Shedia

EN GR

07/11/2018 Το περιοδικό

Τα κυκλάμινα φυτρώνουν παντού

Ο δρόμος έχει δυσκολίες. Έχει, όμως, και στιγμές αξεπέραστης ανθρωπιάς. Είναι αυτές οι στιγμές που επιτρέπουν στους ανθρώπους της «σχεδίας» να διατηρούν το χαμόγελο και την  ελπίδα.
 
Κείμενο: Σέργιος Μήλης
 
Συνηθίζουμε να λέμε ότι την ιστορία τη γράφουν οι άνθρωποι. Και εδώ στη «σχεδία», όπως λέμε από την πρώτη μέρα κυκλοφορίας του περιοδικού, όλα όσα γίνονται γίνονται με επίκεντρο τον άνθρωπο. Η ιστορία της «σχεδίας», λοιπόν, από τη στιγμή που «πρωτοπερπάτησε» στους δρόμους πέντε χρόνια πριν, γράφεται αποκλειστικά από τους ανθρώπους, τόσο από όσους τη διακινούν καθημερινά στο δρόμο όσο και από εκείνους που, είτε την αγοράζουν είτε όχι, στέκονται να πουν μια κουβέντα ενθάρρυνσης στους πωλητές. Σήμερα, 56 τεύχη μετά το ξεκίνημα και ύστερα από εκατοντάδες χιλιάδες συναλλαγές και πωλήσεις, αμέτρητες καλημέρες και κουβέντες υποστήριξης, οι ιστορίες από τα πόστα που έχουν να διηγηθούν οι άνθρωποι του περιοδικού είναι επίσης αμέτρητες. Κι επειδή, όπως είπε και ο Μέτερνιχ κάποτε, «οι άνθρωποι που δημιουργούν ιστορία, δεν έχουν χρόνο να τη γράψουν», αναλάβαμε εμείς να μεταφέρουμε κάποιες από αυτές τις ιστορίες στο χαρτί.
 
«Πολύ συχνά κλαίμε στο γραφείο, με τις ιστορίες από τα πόστα που μας λένε οι πωλητές», συνηθίζει να λέει ο Χρήστος, όταν του ζητούν να περιγράψει την καθημερινότητα στα μικρά γραφεία του ελληνικού περιοδικού δρόμου. Και πώς να μη συγκινηθείς και να μην κλάψεις όταν συμβαίνουν περιστατικά όπως αυτό που ζήσαμε λίγες μέρες πριν το παρόν τεύχος πάρει το δρόμο για το τυπογραφείο. Μια ηλικιωμένη αναγνώστρια, η κυρία Τ. Ξ., επικοινώνησε μαζί μας, για να μας πει ότι συγκλονίστηκε από την ιστορία της Ελένης Αγγελή που διάβασε στην τελευταία σελίδα (σελ. 62, τεύχος #56, Ιανουάριος 2018). Τη θυμόταν την Ελένη, αφού είχε αγοράσει περιοδικό από τα χέρια της, και θέλησε να τη βοηθήσει. Ανέλαβε, λοιπόν, και πλήρωσε τα πολλά ενοίκια και τους λογαριασμούς που οφείλει. Πήγε, μάλιστα, και ένα βήμα παραπέρα, καταβάλλοντας και νοίκια για τους επόμενους μήνες, μέχρι τον Ιούνιο. «Θέλω να τη βοηθήσω σαν να είμαι η μητέρα της και αυτή την πράξη τη θεωρώ υποχρέωση στους ανθρώπους που δοκιμάστηκαν και δοκιμάζονται καθημερινά». Έκλαιγε και η Ελένη όταν της το είπαμε από το τηλέφωνο, αλλά και την επόμενη μέρα που ήρθε στο γραφείο: «Δεν μπορώ ακόμα να το πιστέψω», μας έλεγε. «Δεν έχω λόγια να περιγράψω το πώς νιώθω για αυτή τη γυναίκα.  Θα της σταθώ σαν να είμαι κόρη της. Ευχαριστώ και τη “σχεδία”, χωρίς το περιοδικό δεν θα μπορούσε να συμβεί κάτι τέτοιο».
Το ραντεβού με τον σπιτονοικοκύρη έγινε στα γραφεία του περιοδικού. Έδειχνε να μην πιστεύει αυτό που του συνέβη. «Υπάρχουν ακόμη τέτοιοι άνθρωποι;» ψέλλισε σε κάποια στιγμή, καθώς συμπλήρωνε τα στελέχη με τις αποδείξεις είσπραξης. «Και βέβαια υπάρχουν», απαντήσαμε. «Άλλωστε, έχεις έναν από αυτούς μπροστά σου».  
 
