Η «σχεδία» και το βάλσαμο της επαφής
Βρίσκουμε το βάλσαμο στην επαφή, φυτεύουμε ένα τσιπάκι στο πετσί μας, ανακαλύπτουμε ένα θησαυρό στις κερασόπιτες, παίζουμε τις νότες της ελπίδας, σώζουμε τη μνήμη από την πυρά, στεκόμαστε στο πλάι των θρυμματισμένων νιάτων, μυρίζουμε τα ρόδα της γειτονιάς μας.
Αυτά και άλλα πολλά μόνο στη «σχεδία» Οκτωβρίου 2019 (τεύχος #74). Από την Τετάρτη 25 Σεπτεμβρίου στους δρόμους της πόλης
«Το βάλσαμο στην επαφή». Η μοναξιά και η αποξένωση δεν είναι μονόδρομος. Στη γειτονιά, στο λεωφορείο, παντού, μπορούμε να σπάσουμε τα δεσμά της απομόνωσης και να συναντηθούμε με τον άγνωστο, μα τόσο κοντινό μας, άλλο. Άγνωστοι μεταξύ τους γείτονες κατεβάζουν τα τραπέζια τους στο δρόμο και δειπνούν μαζί, ο ίδιος δρόμος μεταρέπεται σε ένα μπουλεβάρτο κόσμου, ο οποίος χορεύει ένα πρωτόγνωρο αστικό μπαλέτο, ενώ παιδιά παίζουν ελεύθερα και χωρίς περιορισμούς. Αυτά συμβαίνουν εδώ και πέντε χρόνια στη Θεσσαλονίκη, στη γειτονιά Σβώλου, μεταμορφώνοντας όλη τη νοοτροπία του κοινωνείν στην περιοχή. Από την άλλη, στη Δανία έχουν οικοδομηθεί πάνω από 1.000 συλλογικές κατοικίες ακριβώς για να δώσουν διέξοδο από την κοινωνική απομόνωση, ενώ σε μια σειρά από βρετανικές πόλεις οι αστικές συγκοινωνίες μετατρέπονται σε εστίες κοινωνικοποίησης, όπου στα περίφημα «ομιλητικά λεωφορεία» οι επιβάτες μπορούν να πιάσουν την κουβέντα πίνοντας το τσάι τους, παίζοντας επιτραπέζια παιχνίδια, ακόμη και παρακολουθώντας κονσέρτα για πιάνο. Είναι το φάκελο της μοναξιάς και των ανθρωπίνων σχέσεων που ανοίγει η «σχεδία» σε τούτο το ρεπορτάζ.
«Το τσιπάκι στο πετσί μας». Οι άνθρωποι-μηχανές με εμφυτεύματα που θα βελτιώνουν ακόμη και τις βιολογικές μας δυνατότητες δεν είναι μια εικόνα από το μέλλον, είναι ήδη εδώ. Στη Σουηδία, για παράδειγμα, χιλιάδες άτομα έχουν ήδη εμφυτεύσει στο χέρι τους τσιπάκια μεγέθους ενός κόκκου ρυζιού, χάρη στα οποία μπορούν, με μια κίνηση του χεριού τους, να ανοίγουν πόρτες που διαθέτουν συστήματα ασφαλείας χωρίς να χρειάζονται να χρησιμοποιήσουν το ειδικό μαγνητικό καρτελάκι, να ανοίγουν τον υπολογιστή τους χωρίς να χρειάζεται να πληκτρολογούν τον κωδικό, να ανάβουν και να σβήνουν τα φώτα και τον κλιματισμό, να περνάνε στο μετρό χωρίς να χρησιμοποιούν εισιτήριο, να έχουν πάνω τους σε άυλη μορφή το εισιτήριο του τρένου.
«Ο θησαυρός στις κερασόπιτες». Ένας από τους σημαντικότερους δημιουργούς του καιρού μας μιλαει για τον υπερβατικό διαλογισμό, την έννοια του σπιτιού, αλλα και για το χρυσάφι που κρύβουμε όλοι μέσα μας. «Το οφείλουμε ο ένας στον άλλο να βρούμε έναν τρόπο ώστε να έχουν όλοι ένα σπίτι και κανείς να μην κοιμάται πεινασμένος το βράδυ. Είναι κάτι για το οποίο πρέπει να συνεργαστούμε και να φτάσει σε όλους τους ανθρώπους», σημειώνει στη συνέντευξή του ο σκηνοθέτης Ντέιβιντ Λιντς.
