01/10/2014
Η µπάλα ως κίνητρο ζωής
Έρευνα του Πανεπιστηµίου της Κοπεγχάγης αναδεικνύει πόσο θετικά και ουσιαστικά παρεµβαίνει το ποδόσφαιρο στην καθηµερινότητα των αστέγων.
του Θάνου Σαρρή
Mια µπάλα µπορεί να αλλάξει τον κόσµο». Το σύν- θηµα του Παγκοσµίου Κυπέλλου Αστέγων για κάποιους φαντάζει εξωπραγµατικό. Για άλλους, που έχουν µεγαλύτερη τριβή µε το ποδόσφαιρο και έχουν δει τι µπορεί να καταφέρει ως κοινωνικό εργαλείο, είναι απόλυτα ακριβές και ρεαλιστικό. Στην Ελλάδα, αρκεί µια επίσκεψη σε κάποια προπόνηση της Εθνικής Αστέγων για να δει κάποιος τη διαφορά.
Στις αρχές του Αυγούστου, οµάδα επιστηµόνων του Πανεπιστηµίου της Κοπεγχάγης, µε επικεφαλής τον καθηγητή Peter Krustrup (Πίτερ Κρούστρουπ), µελέτησε την επιρροή του αθλήµατος στους άστεγους της πόλης. Εκεί όπου, σύµφωνα µε άλλες έρευνες, οι άστεγοι άνδρες πεθαίνουν κατά µέσο όρο είκοσι χρόνια νωρίτερα από τους υπόλοιπους Δανούς, ενώ οι πιθανότητές τους να νοσηλευτούν λόγω ασθένειας ή τραυµατισµού είναι πενταπλάσιες σε σχέση µε τον υπόλοιπο πληθυσµό.
«Ποδόσφαιρο για υγεία. Πρόληψη και θεραπεία µη µεταδιδόµενων νοσηµάτων µέσω του ποδοσφαίρου» ήταν ο τίτλος της έρευνας. Η ανάλυση των ευρηµάτων περιέχεται σε µια ογκώδη έκδοση 154 σελίδων. Και είναι εντυπωσιακά.
Καλύτεροι δείκτες
Σύµφωνα µε τα ευρήµατα της έρευνας του Κρούστρουπ, ο οποίος µελέτησε µέχρι και τις διαφοροποιήσεις στα ποσοστά οξυγόνου, τρεις µήνες ποδοσφαίρου βελτίωσαν σηµαντικά τη φυσική τους κατάσταση, το µυϊκό τους σύστηµα και την αίσθηση ισορροπίας τους. Ο 39χρονος Μάρκο, για παράδειγµα, σε διάστηµα 12 εβδοµάδων κατάφερε να ρίξει κατά 19% την «κακή» χοληστερίνη του και να µειώσει το ρίσκο για καρδιακή ασθένεια κατά 50%. Παράλληλα, αυξήθηκε σηµαντικά η µυϊκή του µάζα.
Το σηµαντικότερο, όµως, είναι ότι άλλαξε η συνολική τους διάθεση απέναντι στους εαυτούς τους και τη ζωή ολόκληρη. Η εµπλοκή µε το ποδόσφαιρο τους έδωσε αυτοπεποίθηση και τους βοήθησε να κοινωνικοποιηθούν. Η άσκηση µε τη µπάλα είναι ένα έξτρα κίνητρο για να «καθαρίσουν» από τις ουσίες, ενώ τους κρατάει µακριά από τους δρόµους και αλλάζει ουσιαστικά τη ζωή τους.
«Το πιο σηµαντικό εύρηµα είναι ότι το ποδόσφαιρο δρόµου (street football) είναι ένας εύκολος, διασκεδαστικός και κοινωνικός τρόπος για να βελτιώσεις τη σωµατική ικανότητα και την υγεία των αστέγων», σχολίασε ο καθηγητής Κρούστρουπ στο βρετανικό τηλεοπτικό δίκτυο BBC. Aνάλογες έρευνες έχουν πραγµατοποιηθεί και στο παρελθόν στη Δανία, αποδεικνύοντας µε τον πλέον περίτρανο τρόπο τη σηµαντική αλλαγή που µπορεί να επιφέρει σε έναν άστεγο η αίσθηση της συµµετοχής.
Η αλλαγή στα συναισθήµατά τους, από µόνη της, αρκεί για να τους κάνει διαφορετικούς ανθρώπους.
