11/06/2021
Η ματαίωση οδηγεί στη βία
Ο βραβευμένος με Νόμπελ Ειρήνης ινδός ακτιβιστής Κάιλας Σατιάρτι μας καλεί σε μια παγκόσμια συστράτευση για να μπει τέλος στην παιδική εργασία.
Συνέντευξη του Κάιλας Σατιάρτι στον Stefano Lampertico
Ο ινδός ακτιβιστής Κάιλας Σατιάρτι αγωνίζεται για τα δικαιώματα των παιδιών και ονειρεύεται να μπει ένα τέλος στην παιδική εργασία και τη σκλαβιά, αλλά και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει. Για τους αγώνες του, το 2014, τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης. Ήταν την ίδια χρονιά που βραβεύτηκε και η μικρή πακιστανή Μαλάλα Γιουσαφζάι. Μέσω της οργάνωσής του Bachpan Bachao Andolan,έχει βοηθήσει περισσότερα από 80.000 παιδιά να ξανακερδίσουν την ελευθερία τους από διάφορες μορφές σκλαβιάς, διασφαλίζοντας την ένταξή τους σε προγράμματα επιμόρφωσης, εκπαίδευσης και πλήρους κοινωνικής επανένταξης.
Στη συνέντευξη που παραχώρησε στο ιταλικό περιοδικό δρόμου «Scarp de’ tenis», ο Σατιάρτι μίλησε για τους αγώνες ζωής που δίνει, το ρόλο της παγκοσμιοποίησης, αλλά και την ατομική μας ευθύνη. Χαμογελαστός και ντυμένος κομψά σε μαύρο και λευκό, ο Σατιάρτι συναντήθηκε με τους δημοσιογράφους του περιοδικού στο Μιλάνο, στο γραφείο της «Mani Tese HQ», μιας ιταλικής μη κερδοσκοπικής οργάνωσης που ιδρύθηκε πριν από περισσότερα από πενήντα χρόνια για την καταπολέμηση της πείνας και των ανισοτήτων μεταξύ του βορείου και του νοτίου ημισφαιρίου.
Κάιλας Σατιάρτι (φωτογραφία: «Scarp de’ tenis»)
Οι συνεντεύξεις μας πάντα ξεκινούν με αυτή την ερώτηση: Κάιλας Σατιάρτι, τι εικόνες σας έρχονται στο μυαλό όταν σκέφτεστε τους δρόμους της παιδικής σας ηλικίας;
Το σπίτι που μεγάλωσα βρισκόταν σε ένα μικρό δρομάκι, βρόμικο και χωρίς άσφαλτο. Αυτός ο δρόμος ήταν το γήπεδο ποδοσφαίρου μας. Φτιάχναμε ένα μικρό τέρμα με πέτρες ή κομμάτια ξύλου. Δεν ήμουν καλός στο ποδόσφαιρο. Δυστυχώς, όταν κάποιος – πεζός ή ποδηλάτης– περνούσε, έπρεπε να σταματήσουμε. Το να παίζεις ποδόσφαιρο σε έναν τόσο στενό δρόμο δεν ήταν διασκεδαστικό αλλά ήταν μεγάλη πρόκληση, γιατί συνεχώς έπρεπε να σταματάμε – μερικές φορές ακόμα κι όταν ετοιμαζόμασταν να βάλουμε γκολ! Η μπάλα, επίσης, πολλές φορές χανόταν. Κάναμε τα πάντα σε εκείνο το δρόμο, που ήταν γεμάτος λάσπη όταν έβρεχε. Πέφταμε συχνά. Αυτές είναι οι εικόνες που θυμάμαι.
