2016, σχεδιάσαμε επιμορφωτικά σεμινάρια, που απευθύνονταν κατά προτεραιότητα σε εκπαιδευτικούς της πέμπτης και έκτης δημοτικού και εφαρμόσαμε μέσα στην τάξη προγράμματα σεξουαλικής αγωγής. Αυτά δεν περιορίστηκαν στην παρουσίαση και τη διδασκαλία του αναπαραγωγικού συστήματος των δύο φύλων,  αλλά επεκτάθηκαν σε πολύ σημαντικά ζητήματα όπως η κύηση, ο τοκετός, η σημασία της γαλουχίας, η ερωτική πράξη, η σωστή ηλικία για την πρώτη ερωτική επαφή, η αντισύλληψη, η προστασία από τα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα, ο αυνανισμός, η ομοφυλοφιλία, ο σεβασμός της διαφορετικότητας, η σεξουαλική διάσταση του εκφοβισμού στο σχολείο, η (αυτο)προστασία των παιδιών από τη σεξουαλική κακοποίηση, η συνειδητοποίηση των κινδύνων του διαδικτύου. Μιλήσαμε στα παιδιά, ενδεικτικά,  για ότι το σώμα τους τούς ανήκει, ότι κανείς δεν έχει δικαίωμα να τα αγγίζει στα ευαίσθητα σημεία τους (“εκεί που καλύπτει το εσώρουχο”, “παρά μόνο η μαμά, ενδεχομένως, όταν πλενόμαστε). Τα παιδιά που άκουσαν τον δάσκαλό τους να τους λέει, με όλο το κύρος και την επιρροή που έχει πάνω τους, ότι δεν θα πρέπει με τίποτα να βιαστούν για την πρώτη τους ερωτική επαφή, ότι θα πρέπει να έχουν την απαραίτητη γνώση και ωριμότητα για να προχωρήσουν και ότι αυτό πρέπει να το κάνει κανείς επειδή το θέλει πραγματικά και όχι για να αποδείξει στους άλλους ότι είναι “άντρας” ή ότι “είναι άνετη και ωραία και δεν φοβάται” είναι σίγουρο ότι θα είναι σε πολύ καλύτερη θέση να αντισταθούν στις όποιες πιέσεις των συνομηλίκων τους. Η πρόσληψη του προγράμματος από τα παιδιά ήταν ενθουσιώδης. Υπήρχαν μαθητές και μαθήτριες που έλεγαν μετά στα ερωτηματολόγια που τους δώσαμε: “Νιώθω γεμάτη ψυχολογικά να αντιμετωπίσω τον έξω κόσμο”  ή “αισθάνομαι χαρά γιατί έμαθα να διαχειρίζομαι πάρα πολλά πράγματα”. Ίσως μοιάζει απίστευτο, αλλά στις ενημερωτικές συναντήσεις που είχαμε με τους γονείς δεν βρέθηκε κανείς να διαφωνήσει, τουλάχιστον ανοιχτά, εκείνη την ώρα. Ακόμη και γονείς με ανησυχίες και απόψεις του τύπου “η ομοφυλoφιλία έχει γίνει της μόδας”, “δεν είναι φυσιολογικό”, “είναι αμαρτία”, “τρέμω μήπως παρασυρθεί το παιδί μου” έφευγαν στο τέλος από τη συνάντησή μας προβληματισμένοι και έχοντας μετακινηθεί από τις θέσεις τους», συμπληρώνει ο κ. Παπαδόπουλος.

Σκίτσο: Μιχάλης Κουντούρης

ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΜΕ ΤΟΝ ΦΡΙΞΟ

Μπορεί, άραγε, το παιχνίδι με έναν μικρό σκαντζόχοιρο, τον Φρίξο, με τον οποίο τα παιδιά ανταλλάσσουν ποιήματα, ζωγραφιές και ιστορίες, να αποτελέσει έναν οδηγό σεξουαλικής αγωγής για μαθητές του νηπιαγωγείου και των πρώτων δύο τάξεων του δημοτικού; Και όμως, μία ομάδα τεσσάρων εκπαιδευτικών από το Ρέθυμνο σχεδίασαν και υλοποίησαν σε περίπου 25 σχολεία της πόλης και 100 όλης της Κρήτης το  πρωτοποριακό πρόγραμμα σεξουαλικής εκπαίδευσης «Παίζω με τον Φρίξο και μαθαίνω για το σώμα μου και τις διαπροσωπικές σχέσεις», που ξεκίνησε πριν από δύο χρόνια.

