Συνομιλούμε με τον Παναγιώτατο Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο για το αναφαίρετο δικαίωμα της στέγασης και για τον Χριστό, που έγινε ο «πρώτος άστεγος Θεός», δραπετεύουμε από τη μοναξιά του like, αναπνέουμε στο νέφος των καιρών, θυμόμαστε μια Παραμονή Πρωτοχρονιάς με ένα Καρέλια, ένα μπουκάλι ρούμι και ένα ολοκαίνουριο βιβλίο με ωραίο εξώφυλλο, κάνουμε ζουμ στα βάθη της ψυχής, βρίσκουμε το φάρμακο κατά ενός καταστροφικού εθισμού, συναντιόμαστε με την αυγή, ξεπερνώντας αντιδράσεις και προκαταλήψεις.
Ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης κ. κ. Βαρθολομαίος ανοίγει διάπλατα τις πόρτες του για να υποδεχθεί τους ανθρώπους της «σχεδίας» και να συνομιλήσει μαζί τους για τον Χριστό, ο οποίος ήταν ο «πρώτος άστεγος Θεός», το αναφαίρετο δικαίωμα της στέγασης και τους πλειστηριασμούς για τα οποία «πονά η ψυχή μας», τον διαθρησκειακό διάλογο, τη θρησκευτική τρομοκρατία, το προσφυγικό, τη Συμφωνία του Παρισιού και την ανάγκη «να προστατεύσουμε και τον τελευταίο κόκκο άμμου σε αυτόν τον πλανήτη» και, βεβαίως, για την αγάπη, η οποία, όπως υπενθυμίζει, «προϋποθέτει τον άλλον, τον πλησίον». Ο Οικουμενικός Πατριάρχης απάντησε με προθυμία σε όλα τα ερωτήματα που τέθηκαν, άλλοτε για ζητήματα βαθιά θρησκευτικά και πνευματικά και άλλοτε για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε σήμερα ως ελληνική κοινωνία, αλλά και ως παγκόσμια κοινότητα. «Ο Χριστός, ως νήπιο, έγινε “ο πρώτος άστεγος Θεός” -ας επιτραπεί ο όρος- που βίωσε την προσφυγιά και την ξενιτιά, αναγκαζόμενος να εγκαταλείψει τον τόπο της γεννήσεώς Του και να μεταβεί με τους γονείς του στην Αίγυπτο», υπογράμμισε, μεταξύ άλλων, ο κ. κ. Βαρθολομαίος στην αποκλειστική συνέντευξή του στη «σχεδία» με τίτλο «Χωρίς το πρόσωπο του πλησίον δεν μπορούμε να σωθούμε».
«Η μοναξιά ενός like». Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ούτε «παιδική χαρά» είναι ούτε «ιδιωτικός χώρος», αλλά μία νέα μορφή εθισμού που μπορεί να ενισχύσει τα αισθήματα της μοναξιάς και της μελαγχολίας. «Πολλοί άνθρωποι που πάσχουν από κατάθλιψη στρέφονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να καλύψουν αυτό το κενό, το οποίο, όμως, με τη σειρά του, επιτείνεται. Κι αυτό γιατί τα social media μπορούν να δώσουν μία παραμορφωμένη εικόνα του κόσμου. Αυτή η έκθεση σε αρκετά ωραιοποιημένες αναπαραστάσεις της ζωής των άλλων μπορεί να προκαλέσει αισθήματα ζηλοφθονίας, όπως και τη διαστρεβλωμένη πεποίθηση ότι εκείνοι διάγουν έναν πιο ευτυχισμένο και πετυχημένο βίο», επισημαίνει στη «σχεδία» ο αμερικανικός καθηγητής Ιατρικής κ. Μπράιαν Πρίμακ. Και όμως, η εξάρτηση στα social media δεν αναγνώριζεται ως τέτοια, συναντώντας πολύ μεγάλη κοινωνική αποδοχή. Είναι αυτό ακριβώς το ταμπού που επιχειρεί να σπάσει η «σχεδία» στο σχετικό της ρεπορτάζ.
Τους χειμώνες μας, πλέον, δεν έρχεται μονάχα η μπόρα και η παγωνιά. Έρχονται τα τζάκια, οι ξυλόσομπες και η αιθαλομίχλη. Οι οικιακές δραστηριότητες (όπως η θέρμανση από τζάκια) συμβάλλουν σε ποσοστό 13% στη ρύπανση των ευρωπαϊκών πόλεων, ενώ στην Ελλάδα το ποσοστό είναι υψηλότερο. Όντως, σε ορισμένους ρύπους, όπως τα αιωρούμενα σωματίδια, το μονοξείδιο του άνθρακα και οι άκαυστοι υδρογονάνθρακες, η ξυλόσομπα και το τζάκι κατέχουν τα πρωτεία. Σύμφωνα, μάλιστα, με έρευνα, στο λεκανοπέδιο της Αττικής, η αιθαλομίχλη έγινε αισθητή από το 80% των ερωτηθέντων. Οι ενεργειακά αποδοτικές και λιγότερο ρυπογόνες τεχνολογίες θέρμανσης είναι, συνεπώς, επιτακτικές για την προστασία της υγείας μας. Είναι το φάκελο της περιβόητης αιθαλομίχλης που ανοίγει η «σχεδία» στο ρεπορτάζ με τίτλο «Το νέφος των καιρών».