«Η ελπίδα σε νότες». Ένας θρύλος της παγκόσμιας μουσικής περιγράφει τη διαρκή του ανάγκη να ανανεώνεται, μιλάει για τους Μπιτλς, τις ιρλανδικές του ρίζες, αλλά και το σαφές κοινωνικό χρέος που βαραίνει τους ώμους ενός καλλιτέχνη. «Έγραψα συνειδητά με έναν αισιόδοξο τόνο, διότι ακόμη και σήμερα η καλύτερη στρατηγική για να ωθήσεις τους ανθρώπους να αντιμετωπίσουν τους φόβους τους είναι να τους μεταδώσεις ελπίδα», υπογραμμίζει, ανάμεσα σε άλλα, ο Στινγκ.
«Η μνήμη στην πυρά». Ένας καταξιωμένος ιστορικός μάς μεταφέρει στη μεταπολεμική ελληνική κοινωνία και στον καπνό των καμένων φακέλων, ερμηνεύει τους λόγους που η χώρα μας έκανε στάχτη το τραυματικό της παρελθόν, καλώντας μας να ξαναεπισκεφτούμε εκείνες τις μέρες. «Η ελληνική κοινωνία δεν αντέχει να επεξεργαστεί το τραυματικό παρελθόν, να το καταστήσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης, διεργασίας και μεταμέλειας και το καίει», επισημαίνει, μεταξύ άλλων, στη συνέντευξή του στη «σχεδία» ο κ. Βαγγέλης Καραμανωλάκης.
«Θρυμματισμένα νιάτα». Καθώς η βία αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής τους, η σύγκρουση στο Κασμίρ στερεί από τα παιδιά τη δυνατότητα να συνεχίσουν το σχολείο, οδηγώντας τα από μικρά στη βιοπάλη. «Κερδίζω σχεδόν 3.500 ινδικές ρουπίες (44,40 ευρώ) κάθε μήνα. Η μόνη ικανοποίηση που αποκομίζω από τη δουλειά μου είναι ότι βοηθάω την οικογένειά μου να επιζήσει. Κατά τα άλλα, λαχταράω να πάω στο σχολείο, να μάθω επιστήμες και μαθηματικά μαζί με τα άλλα παιδιά εκεί», δηλώνει, χαρακτηριστικά, η 13χρονη Αχτάρ.
«Της διαφυγής το κάγκελο». Μια εικονική φυλακή προσφέρει στιγμές απόδρασης από το άκρως αγχωτικό εργασιακό περιβάλλον της Νότιας Κορέας. Το σωφρονιστικό κατάστημα «Η φυλακή μέσα μου», μάλιστα, έχει φιλοξενήσει πάνω από 2.000 «κρατούμενους», κυρίως αγχωμένους υπαλλήλου γραφείου.
«Τα ρόδα της γειτονιάς». Ένα οδοιπορικό σε όλα εκείνα που αγαπούμε, μια περιδιάβαση στις διαδρομές των ανθρώπων, των κτιρίων, όλων όσων συγκροτούν μια από τις εμβληματικότερες γωνιές της πρωτεύουσας. «Ήμασταν ένα μικρό χωριό. Όλοι γνωρίζονταν μεταξύ μας. Από το Μοναστηράκι μέχρι εδώ δεν σταματούσα να μοιράζω καλημέρες», αφηγείται ο κ. Κώστα Σταματονικόλας, ένας από τους δύο ιδιοκτήτες του ψητοπωλείου «Το Παραδοσιακό» της οδού Κολοκοτρώνη.
Ακόμη, μέσα από την ιστορία μιας μικρής αγγελίας, μαθαίνουμε να κάνουμε ποδήλατο. Ο Χρήστος Αλεφάντης, στα «Λόγια της πλώρης», περιγράφει την ιστορία των εκλογέων από το Μπράνσγουικ, ενώ οι Ελπιδοφόρος Χρυσοβέργης και Δώρα Μπίτση αφηγούνται την ακτιβιστική τους περιήγηση ανά τον κόσμο. Οι φακοί του Κωστή Μπακόπουλου και του Χρήστους Παπαχρήστου καταγράφουν βραδινά και απογευματινά στιγμιότυπα της πόλης. Κλείνουμε τραπέζι σε μια γωνιά του Πειραιά όπου η τέχνη της γαστρονομίας διασταυρώνεται με την αλληλεγγύη των κατοίκων και την ατμόσφαιρα της «παλιάς γειτονιάς», ενώ δοκιμάζουμε fish and chips από μία Ελληνίδα που μετανάστευσε στο Λονδίνο και έκανε τα συγγραφικά της όνειρα πραγματικότητα, νοσταλγεί, όμως, τις θεατρικές παραστάσεις και τις διακοπές στους ελαιώνες της Καλαμάτας. Παράλληλα, κάνουμε νέες εγγραφές στο «Ημερολόγιο» της «σχεδίας».