ΑΠΡΟΣΜΕΝΟΣ ΦΙΛΟΣ
Η Δήμητρα Πιάγκου είναι στη «σχεδία» από τους πρώτους μήνες κυκλοφορίας του περιοδικού, και είναι μάλιστα από τους πωλητές που κατάφεραν με το μικρό εισόδημα που τους προσφέρουν οι αναγνώστες από το υστέρημά τους να φύγει από τη μικρή αποθήκη στην οποία φιλοξενούνταν προσωρινά και να νοικιάσει τη δική της μικρή γκαρσονιέρα. Όταν της ζητήσαμε να μας πει κάποια ιστορία από τα πόστα που τη σημάδεψε μέσα στο 2017, θυμήθηκε ένα περιστατικό με έναν άστεγο που προσέτρεξε σε συμπαράστασή της μια μέρα στην Ομόνοια: «Πόστο περίεργο, μάτια, αυτιά, νεύρα τεντωμένα. Με πλησιάζει ένας χρήστης ουσιών. Πάω πιο πέρα, είναι ματωμένος. Έρχεται κοντά μου, φαίνεται να είναι υπό την επήρεια, αρχίζει να μου λέει διάφορα. Δεν είναι ότι έχω κάτι με τους ανθρώπους. Αντιλαμβάνομαι ότι και αυτοί κουβαλούν τους δικούς τους σταυρούς. Ένιωσα, όμως, απειλή. Ήμουν ψύχραιμη, αλλά φοβισμένη. Το μυαλό μου σκέφτεται πώς να ξεφύγω, ενώ νιώθω ότι με έχει κολλήσει στον τοίχο. Εκείνη τη στιγμή έρχεται ο κύριος Νίκος, άστεγος, μόνιμος στην Ομόνοια. Δεν είχα καμία σχέση μαζί του. Του τραβάει τις γάζες από το χέρι, εγώ έχω κοκαλώσει. Το χέρι του καθαρό και γερό όσο γινόταν. Ο κ. Νίκος του λέει ότι, αν με ξαναπλησιάσει, θα έχει να κάνει μαζί του. Ο χρήστης φεύγει βρίζοντας και ο κ. Νίκος μου λέει: “μη φοβάσαι, είμαι εγώ εδώ, δεν θα ξανάρθει”. Από τότε γίναμε φίλοι. Είναι δυνατόν μέσα από τον οχετό να φυτρώσει κυκλάμινο; Και όμως, είναι».
 
Οι καιρικές συνθήκες είναι ένας από τους βασικούς παράγοντες δυσκολίας στην καθημερινότητα των πωλητών στο δρόμο. Ήταν ένα κρύο απόγευμα, παραμονές Χριστουγέννων, όταν στο μετρό Πανεπιστήμιο, στην Κοραή, μια κυρία μεταξύ 50 και 55 πλησίασε τον Γιάννη Φωκά και, αγοράζοντας το περιοδικό, του έπιασε κουβέντα. «Με ρώτησε πόσες ώρες την ημέρα κάθομαι στο δρόμο και πώς αντέχω όταν έχει πολύ κρύο. Της εξήγησα ότι πουλώντας το περιοδικό μπορώ και τα βγάζω πέρα, οπότε δεν γίνεται να μην κάθομαι πολλές ώρες στο δρόμο, ακόμα κι αν κρυώνω. Με ευχαρίστησε, μου ευχήθηκε καλή χρονιά κι έφυγε. Μετά από λίγη ώρα την είδα να ξανάρχεται κρατώντας στο χέρι μια σακούλα από ένα κοντινό κατάστημα ρούχων. “Αυτό είναι για σένα“, μου είπε, “για να μην κρυώνεις“. Την ευχαρίστησα και άνοιξα τη σακούλα η οποία είχε μέσα γάντια, σκούφο και κασκόλ! Δεν το πίστευα, ήταν μια πολύ συγκινητική στιγμή για μένα».
 
Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι της «σχεδίας» στεκόμενοι στα σημεία πώλησης κάθε μέρα δεν έχουν να κάνουν μόνο με τον καιρό ή την ορθοστασία και ό,τι αυτή συνεπάγεται. Έχει να κάνει και με καταστάσεις, συνθήκες, συμπεριφορές ανθρώπων σαν αυτές που αντιμετωπίζουμε όλοι μας ζώντας και κυκλοφορώντας στις μεγαλουπόλεις της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. Χαρακτηριστική η ιστορία που αφηγείται ο Γρηγόρης Φίλος από το κέντρο της Αθήνας: «Είναι Ιούλιος και βρίσκομαι από το πρωί στο πόστο μου, που αυτή τη φορά είναι Πανεπιστημίου και Θεμιστοκλέους στον πεζόδρομο. 
Έχει ησυχία, καθώς είναι ακόμα νωρίς. Όσο περνά η ώρα, αυξάνεται σιγά σιγά και η κίνηση. Ο πεζόδρομος έχει μετατραπεί σε δρόμο όπου τα μηχανάκια και τα αυτοκίνητα περνούν διαρκώς με κίνδυνο να παρασύρουν είτε τους διερχόμενους είτε όσους κάθονται στα μαγαζιά πίνοντας τον καφέ τους. Πολλές μηχανές ανεβαίνουν και κινούνται και στο πεζοδρόμιο της Πανεπιστημίου. Εγώ στέκομαι στον πεζόδρομο με το περιοδικό στα χέρια και συνέχεια αναγκάζομαι να μετακινούμαι πότε δεξιά και πότε αριστερά για να αποφύγω να πέσουν επάνω μου τα διερχόμενα οχήματα. Η κατάσταση είναι τραγική, το δε αποκορύφωμα έρχεται λίγο πριν φύγω. Ένα αγροτικό φορτωμένο με παλιοσίδερα κινείται κατά πάνω μου και μετακινούμαι για να μη με χτυπήσει. Ο οδηγός σταματάει δίπλα μου, ανοίγει την πόρτα και έρχεται προς εμένα με άγριες διαθέσεις, φωνάζοντας και βρίζοντας με τον πιο χυδαίο τρόπο. 
Προς στιγμήν τα έχασα και έκανα λίγα βήματα πίσω για να προλάβω να αμυνθώ, γιατί ήταν εξαγριωμένος και ερχόταν προς το μέρος μου με σκοπό να με χτυπήσει. Του λέω: “Τι γίνεται εδώ; Αντί να ζητήσεις συγγνώμη που κινείσαι στο πεζοδρόμιο, έρχεσαι για να με χτυπήσεις;”. Tη σκηνή παρατηρεί πολύς κόσμος, αλλά μόνο ένας άνθρωπος αντιδρά και έρχεται να με υπερασπιστεί, ο οποίος απευθύνεται προς τον ασυνείδητο οδηγό με σοβαρό τόνο και του κάνει σαφές ότι ενώ κινείται παράνομα στον πεζόδρομο τα βάζει μαζί μου που στεκόμουν πεζός. Τελικά, μπήκε στο αυτοκίνητό του αναπτύσσοντας ταχύτητα και εξαφανίστηκε. Καθώς έφευγε, πρόσεξα ότι το όχημά του δεν είχε πινακίδες».
 