«Δώρο για μένα είναι ένα δώρο σε σένα». Ένας πωλητής της «σχεδίας» θυμάται εκείνη την Παραμονή Πρωτοχρονιάς που με πείσμα επεδίωξε και κατάφερε το τρία στα τρία. Ένα Καρέλια, ένα μπουκάλι ρούμι και ένα ολοκαίνουριο βιβλίο με ωραίο εξώφυλλο. Κυρίως αυτό. «Είχα τα πάντα, έστω για λίγο. Κάτι έλειπε, όμως, κάτι διαφορετικό. Κάτι που θα σου θυμίζει τη μέρα αυτή, ίσως. Κάτι να νιώσεις. Ένα δώρο σε μένα; Ένα βιβλίο; Άντε πάλι», σημειώνει ο Νίκος Σέρβος.
«Ζουμ στα βάθη της ψυχής». Ένα πρωτοποριακό φωτογραφικό πρότζεκτ δίνει τη δυνατότητα για αναστοχασμό σε κρατούμενους των αμερικανικών φυλακών και ανοίγει δίαυλους επικοινωνίας με την κοινωνία που ζει εκτός. «Αν είχαν τη δυνατότητα να περάσουν περισσότερο χρόνο σκεφτόμενοι, ωριμάζοντας και μοιραζόμενοι τα όσα έχουν κάνει, πιστεύω ότι μακροπρόθεσμα αυτή η διαδικασία θα ωφελούσε τόσο τους φυλακισμένους όσο και αυτούς που βρίσκονται έξω από τη φυλακή», σημειώνει ο φωτογράφος και εμπνευστής του πρότζεκτ Τρεντ Μπελ.
«Το φάρμακο είναι η επικοινωνία». Απαλλαγμένος πια από έναν καταστροφικό εθισμό, ένας νέος άνθρωπος από το χώρο των μέσων ενημέρωσης περιγράφει έναν κόσμο μοναχικό, σκοτεινό, γεμάτο ψέματα, επισημαίνοντας, συνάμα, τα στηρίγματα που οδηγούν στο μονοπάτι της απεξάρτησης από τον «πανούργο» τζόγο και, εντέλει, σε μια ελεύθερη ζωή. «Όσον αφορά το τι φοβόμουν και δεν έπαιρνα την απόφαση να δουλέψω τον εθισμό μου ήταν η “κανονική ζωή”. Φοβόμουν ότι η ζωή χωρίς τον τζόγο θα είναι βαρετή, δεν θα έχει τόση αγωνία ή τόσο ραγδαίες εναλλαγές συναισθημάτων», λέει, μεταξύ άλλων, στη συνέντευξή του στη «σχεδία».
«Η υπόσχεση της αυγής». Οι αντιδράσεις των κατοίκων μιας μεγαλοαστικής γειτονιάς του Παρισιού ενάντια στην ανέγερση ενός ξενώνα αστέγων δεν έκαμψαν την αποφασιστικότητα των δημοτικών αρχών. Ένα χρόνο μετά τα εγκαίνια του ξενώνα στην περιοχή, εκείνη δεν θυμίζει στο παραμικρό την Καμπούλ, όπως διατείνονταν όσοι αντιδρούσαν στη δημιουργία του, οι κάτοικοί της δεν υποχρεώθηκαν να καταφύγουν πρόσφυγες στις μεσοαστικές συνοικίες και οι τιμές των ακινήτων όχι μόνο δεν καταβαραθρώθηκαν, αλλά συνέχισαν την άνοδό τους σε δυσθεώρητα ύψη.
Ακόμη, μέσα από την ιστορία μιας μικρής αγγελίας μαθαίνουμε για την πορεία της έφιππης τοξοβολίας στη χώρα μας. Ο ψυχολόγος, χορευτής και ηθοποιός Ανδρέας Κολίσογλου και η σύζυγός του Βασιλική Δρίβα, ηθοποιός, διηγούνται στιγμές της ζωής τους. Ο Γιώργος Μπαζίνας περιγράφει πώς στη μητέρα γη «παλαιών θεών και νέων ημιθέων», τα παιδικά γέλια γίνονται όλο και πιο σπάνια και οι άνθρωποι θα παλεύουν εσαεί με την οργή, την απόγνωση και τις αυταπάτες. Οι φακοί του Κωστή Μπακόπουλου και του Χρήστου Παπαχρήστου καταγράφουν μεσημεριανά και βραδινά στιγμιότυπα από την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη αντίστοιχα, ενώ κορυφαίοι έλληνες γελοιογράφοι σχολιάζουν με το πενάκι τους αυτά που συμβαίνουν γύρω μας και μέσα μας. Κλείνουμε τραπέζι σε ένα κουτούκι στο δρόμο για το Λιόπεσι, όπου ο δικέφαλος αετός βγαίνει από την κορνίζα για να μοιραστεί ένα κομμάτι της ιστορίας δύο ανθρώπων που συναντήθηκαν στην κρίση. Ακόμη, δοκιμάζουμε παραδοσιακό μικρασιατικό ψωμί από έναν εξαίρετο δάσκαλο μαγειρικής σε σχολεία ειδικής αγωγής, ο οποίος αναπολεί την αγελαδού και τους ποντιακούς χορούς της Βυρώνειας. Τέλος, κάνουμε νέες εγγραφές στο τακτικό ημερολόγιο της «σχεδίας».
Αυτά και άλλα πολλά. Στο τεύχος #55 της «σχεδίας» (Ιανουάριος 2018), που κυκλοφορεί στους δρόμους της πόλης από την Τετάρτη 27 Δεκεμβρίου 2017.