Shedia

EN GR

23/04/2024 Το περιοδικό

ΤΟ ΚΙΤΡΙΝΟ ΧΑΡΤΑΚΙ

Επιστρέφω ξανά και ξανά στις σελίδες του τεράστιου έργου του αυστραλού διπλωμάτη και συγγραφέα Χιου Γκίλκριστ (Hugh Gilchrist), «Αυστραλοί και Έλληνες» («Australians and Greeks», εκδ. Halstead Press, 1992), όχι για τους «Έλληνες της Αυστραλίας», όπως με είχε διορθώσει, κάποτε, κατά τη διάρκεια μιας σπάνιας συνέντευξης στο σαλόνι του σπιτιού του, στην Καμπέρα, αλλά «για τις σχέσεις Ελλάδας και Αυστραλίας». Είναι ο νόστος; Η «τυραννία της απόστασης», όπως το είχε θέσει από τον τίτλο του βιβλίου του κιόλας, ένας άλλος αυστραλός ιστορικός, ο Τζεφ Μπλέινι; Μια βαθιά εσωτερική ανάγκη να «συνομιλώ» με τις ρίζες μου; Είναι η οικογενειακή μου ιστορία; Ή, μήπως, οι χιλιάδες ιστορίες των συμπαροίκων μου που έχω ακούσει, πολλές έχω αποστηθίσει, όλα αυτά τα χρόνια, ως παιδί, ως δημοσιογράφος, ως ένας απλός θαμώνας, ένας ερασιτέχνης πότης μιας αδιάφορης μπιραρίας του Νόρθκοτ, όπου «σύχναζαν Έλληνες»; Πόσο με συγκλονίζουν οι επισκέψεις τους, με πόση χαρά τους υποδέχομαι στη «σχεδία», όταν κάνουν το μεγάλο ταξίδι για «χόλινταϊ» και μας βάζουν στα πλάνα τους. Είναι όλα μαζί και ακόμη περισσότερα. Στέκομαι περισσότερο στον πρώτο τόμο για τα «πρώιμα χρόνια» («The Early Years»), όπου για κάθε μία σχεδόν από τις 430 σελίδες του υπάρχουν δύο κίτρινα χαρτάκια post-it, όλα λυγισμένα, ακόμη πιο κίτρινα από το πέρασμα του χρόνου. Γιατί είχα βάλει χαρτάκι, άραγε, στη σελ. 86, που καταγράφει την οικογενειακή ιστορία του Τζον Ντίμας («μάλλον από την Κρήτη», σημειώνει ο Γκίλκριστ). Ο Ντίμας (Δήμας) ήταν μεταξύ των είκοσι περίπου ελλήνων χρυσοθήρων, που, στα μέσα του 19ου αιώνα, έστησαν έναν καταυλισμό κοντά στο Μπάθαρστ – μια πόλη 35.000 κατοίκων, σήμερα, γύρω στα 280 χιλιόμετρα βορειοδυτικά του Σίντνεϊ, η οποία λέγεται ότι είναι ο παλαιότερος εσωτερικός οικισμός της πράσινης ηπείρου. Ένας από τους γιους του, ο Τζορτζ, έγινε δημοσιογράφος. Ο άλλος, ο Λεωνίδας, έγινε ράφτης.

Είναι σχεδόν βέβαιο, γράφει ο Γκίλκριστ, ότι ο χάρτης που σχεδίασε ο ιερωμένος, μαθηματικός και αστρολόγος Χρύσανθος Νοταράς, το 1700, όταν φοιτούσε στο πανεπιστήμιο της Πάδοβας, είναι το πρώτο ελληνικό έγγραφο στο οποίο υπάρχει αναφορά στην Αυστραλία. Το 1708, ο Χρύσανθος Νοταράς χειροτονήθηκε Πατριάρχης Ιεροσολύμων.

Το κίτρινο χαρτάκι που έψαχνα, όμως, ήταν στη σελ. 45, εκεί, όπου ξεκινάει το κεφάλαιο για την Κάθριν Κράμερ (Catherine Crummer). Την πρώτη Ελληνίδα που πάτησε το πόδι της στην Αυστραλία. Η Αικατερίνη Πλέσσου, όπως ήταν το πατρικό της, γεννήθηκε στο Πλαίσιο Θεσπρωτίας, το 1809 ή το 1810. Βρέθηκε να ζει στο Μεσολόγγι, όπου, στο σπίτι του θείου της –μεταξύ άλλων–γνωρίστηκε με τον Λόρδο Βύρωνα. «Η Αικατερίνη συναντήθηκε πολλές φορές, είχε χειραψία και συνομίλησε με τον Λόρδο Βύρωνα. Αυτή ήταν το πολύ 14 και εκείνος 36».  Λίγα χρόνια αργότερα, παντρεύτηκε τον αξιωματικό του αγγλικού ναυτικού Χένρι Τζέμις Κράμερ, με τον οποίο μετανάστευσε, καταρχάς, στην Ιρλανδία, το 1828. Επτά χρόνια αργότερα, τον Ιούνιο του 1835, απόπλευσε από το Πλύμουθ το τρισίστιο «Ίνγλαντ», με 230 κατάδικους  –όλοι άνδρες– στα αμπάρια του και την οικογένεια Κράμερ στη γέφυρα. Η Αικατερίνη, με τον άνδρα της και τα τρία της παιδιά (συνολικά, έκανε 11), πάτησε το πόδι της στο Σίντνεϊ, στις 28 Σεπτεμβρίου του 1835.

Ο Τζέιμς πέθανε το 1867 και η Αικατερίνη το 1907. «Ο Τζέιμς Κράμερ ήταν, πιθανότατα, ο τελευταίος επιζών στην Αυστραλία της μάχης του Βατερλό και η Αικατερίνη ήταν, δίχως αμφιβολία, ο τελευταίος εν ζωή άνθρωπος που είχε μιλήσει με τον Βύρωνα», σημειώνει ο Γκίλκριστ.

Μα τι στην ευχή με έπιασε με την ιστορία της Κράμερ, σήμερα; Είναι η νοσταλγία, η άνοιξη που έρχεται, η παγκόσμια ημέρα της γυναίκας, η εθνική μας επέτειος. Είναι τόσα πολλά. 

 

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Μήπως έχετε επιστολές από την Αυστραλία; Γράμματα που σας έστειλαν, κάποτε, συγγενείς, φίλοι ή ακόμη και εσείς οι ίδιοι σε δικούς σας ανθρώπους στην πατρίδα και τις ξαναβρήκατε, σε ένα μπαούλο, σε ένα συρτάρι, με την επιστροφή σας; Αν ναι, σας παρακαλούμε θερμώς, όπως επικοινωνήσετε μαζί μας (c.alefantis@shedia.gr). 

ΧΡΗΣΤΟΣ ΑΛΕΦΑΝΤΗΣ

Φωτό : Στη φωτογραφία η Αικατερίνη Πλέσσου ή Κάθριν Κράμερ


comments powered byDisqus

Αρχειο

Κατηγοριες