ΠΑΠΟΥΑ-ΝΕΑ ΓΟΥΙΝΕΑ
Η «σχεδία», μέσω και του κοινωνικού προγράμματος «Συνδρομές Αλληλεγγύης», ξέρουμε ότι ταξιδεύει παντού. Ο Μιχάλης Αρφάνης, όμως, αιφνιδιάστηκε με το πόσο μακριά μπορεί να είναι αυτό το «παντού». Η κυρία που σταμάτησε στην πλατεία Ελευθερίας, στον Κορυδαλλό, πριν από λίγους μήνες για να αγοράσει το περιοδικό τού επιφύλασσε μια έκπληξη: «Ήταν μια ηλικιωμένη γυναίκα, γύρω στα 75-80 και ζήτησε δύο περιοδικά. Αφού την ευχαρίστησα και τη ρώτησα αν διαβάζει καιρό το περιοδικό, μου απάντησε ότι όχι μόνο το διαβάζει, αλλά παίρνει και δύο αντίτυπα για να στέλνει το ένα στο γιο της. “Και πού είναι ο γιος σας;” “Στην Παπούα-Νέα Γουινέα! Έχει μεταναστεύσει εκεί για δουλειά. Δουλεύει στον κατασκευαστικό κλάδο”. Έμεινα άφωνος, δεν περίμενα ότι το περιοδικό θα έχει φτάσει τόσο μακριά κι ότι κάποιος άνθρωπος που έχει πάει σε έναν τόσο μακρινό τόπο θα αναζητεί τη “σχεδία” ακόμα κι εκεί».
 
Πολλοί άνθρωποι πιάνουν κουβέντα με τους πωλητές και τους ρωτάνε πράγματα για τη ζωή τους ή μοιράζονται κάτι από τη δική τους ζωή. Μια πολύ έντονη συναισθηματικά εμπειρία είχε και ο Κώστας Νεοφώτιστος στο μετρό του Ευαγγελισμού. 
«Καθόμουνα κοντά στα σκαλιά, στην έξοδο που είναι από την πλευρά του Ευαγγελισμού. Μια ηλικιωμένη κυρία ανέβηκε κλαίγοντας την κυλιόμενη σκάλα. Καθώς περνούσε δίπλα μου, της είπα “καλημέρα”. Ύστερα από λίγη ώρα επέστρεψε χαμογελώντας, με αγκάλιασε και με φίλησε. Μου είπε ότι είχε πάει στο νοσοκομείο να πάρει τα αποτελέσματα ογκολογικών εξετάσεων και η καλημέρα που της είπα της έδωσε κουράγιο να συνεχίσει, γιατί δεν αισθανόταν καθόλου καλά. Τα αποτελέσματα ήταν αρνητικά. Ένιωσα πολύ όμορφα, σαν να είχα συμβάλει κι εγώ ώστε αυτή η γυναίκα να είναι καλά στην υγεία της». 
Ένα παρεμφερές περιστατικό μάς διηγείται και ο Λευτέρης Ελευθεράκης. «Ήμουν στην πλατεία Κολωνακίου. Βρισκόμουν σε μια μεγάλη εσωτερική αναστάτωση χωρίς κάποιο συγκεκριμένο λόγο, ανησυχούσα γιατί η ζωή δεν μου βγαίνει όπως τη φαντάστηκα. Αρνητικό συναίσθημα, γκρίνια, παράπονα. Ευχόμουν να απαλλαγώ από αυτό που βίωνα εκείνη τη στιγμή. Δεν πέρασαν ούτε δύο λεπτά και με πλησίασε μια κυρία ιδιαίτερα ευπαρουσίαστη και απλή, ζητώντας το περιοδικό. Με ρώτησε αν έχω μερικά λεπτά από το χρόνο μου και είπα “ναι”. Κάτσαμε σε ένα παγκάκι και μου είπε: “Ξέρετε, κύριε, στη ζωή τα πράγματα δεν έρχονται όπως εμείς θέλουμε. Εγώ, για παράδειγμα, σε αυτή την περιοχή γεννήθηκα, μεγάλωσα, παντρεύτηκα. Οικονομικό πρόβλημα δεν είχα ποτέ. Και ξέρετε τι μου συνέβη; Αρρώστησα. Είμαι καρκινοπαθής. Μήπως να νιώθουμε ευγνωμοσύνη μόνο και μόνο για το γεγονός ότι είμαστε ζωντανοί; Είναι ωραία η ζωή, έστω και με τους όρους της», είπε και απομακρύνθηκε. Ηρέμησα, το θεώρησα και λίγο μεταφυσικό αυτό που συνέβη. Στο μεταξύ είχα απαλλαγεί προσωρινά από το βασανιστικό συναίσθημα. Την ευχαριστώ».
 