 

«Τα παιδιά έμαθαν, χαρακτηριστικά, τα μέρη του σώματος και κυρίως τη σωστή ονομασία (πέος και αιδοίο) και τη λειτουργία των γεννητικών οργάνων και τους τρόπους φροντίδας και προστασίας τους,  την έννοια και τη διαφορά του “προσωπικού” και του “δημόσιου” χώρου, συζήτησαν για το πώς έρχονται στον κόσμο, αντιλήφθηκαν τη σημασία και τη διαφορά μεταξύ καλού και κακού μυστικού, όπως και τα σωματικά όρια και τα δικαιώματα στο σώμα και την ιδιωτικότητα. Όλα αυτά έγιναν μέσα από την ενεργό συμμετοχή τους σε διερευνητικές και ομαδοσυνεργατικές δραστηριότητες. Για παράδειγμα, δύο παιδιά ξάπλωναν πάνω σε ένα χαρτί ώστε να αποτυπωθεί το περίγραμμα του σώματός τους στο χαρτί. Τα παιδιά άρχιζαν να ονομάζουν μέρη του σώματος και κάποιο από αυτά ζωγράφιζε κάθε φορά το νέο μέρος (μάτια, μύτη, μαλλιά κ.λπ.). Αφού ζωγράφιζαν και κατονόμαζαν τα γεννητικά όργανα, τα ρωτούσαμε γιατί άραγε δεν βλέπουμε τα γεννητικά μας όργανα τόσο συχνά; Τι πρέπει να κάνουμε για να τα διατηρούμε υγιή; Οργανώσαμε τα παιδιά σε κύκλο και όταν τους λέγαμε να ακουμπήσουν κάποιο απόκρυφο μέρος του σώματός τους, τότε έπρεπε όλα μαζί να απαντήσουν “Όχι μπροστά σε άλλους” ή για το άγγιγμα κάποιου απόκρυφου σημείου του διπλανού ή της διπλανής του έπρεπε να πουν: “ Όχι, δεν έχεις δικαίωμα”. Δικάσαμε τον Φρίξο στη δίκη των ζώων γιατί άνοιξε την πόρτα του μπάνιου χωρίς  να χτυπήσει. Διαβάσαμε το παραμύθι “Μη φοβάσαι την αγκαλιά” της Αργυρώς Ρέντζη, στην ενότητα για την πρόληψη της σεξουαλικής κακοποίησης, το οποίο μιλούσε για ένα αρκουδάκι που είχε κακοποιηθεί από μία αλεπού και το πήρε μυρωδιά ένας φίλος του που κάλεσε τους μεγάλους και μπήκε φυλακή η αλεπού. Μέσα από αυτήν την ιστορία, διδάχθηκαν να λένε όχι όταν βρεθούν σε δύσκολη θέση και ότι πρέπει να μιλήσουν ανοιχτά στο γονιό ή τον δάσκαλό τους», σημειώνει η δρ. αναπτυξιακής ψυχολογίας  Ελένη Βιταλάκη, εκπαιδευτικός στο 13ο Δημοτικό Σχολείο Ρεθύμνου και μέλος της σχεδιαστικής ομάδας του προγράμματος.

«Τα παιδιά έθεταν πάρα πολλές ερωτήσεις, όπως “τι αισθάνομαι όταν είμαι ερωτευμένος”, θέλαν να μάθουν ό,τι έχει σχέση με την αναπαραγωγή. Μου έκανε εντύπωση ότι χρησιμοποιώντας την ακριβή ορολογία για τα γεννητικά όργανα σταμάτησε το υβρεολόγιο κάποιων παιδιών γύρω από αυτά, ωρίμασαν ψυχοσυναισθηματικά, μειώθηκαν δραστικά η επιθετικότητα, οι χειρονομίες και τα πειράγματα μεταξύ τους, επέδειξαν έναν  πολύ μεγάλο σεβασμό στο σώμα το δικό τους και στο σώμα του άλλου, δέθηκαν μεταξύ τους. Δεν φοβόντουσαν να εκφράζουν τα συναισθήματά τους και να λένε: “Σε αγαπάω, ρε φίλε”  ή  “Είμαι στενοχωρημένος γιατί μου μίλησες άσχημα”», καταλήγει η κ. Βιταλάκη.

«Βασικός στόχος του προγράμματος είναι να συμβάλει στην επιχειρηματολογία που θέλει  τη σεξουαλική αγωγή ως μία απαραίτητη παιδαγωγική διαδικασία που δεν αφορά μόνο τις μεγαλύτερες ηλικίες, αλλά πρωτίστως τους μαθητές και τις μαθήτριες που βρίσκονται στην πρώιμη σχολική ηλικία», συμπληρώνει, από την πλευρά της, η δρ. σεξουαλικής αγωγής Μαργαρίτα Γερούκη, σχολική σύμβουλος πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης στα Χανιά και υπεύθυνη της ομάδας υλοποίησης του «Φρίξου».