150 δισεκατομμύρια τζίρος
Σε σχέση με τα παιδιά, την εκμετάλλευση των μειονοτήτων και το δουλεμπόριο, ποια είναι η πραγματική εικόνα; Ποιες είναι οι προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν;
Σήμερα, 168 εκατομμύρια παιδιά σε όλο τον κόσμο δουλεύουν με πλήρη απασχόληση, ενώ, απ’ την άλλη πλευρά, 200 εκατομμύρια άνθρωποι είναι άνεργοι. Πεντέμισι εκατομμύρια παιδιά βρίσκονται σε καθεστώς καταναγκαστικής εργασίας, και αυτός ο αριθμός αυξάνεται αντί να μειώνεται. Καινούριες μορφές δουλείας έχουν εμφανιστεί στην Ευρώπη. Τα χιλιάδες εξαφανισμένα παιδιά, επί παραδείγματι. Η Europol υποψιάζεται ότι μπορεί να έχουν πέσει στα χέρια δουλε- μπόρων για διάφορους σκοπούς, όπως σεξουαλική κακοποίηση, δουλεία ή επαιτεία. Το δουλεμπόριο έχει τζίρο 150 δισεκατομμύρια δολάρια. Μιλάμε για τις νέες μορφές δουλείας. Γίνονται εγκλήματα από οργανωμένες ομάδες που δεν μπορούν να αγνοηθούν. Υπάρχουν χώρες, όπως η Συρία, το Ιράκ και το Αφγανιστάν, όπου ακόμα και πολύ μικρά παιδιά πέφτουν θύματα απαγωγής, κρατούνται όμηροι και πουλιούνται για πορνεία. Αυτή είναι η νέα πρόκληση που έχουμε να αντιμετωπίσουμε.
Πώς μπορούν να αντιμετωπιστούν αυτές οι νέες μορφές δουλείας;
Οι απλοί άνθρωποι πρέπει να μάθουν ότι η δουλεία υπάρχει ακόμα. Δεν έχει εξαλειφθεί. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν έναν κομβικό ρόλο στο να διαδοθεί αυτή η γνώση. Στο κοντινό παρελθόν, μέχρι πριν από 20 χρόνια, στην Ευρώπη και στον υπόλοιπο κόσμο, οι κυβερνήσεις είχαν τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην αντιμετώπιση συγκεκριμένων ζητημάτων γύρω από τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η εικόνα αυτή, πλέον, έχει αλλάξει. Σήμερα, εμπορικές επιχειρήσεις και η κοινωνία των πολιτών διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο σε αυτά τα ζητήματα. Οπότε, σήμερα πλέον έχουμε τρεις σημαντικούς παίκτες σ’ αυτή τη διαδικασία: την πολιτεία, τις επιχειρήσεις και την κοινωνία των πολιτών. Δυστυχώς, όμως, στις μεταξύ τους σχέσεις υπάρχουν πολλά κενά. Η σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ των ανθρώπων των επιχειρήσεων και της κοινωνίας των πολιτών περιορίζεται στη φιλανθρωπία. Αντίστοιχα, η σχέση μεταξύ των κυβερνήσεων και της κοινωνίας των πολιτών πρέπει να βελτιωθεί σε όλο τον κόσμο. Το ζήτημα της δουλείας επιλύεται αν η προσπάθεια είναι συλλογική και υπάρχουν σχέσεις εμπιστοσύνης μεταξύ όλων των μερών.
Το πολυτιμότερο δώρο
Τι ρόλο έχει παίξει η παγκοσμιοποίηση;
Από τη μία, η παγκοσμιοποίηση έχει φέρει οικονομική ανάπτυξη και έχει δημιουργήσει ευκαιρίες, αλλά, απ’ την άλλη, έχει δημιουργήσει ανάγκη για φθηνή εργασία στις αναπτυσσόμενες χώρες. Αυτός είναι ο λόγος που η εκμετάλλευση και η παιδική δουλεία δεν είναι δύσκολο να εντοπιστούν στις μονάδες παραγωγής και διανομής των προϊόντων. Μεγάλες εταιρείες είναι σημαντικά εξαρτημένες από τοπικούς προμηθευτές. Τα ρούχα, τα παπούτσια, οι τσάντες, ακόμα και ηλεκτρονικές συσκευές, παράγονται από παιδιά σε καθεστώς δουλείας.Οι καταναλωτές και οι εταιρείες οφείλουν να αντιληφθούν αυτήν την πραγματικότητα. Κανένα παιδί δεν θα έπρεπε να γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης για την κατασκευή καταναλωτικών προϊόντων. Υπάρχουν μεγάλες εταιρείες οι οποίες συχνά κάνουν χρηματικές δωρεές σε διάφορα φιλανθρωπικά ιδρύματα, αλλά μέχρι εκεί. Πρέπει να κάνουν ένα βήμα παρα-πάνω όσον αφορά την εταιρική κοινωνική τους ευθύνη. Οφείλουν να κάνουν τις διαδικασίες παραγωγής ακόμα πιο διαυγείς και τις πηγές τροφοδοσίας τους απολύτως διαφανείς. Αυτή θα είναι η πρόκληση της επόμενης δεκαετίας, και προς αυτή την κατεύθυνση είναι σημαντικό να συνεργαστούμε με μεγάλες εταιρείες. Οι εταιρείες αυτές δεν είναι μόνο μηχανές παραγωγής χρημάτων, αλλά και αρχιτέκτονες της κοινωνικής αλλαγής. Πώς μπορεί μία μεγάλη εταιρεία να λογοδοτεί στον κόσμο; Σεβόμενη μία αρχή: Ποτέ δεν καταστρέφουμε έναν άνθρωπο στο βωμό του γρήγορου κέρδους.