Ελεύθερη βούληση
Στη σκανδιναβική χώρα, η οργάνωση Om-bold είναι εκείνη που έχει αναλάβει να δώσει διαφορετική ρότα στη ζωή των αστέγων, µέσα από τον αθλητισµό. Διοργανώνει ποδοσφαιρικά τουρνουά, στα οποία υπολογίζεται ότι συµµετέχει το 20% από τους περίπου 5.000 άστεγους της χώρας. Εβδοµαδιαίες προπονήσεις πραγµατοποιούνται αυτή τη στιγµή σε εννιά πόλεις.
Η Λίνε Κνούτζεν δουλεύει σε ποδοσφαιρικά πρότζεκτ µε άστεγους και κοινωνικά αποκλεισµένους. Η δράση της δεν περιορίζεται µόνο στη Δανία. Μιλώντας στη «σχεδία», εξηγεί τη λογική του street soccer: «Ως οργάνωση, η Ombold δεν παρακολουθεί τους παίκτες σε καθηµερινή βάση. Μετρούµε τους ποδοσφαιριστές που συµµετέχουν στις δραστηριότητές µας, αλλά το σηµαντικό είναι πως η συµµετοχή είναι βασισµένη στην ε-λεύθερη βούληση και στο πάθος για το παιχνίδι. Έτσι, επικεντρωνόµαστε πρώτα στο ποδόσφαιρο και µετά στην κοινωνική εργασία. Λόγω του ότι το ποδόσφαιρο είναι ένα οµαδικό άθληµα και λόγω της σχέσης που µας βοηθάει να χτίσουµε µε τους παίκτες µας, είναι πιο εύκολο να τους πλησιάζουµε και να µάθουµε πολλά για αυτούς. Εξαρτάται πάντα από τους ίδιους, όµως, πόσο πολύ θέλουν να ανοιχτούν ή να πάρουν µέρος σε µελέτες σαν αυτή που κάναµε µε τον καθηγητή Πίτερ Κρούστρουπ».
Η Λίνε ήταν δίπλα στον καθηγητή κατά τη διάρκεια της έρευνας. Έχοντας καθηµερινή επαφή µε τους άστεγους, εξάγει τα δικά της συµπεράσµατα και αντιλαµβάνεται πλήρως πως η µπάλα µπορεί να κάνει τη διαφορά.
«Αυτό που βλέπουµε περισσότερο µε το ποδόσφαιρο και τον τρόπο που υποστηρίζει τους άστεγους και όσους βιώνουν τον κοινωνικό αποκλεισµό είναι ότι τους δίνει ένα στόχο, ένα σκοπό (εµφανίζονται για προπονήσεις και τουρνουά) και τους βοηθάει να χτίσουν την αυτοπεποίθησή τους. Πολλοί από τους παίκτες έχουν συνηθίσει να βρίσκονται µόνοι στη ζωή, να µην εξαρτώνται από κανέναν, αλλά και, επίσης, κανείς να µην εξαρτάται από αυτούς.
Ως µέλη της οµάδας, όµως, έχουν συνειδητοποιήσει ότι πρέπει να δίνουν το "παρών", αλλιώς η οµάδα ίσως χάσει τον τερµατοφύλακα ή τον επιθετικό της. Όταν επιλέγονται για να παίξουν, αποκτούν τροµερή αυτοπεποίθηση. Αισθάνονται ότι έχουν κάτι να προσφέρουν. Άλλωστε, είναι και η αλήθεια», υπογραµµίζει.
Η Λίνε µιλάει µε πάθος για το κοινωνικό ποδόσφαιρο. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι σε περσινή της οµιλία στο TEDx της Κοπεγχάγης, ξεκίνησε µε τα χαρακτηριστικά λόγια του αείµνηστου σκωτσέζου προπονητή Μπιλ Σάνκλι: «Κάποιοι λένε ότι το ποδόσφαιρο είναι ζήτηµα ζωής και θανάτου. Μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι είναι κάτι πολύ περισσότερο από αυτό»!
«Κλείστε την τηλεόραση»!
Ο καθηγητής Κρούστρουπ πραγµατοποίησε ανάλογες έρευνες και µε άλλες κοινωνικές οµάδες, όπως οι άνθρωποι τρίτης ηλικίας. Το συµπέρασµά του είναι ότι το ποδόσφαιρο είναι πιθανότατα η καλύτερη µορφή σωµατικής άσκησης. Όσο για τη συµβουλή του; «Κλείστε την τηλεόραση και παίξτε µπάλα»!