«Το θέμα της σεξουαλικής αγωγής, δηλαδή της παιδαγωγικής προσέγγισης θεμάτων της ανθρώπινης σεξουαλικότητας, είναι ένα ιδιαίτερα φορτισμένο αξιακά ζήτημα και γι’ αυτό αντιμετωπίζεται με δυσπιστία. Πολλές φορές, οι ενήλικες φαίνεται να μπερδεύουν τη σεξουαλικότητα με την ερωτική επαφή  και γι’ αυτό στερούν από τα παιδιά και τους νέους την ευκαιρία να συζητήσουν και να διαχειριστούν τα θέματα αυτά. Θεωρούν έτσι ότι τα προστατεύουν από έναν κόσμο “ενηλίκων” που δεν είναι έτοιμα ακόμη να καταλάβουν και τους δίνουν περισσότερες ευκαιρίες να ζήσουν την  “αθωότητα”. Όμως, τα παιδιά μας δεν μεγαλώνουν σε κάποια γυάλα. Επίσης, σεξουαλικότητα δεν είναι μόνο η ερωτική επαφή. Είναι το σώμα μας, το φύλο, οι διαπροσωπικές σχέσεις (ρομαντικές και ερωτικές). Όταν οι γονείς ενημερώνονται για τα οφέλη της σεξουαλικής αγωγής, είναι πολύ θετικοί, όπως έγινε και με τον Φρίξο, , ή όταν τους δείχνεις στοιχεία που λένε ότι τα παιδιά στην Ελλάδα έχουν σε μεγαλύτερα ποσοστά πρώιμες ερωτικές σχέσεις από εκείνα άλλων χωρών που έχουν την ευκαιρία να συζητήσουν συστηματικά για τα θέματα αυτά. Σύμφωνα με έρευνες, 1 στα 3 παιδιά στη χώρα μας έχει ξεκινήσει τη σεξουαλική του  δραστηριότητα μέχρι την ηλικία των 15 χρόνων, με την πλειοψηφία των κοριτσιών να το κάνει για λόγους πίεσης και των αγοριών αυτεπιβεβαίωσης, και αυτό γιατί δεν τους δώσαμε τις δεξιότητες να μπορούν να πουν “όχι, δεν νιώθω έτοιμος”. Επιπλέον, 1 στα 9 κορίτσια έχουν κάνει έκτρωση πριν ολοκληρώσουν το λύκειο, γιατί δεν έχουν μάθει τι σημαίνει αντισύλληψη και δεν έχουν ενδυναμωθεί, ούτως ώστε να την απαιτούν. Αυτό είναι καθαρά ζήτημα παιδείας. Άρα, αυτό που πρέπει να έχουμε κατά νου ότι η σεξουαλική αγωγή είναι θέμα σωματικής, πνευματικής και ψυχικής υγείας και όχι μια ηθικοπλαστική μέριμνα», συμπληρώνει η κ. Γερούκη.

Είναι ακριβώς η ανυπαρξία αγωγής περί έρωτος στη χώρα μας που οδηγεί ολοένα και περισσότερους εφήβους να την αναζητήσουν στο διαδίκτυο, διακινδυνεύοντας τη «σεξουαλική» τους υγεία, όπως επισημαίνει  στη «σχεδία» η κ. Άρτεμις Τσίτσικα,  επίκουρη καθηγήτρια Παιδιατρικής - Εφηβικής Ιατρικήςκαι επιστημονική υπεύθυνος της Μονάδας Εφηβικής Υγείας στο Νοσοκομείο Παίδων «Π. & Α. Κυριακού».