Ποια είναι η σκέψη σας για την ελευθερία;
Η ελευθερία είναι το πολυτιμότερο δώρο που μας έδωσε ο Θεός. Είναι ένα θεϊκό δώρο. Γεννιόμαστε όλοι ελεύθεροι επειδή αυτό επιθυμούσε ο Θεός, να μας βλέπει ελεύθερους και να μεγαλώνουμε ελεύθεροι. Οποιαδήποτε ενέργεια θέτει σε κίνδυνο αυτή την ελευθερία είναι μία πράξη ενάντια στον Θεό, και εννοώ τις ενέργειες που εμποδίζουν τις φυσικές επιλογές που κάνει κάποιος σχετικά με τον τρόπο που θέλει να μεγαλώσει, την ελευθερία να μάθει και να μορφωθεί, να παίρνει αποφάσεις, να παίζει και να έχει μία ευτυχισμένη ζωή. Ελευθερία σημαίνει ευθύνη απέναντι στην κοινωνία, όχι αναρχία. Είναι αυτοπειθαρχία χωρίς κανέναν εξωτερικό περιορισμό. Η ελευθερία, επίσης, διευρύνεται με τον πολιτισμό. Όση περισσότερη ελευθερία υπάρχει τόσο πιο ελεύθεροι είμαστε.
Τι σας επιφυλάσσει το μέλλον;
Η δουλεία δεν έχει ακόμα ξεριζωθεί, οπότε ο στόχος μου είναι να συνεχίσω να την καταπολεμώ. Δημιουργήσαμε ένα νέο ίδρυμα, το «Kailash Satyarthi Children’s Foundation», ένα ίδρυμα για παιδιά, το οποίο θα λειτουργήσει προς τριπλή κατεύθυνση. Η πρώτη είναι η καθιέρωση ενός θεσμού που θα ασχολείται με την προώθηση της ολιστικής σκέψης. Σήμερα, οι πολιτικές που υποστηρίζουν τα παιδιά είναι πολύ κατακερματισμένες στους τομείς της υγείας, αλλά και της εκπαίδευσης, της προστασίας και της νομικής αρωγής. Η δεύτερη είναι να προσπαθήσουμε να αναπαράγουμε πρότυπα καλής πρακτικής, εμπλέκοντας την πολιτεία, την κοινωνία των πολιτών και τις επιχειρήσεις, ενώ ο τρίτος στόχος είναι να οργανώσουμε την πιο φιλόδοξη και εντυπωσιακή παγκόσμια καμπάνια που έγινε ποτέ για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των παιδιών – και τα περιοδικά δρόμου σε όλο τον κόσμο μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο σε αυτό. Από τη μία πλευρά, εκατομμύρια παιδιά στερούνται την παιδική τους ηλικία, την ελευθερία, τη μόρφωση, τη φροντίδα υγείας και το φαγητό. Από την άλλη, υπάρχουν εκατομμύρια νέων ανθρώπων που είναι γεμάτοι ιδέες, με τόσον ενθουσιασμό και ενέργεια, που θέλουν να κάνουν κάτι παραπάνω για την κοινωνία. Αλλά αν η κοινωνία είναι ανίκανη να τους προσφέρει εναλλακτικές, κινδυνεύουν να γίνουν ατομιστές και εγωκεντρικοί, και η ματαίωσή τους θα μπορούσε να οδηγήσει στη μισαλλοδοξία και στη βία. Αυτός είναι ο σκοπός της μεγάλης καμπάνιας που απευθύνεται σε νέους ανθρώπους. Να τους κάνει να νιώσουν ότι μπορούν να αλλάξουν τα πράγματα. Ο ρόλος των μέσων κοινωνικής δικτύωσης –που είναι γρήγορα και ανέξοδα– θα είναι καθοριστικός.
Φωτογραφία: ©Romano - www.urobertoromano.com
Πηγή: INSP.ngo/«Scarp de'tenis» Απόδοση στην ελληνική γλώσσα: Βίκυ Αναστασοπούλου