Η Οmbold, από την πλευρά της, στοχεύει να επεκτείνει τις έρευνες. «Παραµένουµε σε επικοινωνία µε τον καθηγητή Πίτερ Κρούστρουπ και θέλουµε να κάνουµε περισσότερες έρευνες. Ευελπιστούµε ότι θα δουλέψουµε µε γυναίκες του χρόνου. Επίσης, έχουµε συµφωνήσει µε τη Λάιλα Ότεσεν, η οποία κάνει έρευνα στον κοινωνιολογικό αντίκτυπο του ποδοσφαίρου», µας λέει η Λίνε.
Ombold και «σχεδία» συνεργάζονται πολύ στενά σε πολλά επίπεδα, όπως συµβαίνει µε πολλά αντίστοιχα πρότζεκτ που συνθέτουν το τεράστιο αυτό αθλητικό και κοινωνικό κίνηµα που ονοµάζεται Παγκόσµιο Κύπελλο Αστέγων (Homeless World Cup, www.homelessworldcup.org).
Η Εθνική Οµάδα Αστέγων της Δανίας προέρχεται από παίκτες που υποστηρίζει ο οργανισµός. Και, όπως συµβαίνει µε την οµάδα της Ελλάδας, βρίσκεται αυτή την περίοδο σε περίοδο προετοιµασίας για το Παγκόσµιο Κύπελλο της Χιλής (βλέπε σχετικό ρεπορτάζ στις διπλανές σελίδες). «Κάθε χρόνο, επιλέγουµε οκτώ παίκτες για την εθνική οµάδα. Αυτός είναι ο αριθµός που χρειάζεται για το Παγκόσµιο Κύπελλο Αστέγων. Πέρυσι, για πρώτη φορά "κατεβάσαµε" και µια γυναικεία οµάδα. Φέτος δεν θα το κάνουµε, γιατί δεν υπάρχουν τα χρήµατα για δύο οµάδες στη Χιλή, αλλά του χρόνου σχεδιάζουµε να το κάνουµε ξανά», προσθέτει.
Λίγο πριν κλείσουµε την κουβέντα µας, κάνει η ίδια έναν απολογισµό των πεπραγµένων: «Είµαι πεπεισµένη ότι το ποδόσφαιρο είναι ένα σπουδαίο εργαλείο, όχι µόνο για να διασκεδάζεις και να µένεις σε καλύτερη κατάσταση, αλλά, επίσης, για να µάθεις πώς να επικοινωνείς, να διαχειρίζεσαι διενέξεις, να αλληλεπιδράς µε ανθρώπους και να κάνεις φίλους. Για µένα, ο αγωνιστικός χώρος είναι σαν µικρή κοινωνία και απαιτεί τα ίδια κοινωνικά "εργαλεία" όπως η οικογένεια, ο χώρος εργασίας ή οποιοσδήποτε άλλος κοινωνικός χώρος στον οποίο συµµετέχεις. Υπό αυτή την έννοια, το ποδόσφαιρο είναι ένα σπουδαίο παιχνίδι που συνδυάζει την διασκέδαση µε πολύ µεγάλα επιτεύγµατα».
ΑΡΘΡΑ ΤΕΥΧΟΥΣ
- περιεχόμενα τεύχους #19
- Kόµικς: Λαβύρινθος
- Πίτσα αλά Μαφία
- «Success story» στη γη των Καζάκων
- Η µπάλα ως κίνητρο ζωής
- Στα γήπεδα της ελπίδας
- Συνέντευξη: «Μέσα απ’ όλη τη στενοχώρια, ανθίζει ένα λουλούδι»
- Συνέντευξη: «Το µελάνι ήταν το ναρκωτικό µου»
- Συνέντευξη: Αυτοδιαχείριση στο πεντάγραµµο
- Γελοιογραφία του Soloup
- Λόγια της πλώρης
- Γελοιογραφία του Πέτρου Ζερβού
- Παραδοξολογίες
- Για δυνατούς λύτες
- Συναντήσεις
- Επείγοντα Περιστατικά
- Εστιάζω
- Επικοινωνία. Οι αναγνώστες μας
- Γελοιογραφία του Βαγγέλη Χερουβείμ
- Αστικοί Μύθοι
- Γελοιογραφία του Δημήτρη Κορδαλή
- Φτηνός σκούφος
- Πατριδογευσία
- Street news
- Πρόσωπα
- Γελοιογραφία του Τάσου Αναστασίου
- Out & About
Newsletter