«Η χρήση πορνογραφικού υλικού κατά τη διάρκεια της εφηβείας  αποτελεί συχνή πρακτική στο πλαίσιο του πειραματισμού και της εξερεύνησης, της ψυχαγωγίας, αλλά και της κάλυψης του ελλείμματος σεξουαλικής αγωγής από την οικογένεια, το σχολείο και τους ειδικούς υγείας. Σήμερα, όμως, με το ίντερνετ υπάρχει η μεγάλη διαφορά στην προσβασιμότητα. Και βέβαια στην επαναληψιμότητα, η οποία απενοχοποιεί το ερέθισμα και απευαισθητοποιεί το παιδί. Την πρώτη φορά που βλέπεις κάτι βίαιο μπορεί να σου φαίνεται σοκαριστικό, τη δεύτερη λιγότερο, ύστερα από αρκετές φορές μπορεί να μη σου προκαλεί σχεδόν καμία αίσθηση, την πέμπτη μπορεί να σκεφτείς να το κάνεις και εσύ. Συνεπώς, ορισμένα παιδιά (κυρίως εκείνα που δεν έχουν ιδιαίτερα ανεπτυγμένες κοινωνικές δεξιότητες, δεν είναι δημοφιλή, δέχονται κοινωνικό αποκλεισμό κ.ο.κ.) καταλήγουν να αντιλαμβάνονται τη σεξουαλικότητά τους μέσα από το online πορνό και αυτοπαγιδεύονται εκεί, δεν μπορούν να λειτουργήσουν στην καθημερινότητά τους.  Όσον αφορά τη σεξουαλική πράξη, παρουσιάζεται τουλάχιστον “πλαστά”, με βία και παρεκτροπές, ενώ οι ρόλοι των φύλων δεν είναι ρεαλιστικοί: οι άντρες καλούνται να έχουν υπερεπιδόσεις, οι γυναίκες είναι πολύ παθητικές και πρόθυμες, πράγματα που τα παιδιά δεν είναι σε θέση να αφομοιώσουν, δεν έχουν τα φίλτρα να τα επεξεργαστούν. Επειδή φλερτάρουν μέσω Διαδικτύου, τα παιδιά καταλήγουν να χάνουν τη γλώσσα του σώματος, την κίνηση των χεριών, την οπτική επαφή, τις εκφράσεις του προσώπου. Τα κορίτσια γίνονται πιο “επιθετικά”, παίρνουν δηλαδή περισσότερες πρωτοβουλίες και επιδεικνύουν τη σεξουαλικότητά τους. Τα αγόρια, πάλι, γίνονται πολύ πιο ντροπαλά και παθητικά», σημειώνει η κ. Τσίτσικα.

ΜΕΤΡΗΜΕΝΑ ΣΤΑ ΔΑΚΤΥΛΑ

Πώς θα σας φαινόταν αν οι μαθητές ενός επαγγελματικού λυκείου γίνονταν οι ίδιοι «δάσκαλοι σεξουαλικότητας» στους συνομηλίκους; Και όμως, τέτοιες δράσεις έχουν λάβει χώρα σε αθηναϊκό σχολείο. «Χαρακτηριστικά, από τα 180-190 δευτεροβάθμια ιδρύματα στην Α’ Αθήνας είναι μετρημένα στα δάχτυλα εκείνα που εφαρμόζουν προγράμματα σεξουαλικής αγωγής», σημειώνει η κυρία Μαρία Χιόνη, υπεύθυνη αγωγής υγείας της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Α’ Αθήνας. «Είχαμε διοργανώσει σε ένα ΕΠΑΛ, σε συνεργασία με την ΕΣΔΥ, ένα ερευνητικό πρόγραμμα για την πρόληψη του AIDS (που το είχαμε ονομάσει TeenAIDS) όπου οι μαθητές του σχολείου έριχναν σε ένα κουτί ανώνυμα τις ερωτήσεις και έρχονταν οι συμμαθητές τους που συμμετείχαν στην ομάδα αγωγής υγείας –αφού τους είχαμε εκπαιδεύσει– να απαντήσουν σε αυτές. Τα παιδιά πολύ πιο εύκολα εμπιστεύονταν τους συνομηλίκους τους, αισθάνονταν πολύ πιο άνετα. Μάλιστα, στο συγκεκριμένο πρόγραμμα, όπου άλλο παιδί ζωγράφιζε, άλλο έγραφε το κείμενο, άλλο έφτιαχνε καρτούν, μαθητές που κάθονταν σε μια γωνιά και δεν μίλαγαν σε άνθρωπο συμμετείχαν ενεργά, ανέπτυξαν την αυτοπεποίθησή τους και όταν ένας έφηβος έχει αυτοπεποίθηση μπορεί να έχει υγιή σεξουαλική συμπεριφορά, δεν θα αφήσει το σύντροφό του να τον πατήσει ή να εμπλακεί σε μια σχέση που είναι οδυνηρή. Με όχημα την τέχνη και με βιωματικό τρόπο, καταρρίφθηκαν πολλοί μύθοι γύρω από την αντισύλληψη. Πολλά παιδιά θεωρούσαν ότι αν κάνουν μια φορά σεξ χωρίς προφυλακτικό δεν θα μπορούσαν να κολλήσουν AIDS», καταλήγει η κ. Χιόνη.


comments powered byDisqus

Αρχειο

Κατηγοριες