ΤΑΞΙΔΙ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗ
«Συνεχίστε να παλεύετε, όσο αντέχετε εσείς, μας δίνετε κουράγιο», είναι μια από τις πιο έντονες συναισθηματικά ατάκες που ακούν συχνά πυκνά οι άνθρωποι με το κόκκινο γιλέκο. Ο Νίκος Θεοδωρίδης ήταν στο Μοναστηράκι, όταν άκουσε μια φωνή πίσω του να λέει: «Η “σχεδία” αυτό είναι, μία σχεδία». Τη συνέχεια μας τη διηγείται ο ίδιος: «Γύρισα παραξενεμένος. Μια δίμετρη γυναίκα, όχι πάνω από 30, με μάτια όλο μαύρους κύκλους και κατακόκκινα από το κλάμα και ρούχα που ζυγίζανε περισσότερο από την ίδια. “Είναι πέντε ευρώ. Πάρ’τα εσύ, κράτα και τη ‘σχεδία’ να τη δώσεις σε άλλον. Εσύ τα έχεις πραγματική ανάγκη. Εγώ… τον βλέπεις τον κοντό εκεί στο περίπτερο; Με περιμένει για τη δόση μου”. 
 
Την καθίζω στα σκαλιά του μετρό για να μιλήσουμε. Δύο χρόνια καθαρή και εξαιτίας κάποιου που την παράτησε είναι έτοιμη να ξαναβουτήξει στα βαθιά. Δεκάδες φορές μου έχουν ζητήσει έστω και δέκα λεπτά για να συμπληρώσουν για τη δόση τους. Πρώτη φορά μου συμβαίνει αυτό. “Πάρε το τάλιρο πριν το δώσω σε αυτόν. Βοήθησέ με”. “Όταν σου απλώνουν το χέρι και είναι για ξύλο, να το σπας. Αν είναι για βοήθεια, θα το γαντζώνεις και δεν θα το αφήνεις”. Λόγια της μάνας μου σε μια από τις ατέλειωτες βόλτες-συζητήσεις πριν από πολλά πολλά χρόνια. 
Πάω στο περίπτερο και της αγοράζω ένα πακέτο τσιγάρα και μία βυσσινάδα. Βάζω μέσα στη σακούλα μία “σχεδία” και της τα δίνω. “Θα έχεις δύσκολο ταξίδι”, της λέω. “Τα τσιγάρα για τις ώρες της μοναξιάς, η ‘σχεδία’ για τις ώρες της αϋπνίας και η βυσσινάδα για να γλυκάνεις λίγο τα χείλη σου και την ψυχή σου. Η σχεδία που διάλεξες αντέχει στις θάλασσες, αρκεί να αποδειχτείς και εσύ καλή καπετάνισσα”. Σειρά της να σαστίσει, ενώ αρχίζει και διαγράφεται ένα πολύ μικρό χαμόγελο στο πρόσωπό της. Σηκώνεται και μου λέει: “Παρακολούθα”. Τη βλέπω να προσπερνάει τον πρεζέμπορα κάνοντάς του μια κλασική άσεμνη χειρονομία. Φεύγει! Αναρωτιέμαι αν θα καταφέρει να φτάσει με τη σχεδία της στο νησί που ονειρεύεται».
 
Θα μπορούσαμε να γεμίσουμε πολλές σελίδες με περιστατικά από τα πόστα. Ίσως μια μέρα βγάλουμε ένα ολόκληρο τεύχος αφιερωμένο αποκλειστικά σε αυτές τις ιστορίες. 
«Η “σχεδία” είναι σχολείο, πανεπιστήμιο και εγκυκλοπαίδεια μαζί», είχε πει κάποτε σε έναν πωλητή μια συνταξιούχος καθηγήτρια.   
 

comments powered byDisqus

Αρχειο

Κατηγοριες